Đâu là phương pháp đối phó với dịch cúm hiệu quả nhất?

Khi mắc cúm mùa, các bác sĩ thường sẽ kê đơn cho bạn thuốc kháng virus. Khác với cơ chế hoạt động là tiêu diệt vi khuẩn một cách trực tiếp như thuốc kháng sinh, các loại thuốc kháng virus chỉ đóng vai trò như một giải pháp hỗ trợ cơ thể trong việc chống lại virus cúm, bằng cách ngăn chặn virus cúm nhân lên và lan rộng ra. Hai loại thuốc kháng virus được sử dụng để điều trị cúm là oseltamivir phosphate (Tamiflu) và zanamivir (Relenza).

Nói qua về cách virus cúm xâm nhiễm và gây bệnh, trên lớp vỏ của virus cúm được phủ đầy 2 loại gai là: gai H và gai N giúp những kẻ ngoại lai này có thể xuất/nhập thoải mái với tế bào vật chủ. Cụ thể, gai H sẽ gắn vào các thụ thể trên màng tế bào để virus có thể xâm nhập vào trong nhân tế bào; sau khi đã nhân lên hàng triệu bản sao, virus sẽ thoát ra bên ngoài ngoài tế bào đã bị nhiễm bệnh để tiếp tục tấn công các tế bào khác; cuộc đào thoát này được hỗ trợ bằng các gai N với khả năng cắt đứt mối liên kết giữa gai H và thụ thể trên màng tế bào, vốn là thứ kìm chân virus.

Nhiệm vụ của thuốc kháng virus chính là ngăn các bản sao virus thoát ra khỏi tế bào vật chủ đã bị chúng xâm nhiễm, bằng cách vô hiệu hóa khả năng cắt đứt liên kết giữa gai H và thụ thể trên bề mặt tế bào của gai N. Kết quả của việc này là bản sao virus sẽ bị gắn chặt trên tế bào đã nhiễm bệnh và không có cơ hội lây lan sang các tế bào đang còn khỏe mạnh cạnh đó. Với sự hỗ trợ của thuốc kháng virus bệnh cúm sẽ không tiến triển nặng hơn và thời gian khỏi bệnh được rút ngắn xuống một hoặc hai ngày.

Dẫu vậy, cách bảo vệ bạn tốt nhất với bệnh cúm vẫn là chủng ngừa vaccine phòng cúm mùa hàng năm. Vaccine cúm thường có chứa phiên bản đã chết của nhiều chủng virus cúm (thường qua đường tiêm) hoặc các chủng virus cúm còn sống những đã bị làm yếu đi rất nhiều (thường qua đường xịt vào mũi).

Vaccine khiến cơ thể bạn phải phơi nhiễm với virus cúm nhưng hãy yên tâm, bởi những virus này quá yếu để có thể gây bệnh, chúng chỉ đủ mạnh để kích thích đáp ứng miễn dịch của cơ thể.

Trong vòng khoảng 2 tuần, tế bào của hệ miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể đặc hiệu cho loại virus cúm thâm nhập vào cơ thể. Các kháng thể sau khi được sinh ra sẽ nhanh chóng gắn chặt với các gai protein trên bề mặt của virus cúm, từ đó ngăn chúng có thể tiếp hợp với thụ thể trên bề mặt tế bào, bước đầu tiên để mở cánh cửa thâm nhập sâu vào bên trong tế bào của chúng ta.

Bên cạnh nhiệm vụ kể trên, các kháng thể này còn có khả năng gắn kết các virus cúm lại với nhau thành cụm lớn, đồng thời phát ra tín hiệu cho các “vệ sĩ” của hệ miễn dịch để tìm đến và tiêu diệt virus cúm.

Ở lần tiếp theo bị virus cúm xâm nhiễm, cơ thể của bạn đã có thể tự động nhận diện loại virus đã từng “chạm trán” này và nhanh chóng tiêu diệt để chúng. Việc chủng ngừa vaccine cúm hàng năm cũng là điều cần thiết, bởi các chủng virus có sự biến đổi liên tục, nên bạn cũng cần cập nhật khả năng nhận diện mầm bệnh cho hệ miễn dịch của cơ thể với loại vaccine mới.

Minh Nhật

Theo NMM