1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Ánh nắng, bạn hay thù?

Tia nắng mặt trời tổng hợp vitamin D giúp phát triển xương, nhưng nó cũng gây hại cho làn da mỏng manh của bạn nếu không được bảo vệ đúng cách trong mùa nắng.

Mỗi năm, trên thế giới có hàng chục nghìn trường hợp tử vong vì ung thư da. Thế nhưng căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng ngừa được...

Đâu là thủ phạm?

Thủ phạm chính của căn bệnh này là các bức xạ tia cực tím (Ultraviolet) có trong ánh nắng mặt trời, cả ngày nắng lẫn ngày có mây. Ta không thể cảm giác hay nhìn thấy được nhưng khi da chuyển màu đỏ, đó chắc chắn là một dấu hiệu cho thấy bạn đang chịu quá nhiều bức xạ UV và da bạn có thể bị tổn thương, dẫn tới ung thư da. Đối với hầu  hết chúng ta, chỉ cần phơi nắng 10 phút, thậm chí ít hơn cũng đủ để gây kích thích cho da.

Không phải loại ung thư da nào cũng giống nhau

Có 3 loại ung thư da chủ yếu. Trong đó, ung thư tế bào biểu bì căn bản (basal cell carcinoma) là loại phổ biến nhất và ít nguy hiểm nhất. Nó xuất hiện thành từng mảng, cụm hoặc phân bổ rải rác ở một số nơi. Những khối u này có dạng màu đỏ, tái hoặc màu đục.

Ung thư tế bào biểu bì dạng đóng vảy (Squamous cell carcinoma) thường xuất hiện rải rác các khối u nhỏ, dày, màu đỏ, có vảy. Đây là loại ung thư da khá nguy hiểm.

Cuối cùng, ung thư hắc tố (Melanoma) là loại nguy hiểm nhất. Nó trông giống như những nốt ruồi, có hình dạng bất thường hoặc trông như một vết bẩn nhem nhuốc. Nhưng hình dáng bề ngoài của loại ung thư da này có thể thay đổi.

Bạn có phải là nạn nhân của ung thư da?

Nếu bạn thấy trên da xuất hiện những vết lạ hoặc những đám da bị cháy nắng, nốt ruồi hoặc khối u lạ nổi trên da, chúng thay đổi về hình dáng, kích thước và màu sắc, hoặc thấy những vết lở loét khó chữa lành, cần phải tới khám bác sỹ ngay tức thì.

Nếu nghi ngờ mình bị ung thư da, đi khám càng sớm càng tốt. Hãy nhờ ai đó kiểm tra phía sau lưng xem sao. Hãy chú ý để mắt tới các dấu hiệu lạ trên cơ thể.

Hầu hết các tổn thương về da thường xuất hiện trong thời thơ ấu, do vậy bạn cần phải để mắt tới con mình rất cẩn thận. Một khi thương tổn đã xảy ra không có cách nào lấy lại được, nhưng đừng nghĩ rằng điều đó là quá muộn.

Mặc quần áo có tác dụng chống bức xạ tia cực tím: Đối với các hoạt động thường ngày, bạn hãy mặc loại quần áo có chỉ số UPF 15-24 (Ultravilet Protective Factor). Đây là chỉ số bảo vệ bạn chống lại tác hại của các tia cực tím, nó giống như chỉ số chống nắng của kem vậy.

Nếu bạn phải đi lại hoặc làm việc ngoài trời trong thời gian dài, nên chọn loại có chỉ số cao UPF 50+. Nếu trang phục của bạn không được phân loại theo chỉ số UPF, thì cách tốt nhất để thử hiệu quả chống nắng của chúng như sau: giơ một lớp của trang phục ra trước ánh nắng, nếu ánh sáng không xuyên qua được có nghĩa sản phẩm này có khả năng chống nắng tốt, có thể bảo vệ làn da của bạn.

Nên nhớ rằng áo thun bị ẩm ướt sẽ không có tác dụng chống nắng. Do vậy, khi ra ngoài nắng, tốt nhất nên che càng kín càng tốt. Nên chọn loại áo tắm liền mảnh có chỉ số UPF cao cho con bạn.

Chọn các loại phụ trang đúng tiêu chuẩn: Mũ là loại phụ trang đặc biệt quan trọng trong mùa nắng. Nên chọn loại có vành rộng ít nhất 9cm. Nếu là mũ lưỡi trai, cần chọn chiếc có phần lưỡi trai rộng để bảo vệ da vùng cổ. Chọn loại có kính to bản, ôm lấy khuôn mặt là tốt nhất.

- Dùng kem chống nắng: Nếu bình thường da không được thoa kem bảo vệ, chỉ cần bạn ra nắng 10 phút đã cảm thấy da bị bỏng rát, khó chịu. Nhưng chỉ cần bạn thoa kem chống nắng có chỉ số SPF15 (Sun Protection Factor), khả năng chống nắng của da bạn có thể tăng gấp 15 lần, như vậy thời gian phơi nắng sẽ lâu hơn. Vì vậy, bạn nên dùng loại kem có chỉ số SPF trên 15 để bảo vệ những vùng da không được che phủ kín khi ra nắng.

Chú ý, kem chống nắng có xu hướng bị phai, mờ hoặc chảy đi theo mồ hôi, do vậy bạn cần thoa thêm kem đều đặn để đạt được hiệu quả bảo vệ cao nhất.

- Chọn giờ mà đi: 2/3 các bức xạ của tia cực tím phát ra nhiều nhất vào khoảng từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều (mùa hè từ 11 giờ đến 3 giờ chiều). Tốt nhất trong thời gian này, nên ở trong bóng mát. Không nên để trẻ em chơi ngoài nắng lúc này. Bạn chớ quên rằng, mình vẫn có thể bị ''cháy nắng''ngay lúc trời mát và có mây.

Theo Tiếp Thị và Tiêu Dùng