Ăn món xương ninh với củ ấu tàu, nam bệnh nhân phải vào viện cấp cứu

Phạm Ngọc Triển

(Dân trí) - Một người dân ở huyện Mường Khương, Lào Cai ra chợ mua củ ấu tàu về đập nát rồi ninh với xương lợn để ăn. 3 tiếng sau ăn, bệnh nhân nôn, tê bì vùng mặt lưỡi, co quắp chân tay, khó thở.

Thông tin từ Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương cho biết, mới đây tiếp nhận cấp cứu bệnh nhân nam 46 tuổi ở xã Lùng Vai bị ngộ độc cấp vì ăn củ ấu tàu ninh xương lợn.

Theo lời kể gia đình với bệnh viện, trước đó bệnh nhân này ra chợ mua củ ấu tàu về đập nát  ninh với xương để ăn.

Sau ăn 3 giờ bệnh nhân xuất hiện buồn nôn, nôn và tê bì vùng mặt lưỡi và miệng lan ra toàn thân kèm theo co quắp chân tay, vã mồ hôi tức ngực khó thở nôn liên tục.

Ăn món xương ninh với củ ấu tàu, nam bệnh nhân phải vào viện cấp cứu - 1

Củ ấu tàu còn gọi là ô đầu, ú tầu, gấu tầu, củ gấu rừng là rễ của cây ô đầu, thường mọc hoang hoặc trồng ở vùng biên giới phía Bắc như các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai. Thành phần độc tố chính của ấu tàu là aconitin (chất gây tê đầu lưỡi) và các alcalloid khác, có thể gây tử vong chỉ với một hàm lượng rất nhỏ. (Ảnh: Bệnh viện đa khoa huyện Mường Khương)

Bệnh nhân đã được gia đình  đưa vào cấp cứu tại trạm y tế xã Lùng Vai (huyện Mường Khương). Sau khi xử trí cấp cứu ban đầu, bệnh nhân được chuyển tuyến lên bệnh viện Đa khoa huyện trong tình trạng kích thích nhiều, da lạnh, vã mồ hôi, kêu đau tức ngực, khó thở, huyết áp không đo được,  loạn cơ tròn đại tiện không tự chủ.

Bác sĩ Lục Quang Thái, Trưởng khoa Cấp cứu hồi sức tích cực, Bệnh viện đa khoa huyện Mường Khương cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc aconitin có trong củ ấu tàu, có nguy cơ tử vong cao do rối loạn huyết động và loạn nhịp tim.

Sau 2 giờ  xử trí mạch và huyết áp bệnh nhân dần ổn định trở lại và sau 2 ngày điều trị bệnh nhân đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không còn đau tức ngực, không khó thở, các chỉ số sống ổn định.

Bác sĩ cảnh báo, sử dụng củ ấu tàu, nếu chế biến không đúng khi sử dụng sẽ bị ngộ độc.

Củ ấu tàu còn gọi là ô đầu, ú tầu, gấu tầu, củ gấu rừng là rễ của cây ô đầu, thường mọc hoang hoặc trồng ở vùng biên giới phía Bắc như các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai.

Thành phần độc tố chính của ấu tàu là aconitin (chất gây tê đầu lưỡi) và các alcalloid khác, có thể gây tử vong chỉ với một hàm lượng rất nhỏ.

Người dân thường sử dụng củ ấu tàu để ngâm rượu, chế biến thức ăn song không biết cách loại bỏ độc tố.

Khi bị ngộ độc, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nôn, buồn nôn, tê môi, lưỡi, tay, chân hoặc toàn thân, cảm giác tức ngực, khó thở, loạn nhịp tim.

Các triệu chứng nặng hơn như co giật, suy hô hấp, thậm chí ngừng tim, tử vong.

Do đó khi sử dụng các chế phẩm có thành phần là củ ấu tàu cần thận trọng. Không tự chế biến củ ấu tàu làm thức ăn nếu không biết cách loại bỏ độc tố. Không được uống rượu ngâm củ ấu tàu bởi có thể ngộ độc dẫn đến tử vong. Các loại rượu ngâm củ ấu tàu dùng để xoa bóp phải được dán nhãn rõ ràng, cất giữ cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em.

Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc cần lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí, tuyệt đối không ở nhà tự theo dõi hoặc điều trị theo biện pháp dân gian.