Cơn đau nhói báo hiệu căn bệnh hiểm

Suýt đột quỵ vì làm việc quá sức

Trong một buổi sáng tưởng chừng như bình thường, khi đang leo thang bộ lên văn phòng, Hoàng Phương (27 tuổi, ngụ TPHCM) bất ngờ cảm nhận một luồng đau nhói xuất phát từ vùng cổ, lan nhanh như tia chớp, xuyên thẳng lên đầu, khiến cô mất thăng bằng và khuỵu xuống ngay giữa bậc cầu thang.

“Đầu lưỡi tôi tê cứng, đến mức dù rất muốn gọi người giúp, môi lại không thể mấp máy, miệng không thể bật ra bất kỳ âm thanh nào”, Phương nhớ lại khoảnh khắc chỉ diễn ra trong vài chục giây nhưng ám ảnh mãi.

May mắn, khoảng hai phút sau, cơ thể cô trở lại bình thường. Cơn đau đầu biến mất, cảm giác tê liệt cũng tan dần. Nghĩ rằng chỉ là một phản ứng thoáng qua do mệt mỏi, Phương tiếp tục một ngày làm việc như không có chuyện gì xảy ra.

Mãi vài ngày sau, khi quyết định đến bệnh viện kiểm tra, cô mới bàng hoàng nghe thông báo, mình trải qua một cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là một dạng “báo động đỏ” của đột quỵ, thường được ví như cú gõ cửa cảnh báo từ tử thần. Kết quả khám còn cho thấy cô bị tăng huyết áp, dù trước nay chưa từng có yếu tố nguy cơ hay tiền sử bệnh.

“Theo bác sĩ, tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới đột quỵ. Cộng thêm việc thời gian gần đây tôi sinh hoạt thất thường, thiếu ngủ, áp lực công việc liên tục… tất cả đã trở thành mồi lửa châm ngòi cho cơn nguy hiểm vừa qua”, Phương chia sẻ.

Cô kể, vài tháng trở lại đây, nhịp sống của mình đảo lộn hoàn toàn. Khối lượng công việc dồn dập khiến cô thường xuyên phải làm việc xuyên đêm, chỉ ngủ 3-4 giờ/ngày, bỏ tập thể dục và hầu như không dành thời gian cho bản thân.

Những tác hại của làm việc quá sức 

Trao đổi với Dân trí, PGS.TS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, cho rằng, Phương và những ai có dấu hiệu tương tự nên đi chụp MRI não để phát hiện sớm các bất thường mạch máu (nếu có). Từ đó, đưa ra kết luận chính xác và lên phương án điều trị dự phòng.  

Một nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Mỹ đã chỉ ra so với những người ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm, những người thiếu ngủ có nguy cơ đột quỵ cao hơn từ 15-20%. Do đó, việc thức khuya liên tục không chỉ gây ra tình trạng mệt mỏi vào sáng hôm sau, mà còn âm thầm gây ra nhiều rối loạn trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ, thiếu máu não thoáng qua.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, cơn thiếu máu não thoáng qua gây ra khi mạch máu có cục máu đông hoặc có hiện tượng tắc nghẽn. Tuy nhiên, cơ thể có khả năng tự làm tan cục máu đông, giúp lưu thông mạch máu não. Do đó, các triệu chứng thường chỉ thấy trong thời gian ngắn và không để lại di chứng.

Chia sẻ thêm, bác sĩ Thắng cho biết, thiếu máu não thoáng qua là một dạng đột quỵ nhẹ, không để lại di chứng, có thể hồi phục trong vòng vài giờ. 

“Mặc dù vậy, người bệnh không nên chủ quan vì tỷ lệ người bị thiếu máu não thoáng qua mắc đột quỵ có thể lên tới 15% trong vòng 30 ngày”, bác sĩ Thắng cho biết. 

Tương tự đột quỵ, thiếu máu não thoáng qua thường khởi phát đột ngột với các dấu hiệu yếu mệt, tê mỏi, khó cử động hoặc liệt một bên cơ thể; nói ngọng bất thường, nói khó, phát âm không rõ; giảm thị lực; chóng mặt; đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

Khi có các triệu chứng, bệnh nhân cần đến khám tại cơ sở y tế càng sớm càng tốt để xác định các yếu tố nguy cơ, từ đó có kế hoạch điều trị dự phòng đột quỵ về sau.

Theo báo cáo chung công bố năm 2021 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), làm việc quá giờ được tính là từ 55 giờ mỗi tuần trở lên. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất trong số 2 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm liên quan đến nghề nghiệp.

Ngoài ra, làm việc nhiều giờ kéo dài cũng gây ra 398.000 ca tử vong do đột quỵ và 347.000 ca do bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tỷ lệ tử vong liên quan đến làm việc quá giờ đã tăng 29% so với năm 2000, nam giới chiếm 72%. Các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là Tây Thái Bình Dương (gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Australia) và Đông Nam Á, nơi mô hình làm việc kéo dài phổ biến trong nhiều ngành nghề.

Theo khảo sát năm 2023 của Cigna International Health đối với gần 12.000 người lao động trên toàn thế giới, 91% người 18-24 tuổi cho biết họ bị căng thẳng trong công việc.

Nghiên cứu chỉ ra rằng Gen Z (những người sinh năm 1997-2012) đang là nhóm nhân khẩu học bị căng thẳng nhất tại nơi làm việc. Dữ liệu tương tự cho thấy căng thẳng không thể kiểm soát ảnh hưởng đến gần 1/4 số người được hỏi thuộc Gen Z (23%). Hầu hết trong số họ cũng đang phải đối mặt với các triệu chứng kiệt sức.