Chấn động 900 trẻ Pakistan nhiễm HIV nghi do bác sĩ tái sử dụng ống tiêm

Gần 900 trẻ ở thành phố nhỏ Ratodero, Pakistan nằm liệt giường từ đầu năm với những cơn sốt cao mà không thuốc nào có tác dụng. Phụ huynh hoảng loạn.

Vào tháng 4, giới chuyên môn bắt đầu tìm ra chân tướng của “căn bệnh lạ”. Thành phố chính là tâm chấn của đại dịch HIV bùng phát mà đối tượng chịu ảnh hưởng chủ yếu là trẻ em. Giới chức y tế nghi ngờ lỗi do một bác sĩ nhi khoa, rằng vị bác sĩ này đã sử dụng lại các ống tiêm.

Từ đó 1.100 người dân của thành phố đã xét nghiệm và cho kết quả dương tính với HIV. Bình quân cứ 200 người thì có một người nhiễm HIV. Trong số này có gần 900 trẻ dưới 12 tuổi. Giới chức y tế cho rằng con số thực tế có lẽ cao hơn nhiều vì đến thời điểm này chỉ có một phần dân cư của thành phố đi xét nghiệm. Rất nhiều người vội vã đi xếp hàng và làm xét nghiệm.

Khi các quan chức y tế đến Ratodero để điều tra, họ phát hiện nhiều trẻ bị bệnh từng đến khám tại cùng một bác sĩ nhi khoa, Muzaffar Ghanghro, người chăm sóc sức khỏe cho các gia đình nghèo nhất của thành phố.

Nghe được thông tin đó, anh Shaikh hốt hoảng vì đó cũng là bác sĩ của con gái mình. Anh vội vàng đưa gia đình đi xét nghiệm thì phát hiện cô con gái 2 tuổi nhiễm HIV.

Ratodero có khoảng 200.000 người, là nơi dân cư nghèo nhất của Pakistan, với tỉ lệ mù chữ cao. Ghanghro là lựa chọn của hầu hết các gia đình, với chi phí mỗi lần khám chỉ là 20 xu, trong khi người dân ở đây chỉ khiếm được hơn 60 đô la một tháng.

Bác sĩ Ghanghro là người đã điều trị cho 6 đứa con của ông Imtiaz Jalbani, 4 đứa nhiễm HIV, hai người con út 14 tháng tuổi và 3 tuổi đều đã không thể qua khỏi.

Ông Jalbani kể lại lần đầu tiên ông thấy hốt hoảng khi bác sĩ Ghanghro lục thùng rác lấy ống tiêm đã dùng để sử dụng cho Ali, đứa con trai 6 tuổi của ông cũng bị nhiễm HIV. Khi ông phản đối, vị bác sĩ kia đã nói rằng ông quá nghèo để trả tiền cho một ống tiêm mới. Người bác sĩ này nói: “Nếu không thích, ông có thể đến tìm vị bác sĩ khác”. Jalbani cho biết ông và vợ đã phải nhịn đói mới có tiền để trả tiền thuốc.

Bác sĩ Ghanghro đã bị cảnh sát buộc tội sơ suất, ngộ sát gây ra thiệt hại ngoài ý muốn. Tuy nhiên, vị bác sĩ này vẫn tại ngoại và vẫn khẳng định với tờ New York Times khi được phỏng vấn rằng mình vô tội và chưa bao giờ sử dụng lại ống tiêm cũ.

Những hành vi sử dụng không an toàn như vậy khá phổ biến ở Pakistan. Và có lẽ đó là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ nhiễm HIV tại đây. Chính phủ không có nguồn tài nguyên để tiến hành xét nghiệm đồng loạt cũng như điều trị cho người dân. Nhiều nhóm nhân viên y tế tình nguyện quốc tế từ nhiều quốc gia đã đến Ratodero để giúp đỡ. Tổ chức Y tế Thế giới cũng gửi hàng trăm bộ dụng cụ xét nghiệm.

Các trung tâm kiểm tra được thiết lập trong các tòa nhà chính phủ, hàng chục lều trại được dựng lên trong khắp thành phố để đối phó với dòng người mong muốn được xét nghiệm.

Song chưa đến 1/4 cư dân của thành phố được xét nghiệm HIV. Tại đây sự kỳ thị vẫn còn rất phổ biến. Ở trường những đứa trẻ bị bệnh bị buộc cách ly khỏi trẻ khác, ngồi một bên của lớp học. Các nhân viên y tế vẫn đang vật lộn đối phó với số lượng lớn người dân dương tính với HIV trong khi vẫn còn rất nhiều người đang xếp hàng đợi đến lượt kiểm tra.

Từ năm 2010 đến năm 2018, trái ngược với xu hướng giảm của toàn cầu thì tại Pakistan số lượng người nhiễm HIV đã tăng gần gấp đôi, lên khoảng 160.000. Con số thực có thể cao hơn nhiều. Phần lớn người dân chưa được kiểm tra và chỉ có 10% số trường hợp nhiễm HIV đang được điều trị.

Từ năm 2003 đến nay, Pakistan đã ghi nhận 5 đợt bùng phát dịch HIV. Ratodero cũng từng hứng chịu một đợt bùng phát dịch đó. Vào năm 2016, khoảng 1.500 nam giới trưởng thành dương tính với HIV do có quan hệ với gái mại dâm nhiễm HIV.

Song đây là lần đầu tiên dịch HIV ảnh hưởng đến trẻ em với số lượng lớn như thế.

Hà An (theo New York Times)