Bộ Y tế: Thiếu vaccine trên quy mô toàn quốc

Thiếu nhiều vaccine tiêm chủng mở rộng

Chiều 15/12, tại Bộ Y tế diễn ra cuộc gặp mặt báo chí, cung cấp thông tin y tế. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên Dân trí về tình trạng thiếu vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, thời gian qua, có hiện tượng thiếu vaccine trên quy mô toàn quốc.

PGS Hồng cho biết, đến tháng 8, Bộ Y tế mới được cấp kinh phí để mua vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

"Thực tiễn, chúng tôi đã có kế hoạch cung ứng vaccine từ năm 2022, cho nên số vaccine được gối đầu sang năm 2023. Chúng ta thiếu vaccine 5 trong 1 từ tháng 2, thiếu vaccine DPT tiêm nhắc lại phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván (thời điểm 18-24 tháng).

Hầu hết vaccine còn lại được cung ứng đến tháng 10. Hiện nay, chúng tôi ghi nhận tình trạng thiếu vaccine hầu hết ở trên quy mô toàn quốc", PGS Hồng thông tin.

Theo chuyên gia này, để sớm bảo vệ các trẻ phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là vaccine 5 trong 1, Bộ Y tế đã nỗ lực để vận động các nguồn tài trợ. Tháng 7, Bộ đã nhận được hơn 250.000 liều, tối nay tiếp tục nhận 490.600 liều vaccine 5 trong 1.

Các vaccine nhận viện trợ có chỉ định để tiêm chủng cho các trẻ cho đến 18 tháng tuổi nên chúng ta hoàn toàn triển khai sớm cho các cháu.

PGS Hồng thông tin thêm, hầu hết các vaccine tiêm chủng mở rộng là vaccine sản xuất trong nước. Theo quy định hiện hành phải trải qua rất nhiều bước, quy trình (9 bước). Bộ Y tế, Bộ Tài chính đang phối hợp rất chặt chẽ để giải quyết phần thủ tục.

"Ngay sau khi có giá vaccine, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ khẩn trương ký các hợp đồng cung ứng vaccine. Hiện nay, các nhà sản xuất trong nước đã có cơ số vaccine nhất định để giao ngay cho Viện khi hoàn tất các thủ tục tài chính", PGS Hồng thông tin.

Triển khai tiêm bù, tiêm vét vaccine cho trẻ

Theo PGS Hồng, dù thời gian qua có hiện tượng thiếu vaccine, nhưng số tiêm chủng trên quy mô toàn quốc vẫn đạt 66% tiêm chủng đầy đủ. Với tỉ lệ tiêm vaccine 5 trong 1 đạt 52,6%.

"Dù số lượng vaccine cung ứng còn hạn chế, tỉ lệ bà mẹ cho tiêm chủng dịch vụ với vaccine có thành phần tương tự vaccine 5 trong 1 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, nên độ bao phủ vẫn đạt", PGS Hồng nói.

Theo chuyên gia này, ngay sau khi vaccine 5 trong 1 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng được cung ứng, sẽ triển khai ngay tiêm cho trẻ chưa được tiêm mũi 1 vaccine 5 trong 1.

"Ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi trước rồi mới đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi. Tiếp đó sẽ triển khai tiêm mũi nhắc cho những trẻ trên 12 tháng", PGS Hồng thông tin.

"Chúng tôi cũng hướng dẫn các cán bộ y tế các tuyến theo dõi quản lý đối tượng tiêm chủng ngay sau khi được cấp vaccine thì sẽ tiến hành tiêm bù, tiêm vét cho các bé chưa được tiêm chủng đầy đủ.

Chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình Tiêm chủng mở rộng quý 1/2024 để có thể bao phủ lại tỷ lệ tiêm chủng phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, duy trì thành quả dày công vừa xây đắp, vừa duy trì trong rất nhiều năm vừa qua", PGS Hồng nói.

"Việc tiêm vaccine chậm, tiêm vaccine muộn, theo hướng dẫn của WHO cũng như của Việt Nam, là điều không mong muốn xảy ra. Việc khẩn trương tiêm càng sớm càng tốt là vô cùng quan trọng", PGS Hồng nói.

Bộ Y tế cũng đã khuyến cáo các đơn vị quản lý đối tượng tiêm chủng, giám sát các bệnh trong tiêm chủng mở rộng, hướng dẫn các đơn vị điều trị tăng cường tiếp nhận khám trẻ nhiễm khuẩn đường hô hấp, xử lý kịp thời.

Khi nào hết thiếu vaccine?

Ông Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng Phụ trách quản lý điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, nguyên nhân thiếu hụt vaccine là do giai đoạn năm 2016-2022, Chương trình Tiêm chủng mở rộng được bố trí kinh phí mua vaccine từ nguồn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Ngoài nguồn mua vaccine theo hình thức hoạt động của Dự án, vaccine được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ.

Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển, một số loại vaccine viện trợ cần phải đối ứng sau khi tiếp nhận.

Trong năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vaccine từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...

Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 10/7/2023, Quyết định số 931/QĐ-TTg ngày 05/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vaccine,  trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2016, hiện tại Nghị định sẽ sửa đổi theo hướng bố trí kinh phí của Trung ương để mua vaccine.

"Thực hiện các giải pháp đồng bộ về pháp lý, trong năm 2024 sẽ đảm bảo hoạt động cung ứng vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng", ông Đức khẳng định.