Chuyên gia lý giải vì sao không giãn cách cả nước mà chỉ ở 19 tỉnh thành

Tính từ đầu vụ dịch nay, nước ta đã có hơn 51.000 bệnh nhân, riêng đợt dịch thứ 4 (từ ngày 27/4) đã có hơn 48.000 ca bệnh. Từ đầu tháng 7, số ca mắc Covid-19 tại nước ta liên tục tăng. Gần đây số ca mắc mới trong một ngày đều trên 3.300.

Dịch đã xuất hiện ở 58/63 tỉnh thành trên cả nước, trong đó có 12 tỉnh thành đã qua 14 ngày không ghi nhận ca mắc mới. Nhiều người đặt câu hỏi vì sao chỉ giãn cách từng tỉnh, từng khu vực mà không giãn cách toàn quốc.

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết việc thực hiện giãn cách xã hội phải dựa theo các mức độ nguy cơ dịch bệnh, nguy cơ ở mức nào thì lựa chọn giãn cách cho phù hợp.

Vừa qua Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 ban hành quyết định quy định đánh giá mức độ nguy cơ và các biện pháp hành chính tương ứng trong phòng, chống dịch Covid-19. Theo đó, có thể thực hiện giãn cách đến tận cấp xã, huyện, tỉnh/thành phố, khu vực hoặc trên toàn quốc.

Tình hình dịch vừa qua có nguy cơ ở TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Tiền Giang và một số tỉnh khác. Vì thế, sau khi đánh giá nguy cơ, Thủ tướng quyết định áp dụng biện pháp giãn cách xã hội trên phạm vi toàn tỉnh, thành phố theo quy định tại Chỉ thị số 16 đối với 19 tỉnh, thành phố phía Nam. Đây là những địa phương có mối giao lưu, quan hệ vùng rất lớn, dịch cũng đã xảy ra rải rác ở các tỉnh.

Theo TS Phu, đây là một biện pháp để ngăn chặn lây lan dịch bệnh giữa các tỉnh trong khu vực với nhau, đặc biệt từ TPHCM. Việc giãn cách này không những để bảo vệ cho các khu vực khác, nguy cơ thấp hơn mà bảo vệ ngay cả trong chính tỉnh, thành phố đó (trong cùng một tỉnh có vùng nguy cơ thấp, có vùng nguy cơ cao).

"Tuy nhiên, dù có giãn cách thế nào thì cũng phải thực hiện rất nghiêm, tránh hiện tượng bên ngoài chặt, bên trong lỏng, không mang lại hiệu quả", TS Phu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông cũng lưu ý tùy tình hình, đặc điểm của mỗi địa phương mà có cách giãn cách cho phù hợp, để vẫn đảm bảo phòng chống dịch nhưng không ảnh hưởng một cách không đáng có tới an sinh xã hội của người dân cũng như vấn đề sản xuất kinh doanh.

TS Phu cũng nhấn mạnh hai khía cạnh khi giãn cách theo Chỉ thị 16. Thứ nhất là thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 rất nghiêm ngặt, nhưng vẫn phải sản xuất kinh doanh, phân phối hàng thiết yếu. Vì thế, các địa phương phải tính toán loại hình sản xuất kinh nào phải sắp xếp lại để vừa chống dịch được vừa lao động được.

Thứ hai là phải tính toán đến vấn đề giao thông, sắp xếp lại để không gây ách tắc, vẫn lưu thông nhưng vẫn phải chống dịch được. Đấy là nguyên tắc còn tùy từng địa phương áp dụng cho phù hợp. Đặc biệt là vấn đề xe liên tỉnh, xe liên huyện cần nghiên cứu kỹ.

"Cá nhân tôi cho rằng không nên đặt ra các barie không cần thiết, giấy xét nghiệm trái quy định của cấp có quyền, tránh hiện tượng từ việc chúng ta áp dụng chống dịch nhưng vô hình chung lại tạo thành các đám đông, tạo thành ách tắc ảnh hưởng tới không những vấn đề làm ăn kinh tế mà còn ảnh hưởng tới công tác chống dịch", TS Phu nhấn mạnh.

Chuẩn bị cho kịch bản xấu và xấu hơn 

"Đợt dịch này không như các lần trước, Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 và đang chuẩn bị cho 'kịch bản xấu và xấu hơn'", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh trong cuộc họp gần đây.

"Bộ Y tế phải chuẩn bị kịch bản dài hơi với việc mua sắm sinh phẩm chẩn đoán do nhu cầu rất lớn, với đặc tính sinh học lây lan nhanh của biến chủng virus đợt này", Bộ trưởng nói. Bộ Y tế sẽ đàm phán mua trực tiếp với các nhà sản xuất lớn trên thế giới như Hàn Quốc, châu Âu, Trung Quốc… về xét nghiệm nhanh; tăng cường sản xuất trong nước về xét nghiệm Realtime RT-PCR.

Đầu tuần tới, có khoảng 7 triệu test nhanh về Việt Nam qua các nguồn viện trợ. Bộ Y tế sẽ ưu tiên cho các tỉnh có tình hình dịch phức tạp.