Có nên hoang mang vì bọ xít hút máu xuất hiện ở nhiều nơi?

“Nóng” điện thoại tư vấn

TS Trương Xuân Lam, Trưởng Phòng Côn trùng học Thực nghiệm, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật cho biết, hiện mỗi ngày luôn có hơn chục cuộc gọi tới của người dân hỏi tư vấn về bọ xít hút máu họ phát hiện thấy trong gia đình. Không chỉ tư vấn qua điện thoại mà nhiều người còn cất công tới tận Viện để mang mẫu bọ xít đến và nhờ tư vấn cách diệt bọ xít, bày tỏ nỗi lo lắng vì có vết bọ xít đốt trên cơ thể. “Kể từ khi bắt đầu thu thập bọ xít hút máu năm 2010 đến nay, Phòng đã ghi nhận khoảng 150 hộ gia đình ở Hà Nội có bọ xít hút máu và rất có thể, con số này sẽ còn tăng lên nữa”, TS Lam nhận định.

Không riêng gì số điện thoại của Phòng côn trùng học Thực nghiệm “nóng” máy mà tại báo Dân trí cũng liên tục nhận được thông tin người dân phản ánh bắt được bọ xít hút máu trong nhà. Như trường hợp gia đình anh Nguyễn Thế Dũng (Bùi Xương Trạch,  Hoàng Mai, Hà Nội) cũng bắt được một con bọ xít có hình dáng tương tự loại bọ xít hút máu đăng tải trên báo. Hay anh Đức Xuân (Nguyễn Quý Đức, Thanh Xuân, Hà Nội) gọi tới báo tỏ ra lo ngại vì anh bắt được một con bọ xít ngay trên nôi của em bé 6 tháng tuổi.

Ký sinh trùng từ bọ xít có truyền bệnh cho người?

Đó là câu hỏi của hầu hết người dân khi gọi tới Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật đặt ra cho các chuyên gia. Theo TS Trương Xuân Lam, rất khó để có câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi này. Vì hiện nay, tuy khẳng định loại bọ xít hút máu rồi gây bệnh ngủ Chaga chưa ghi nhận ở Việt Nam vì tại nước ta không có nguồn bệnh này như ở các quốc gia Trung, Nam Mỹ nhưng trong nhiều mẫu bọ xít mới thu thập được lại chứa một số ký sinh trùng và khi thí nghiệm trên chuột thì đã lây nhiễm sang chuột.

TS Lam cho biết, theo kết quả nghiên cứu phối hợp giữa 4 cơ quan: Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Công nghệ sinh học (thuộc Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam), Viện Thú y và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng Quy Nhơn, thử nghiệm bơm ký sinh trùng từ bọ xít hút máu người cho thấy chuột trong phòng thí nghiệm đều bị lây nhiễm. “Ký sinh trùng ở bọ xít hút máu đã thích ứng sống trong máu chuột bởi thế cần nghiên cứu có truyền bệnh cho người hay không? Phải nghiên cứu để xem mức độ nguy hiểm của nó như thế nào nếu chẳng may có gây bệnh cho người”, TS. Lam nhấn mạnh.

Theo TS Lam, trong vòng 1-2 năm tới, việc nghiên cứu về loài, đặc điểm sinh học, cấu trúc ADN… của bọ xít, từ đó có thể tìm ra dung dịch, thuốc hay biện pháp thích hợp để phòng, diệt và khống chế bọ xít cho người dân mới hoàn thành.

Về việc mầm bệnh trong máu bọ xít có khả năng truyền bệnh sang người không, PGS.TS Nguyễn Văn Đề, Chủ nhiệm bộ môn Ký sinh trùng, Đại học Y Hà Nội cho biết: Loại bọ xít này đã xuất hiện từ lâu nay chứ không phải bây giờ mới xuất hiện. Đặc tính của nó là ưa hút máu động vật (có cả con người khi gặp điều kiện). Hiện Bộ môn đang phối hợp nghiên cứu để xác định có khả năng lây ký sinh trùng từ bọ xít hút máu sang người hay không. Trên thực tế, có rất nhiều bệnh được truyền từ máu động vật cho con người và ngược lại. Tuy nhiên, việc nghiên cứu cần có thời gian. Dù chưa có kết luận cụ thể về gây bệnh và truyền bệnh nhưng người dân không nên quá hoang mang, lo lắng.

Chủ yếu hút máu động vật

Hồng Hải - Thu Hà