Căn bệnh khiến người mắc phải liên tục nhổ tóc để... cảm thấy vui

ThS.BS Nguyễn Thùy Ái Châu, phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Da Liễu TPHCM cho biết, vừa qua nơi đây đã tiếp nhận một trường hợp bé trai 13 tuổi, đến khám vì thường xuyên rụng tóc kèm theo các triệu chứng ngứa da đầu, độ dài tóc khác nhau bất thường.

Nhổ tóc để... cảm thấy vui

Khai thác bệnh sử, bé trai đã có tiền căn rụng tóc tương tự cách đây 2 năm. Ngoài ra, mẹ của bé cho biết thường xuyên thấy con kéo nhổ tóc khi học bài hoặc xem tivi, nhưng khi hỏi thì bé luôn phủ nhận.

Dựa trên đặc điểm và lời kể của mẹ bé, ê-kíp điều trị nghi bệnh nhân mắc tật nhổ tóc nên đã chỉ định dùng thuốc Corticoid thoa giảm ngứa và tư vấn cho người nhà đưa bé đi khám chuyên khoa tâm thần.

Theo bác sĩ Châu, tật nhổ tóc là một rối loạn mạn tính được phát hiện năm 1889, đặc trưng bởi hành vi kéo tóc lặp đi lặp lại, dẫn đến rụng tóc. Vào năm 2013, tật nhổ tóc được phân loại vào nhóm "rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) và các rối loạn có liên quan".

Dù có điểm tương đồng về hành vi cưỡng chế, tuy nhiên tật nhổ tóc và OCD cũng có những khác biệt.

Bác sĩ Châu phân tích, OCD bị thúc đẩy bởi những ám ảnh, nên hành vi cưỡng chế được thực hiện nhằm cố gắng ngăn chặn những điều tồi tệ xảy ra. Trong khi đó, tật nhổ tóc là hành vi lặp đi lặp lại để giảm stress, hoặc thậm chí là để cảm thấy vui vẻ, hài lòng, không khởi phát bằng sự ám ảnh".

Theo các nghiên cứu gần đây, có 1-2% người lớn và thanh thiếu niên mắc tật nhổ tóc. Riêng với người trưởng thành, nữ giới thường mắc bệnh nhiều hơn nam, với tỷ lệ 9:1. Ở trẻ em, độ tuổi trung bình khởi phát hội chứng là từ 10-13 tuổi.

Có thể nhổ cả tóc người khác, nhổ lông vật nuôi

Tật nhổ tóc thường chia làm 2 loại chính: kiểu tập trung (focused pulling) và kiểu tự động (automatic pulling). Ở kiểu tập trung, bệnh nhân nhận thức được hành vi kéo tóc của mình, chỉ thực hiện khi cảm thấy căng thẳng, lo âu. Kiểu nhổ tóc này thay đổi theo trạng thái tâm lý, vì vậy có thể cải thiện khi lớn dần và đáp ứng tốt với điều trị.

Ở kiểu tự động, bệnh nhân hoàn toàn không nhận thức việc kéo tóc của mình. Người bệnh thường nhổ tóc khi đang thực hiện các hoạt động tĩnh tại (như xem tivi), đồng thời kiểu nhổ tóc không thay đổi theo trạng thái tâm lý. Vì người bệnh không nhận thức việc tự nhổ tóc nên thường đến khám bác sĩ da liễu đầu tiên để tìm kiếm các nguyên nhân khác, dẫn đến khó khăn cho việc chẩn đoán.

Cũng theo bác sĩ Châu, tật nhổ tóc liên quan đến yếu tố di truyền, sự bất thường ở não và tâm lý học thần kinh. Triệu chứng của bệnh này có liên quan đến cả da liễu và tâm thần. Bệnh nhân thường nhổ bất cứ chỗ nào có lông (như lông mày, lông mi), và nhổ tóc từ trán đến vùng thái dương trở về sau.

Về trạng thái cảm xúc khi nhổ tóc, bệnh nhân sẽ xuất hiện tình trạng lo lắng, buồn chán, căng thẳng, cáu kỉnh và khó chịu trước khi nhổ tóc. Cảm xúc này có thể biến mất và họ thấy nhẹ nhõm, hài lòng, thích thú sau khi nhổ tóc.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể thực hiện kèm các hành vi như xoắn tóc lại trước khi nhổ, cắn tóc, thậm chí nuốt tóc và gặp biến chứng nghiêm trọng. Một số bệnh nhân còn nhổ tóc của người khác, kéo sợi quần áo và nhổ lông vật nuôi.

Bác sĩ Châu cho biết, hiện tật nhổ tóc chưa có phác đồ điều trị tối ưu mà chủ yếu kết hợp liệu pháp tâm lý và uống thuốc.

Trong trường hợp người bệnh chưa được điều trị, bệnh nhân có thể làm một số việc để hạn chế tật nhổ tóc, như giữ cho đôi tay bận rộn (bằng cách bóp một món đồ chơi hoặc đeo găng tay), để tóc ngắn, dặn người thân chú ý thông báo khi nào bệnh nhân đang nhổ tóc để tự nhận biết, không giữ nhíp hoặc dụng cụ nhổ tóc ở vị trí dễ lấy.