Bệnh nhi 3 tuổi hôn mê vì ăn hạt củ đậu luộc

Trước đó, vào khoảng 21h00 ngày 13/01/2020, Trung tâm Sản Nhi – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận 2 bệnh nhi Đ.T.L. (6 tuổi) và Đ.B.N. (3 tuổi, cùng trú tại Ba Vì - Hà Nội) được chuyển đến từ Trung tâm y tế huyện Thanh Thủy. Trong đó, bé . Trong đó bé Đ.B.N. đã rơi vào hôn mê, da tái lạnh, gọi, hỏi không có đáp ứng, đã được cấp cứu đặt ống nội khí quản.

Bố hai bệnh nhi cho biết ngày, ngày 13/01/2020, anh chị có đưa 2 con trai đến chơi ở nhà bà ngoại (Yên Lãng – Thanh Sơn – Phú Thọ). Hai bé tự chơi ở nhà một mình được cho hạt củ đậu luộc để ăn.

Đến khoảng 16h chiều cùng ngày, khi trở về nhà, anh phát hiện bé nhỏ bị mệt mỏi, quấy khóc và nôn ra nhiều hạt củ đậu. Tuy nhiên, do không biết loại hạt này có độc tố rất mạnh nên gia đình chủ quan, không đưa trẻ đến khám ngay tại các cơ sở y tế.

Đến khoảng 18h, trên đường đưa 2 con trở về nhà, anh chị thấy con đột nhiên ngất xỉu, tay chân duỗi, gọi, hỏi không có đáp ứng nên vội đưa trẻ vào cấp cứu tại Trung tâm y tế huyện Thanh Thủy.

Bệnh nhi đã được đặt nội khí quản kết hợp sử dụng các thuốc vận mạch, bệnh nhân nhanh chóng được chuyển đến Trung tâm Sản Nhi.

ThS.BS Cao Việt Hưng - Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Trung tâm Sản Nhi cho biết, trên cơ sở khai thác bệnh sử, căn cứ kết quả xét nghiệm cho thấy tình trạng toan hóa máu nặng, bệnh nhi được chẩn đoán bệnh nhi ngộ độc hạt củ đậu rất nặng.

Ngay lập tức, bệnh nhi được chỉ định lọc máu liên tục, sử dụng các thuốc vận mạch liều cao kết hợp với kháng sinh. Sau 3 ngày được điều trị tích cực, sức khỏe bệnh nhi Đ.B.N ổn định, bệnh nhân tỉnh táo, cai được máy thở.

Bệnh nhi Đ.B.N đã hồi phục tốt sau khoảng 03 ngày điều trị tích cực

Theo BS Hưng, cây hạt củ đậu ngoài phần củ được dùng làm thực phẩm, phần thân, lá, hoa, quả của cây củ đậu đều có chứa Rotenon – một chất rất độc thường được dùng làm chế phẩm thuốc trừ sâu.

Hầu hết các trường hợp ngộ độc hạt củ đậu đều không biết hạt cây có hạt, hái hạt ăn.

Trước đó, tháng 12/2019, Khoa Hồi sức – Tích cực Chống độc tiếp nhận một bệnh nhi 7 tuổi ở Ba Vì – Hà Nội bị ngộ độc rất nặng do ăn hạt củ đậu nướng. Tuy nhiên do được đưa đi cấp cứu quá muộn nên bệnh nhi bị tổn thương não nặng và không thể hồi phục. Trước đó vào năm 2014, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cũng tiếp nhận 4 trường hợp bệnh nhân ngộ độc rất nặng sau khi cùng nhau ăn hạt củ đậu luộc. Trong đó, một bệnh nhân ăn nhiều nhất đã tử vong sau 03 ngày điều trị. Các nạn nhân đều không biết hạt củ đậu có độc nên đã hái ăn.

Khi được hấp thu vào cơ thể, Rotenon gây ức chế hô hấp của tế bào gây tăng sinh lactate nhiễm toan hóa máu, tăng hình thành các gốc oxy hóa tự do và gây chết tế bào. Sau khi ăn khoảng 30 phút đến 1 giờ, người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, đau bụng, buồn nôn, ý thức lơ mơ. Ở mức độ nặng hơn, Rotenon gây ức chế thần kinh khiến người bệnh rơi vào hôn mê, co giật, ngừng thở, ngừng tim dẫn tới tử vong nhanh chóng.

Đặc biệt, ngộ độc Rotenon trong hạt củ đậu không có thuốc giải độc đặc hiệu và các triệu chứng có thể tiến triển rất nhanh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong trong thời gian từ 2 – 5 giờ sau khi ăn phải chất độc.

Vì thế, các bác sĩ khuyến cáo cần giáo dục trẻ hạt của đậu có hạt không nên ăn. Nếu phát hiện trẻ ăn phải các loại quả, hạt lạ mà có các biểu hiện bất thường sau đó để được kiểm soát tình trạng ngộ độc, tránh xảy ra các trường hợp đáng tiếc.

Hồng Hải