84 ngày chạy ECMO cứu "thần kỳ" F0 nặng 140kg, viện phí 1,6 tỷ đồng

Ngày 5/2, đại diện Bệnh viện (BV) dã chiến 3 tầng số 16 (TPHCM) cho biết, các bác sĩ nơi đây vừa phối hợp cứu sống một trường hợp nhiễm Covid-19 rất nặng , tỉ lệ tử vong lên đến 80-90% sau gần 3 tháng trời ròng rã điều trị.

F0 nặng 140kg, phổi đông đặc đến 80%

Bệnh nhân là anh V.Q.D. (28 tuổi), nhập viện vì viêm phổi Covid-19 trong bệnh cảnh suy hô hấp nặng. Anh D. có bệnh nền đái tháo đường type 2 mới phát hiện, béo phì độ 3 với cân nặng 140kg và chỉ số khối cơ thể (BMI) đến 48 kg/m2. Đánh giá đây là một trường hợp bệnh nhân có nguy cơ diễn tiến nặng nhanh vì hiện tượng tăng viêm quá mức trong Covid-19 (còn gọi là bão cytokine), bệnh nhân được theo dõi hồi sức liên tục.

Tuy nhiên sau 18 giờ sau nhập viện, bệnh nhân diễn tiến nguy kịch vì hội chứng hô hấp cấp, phải can thiệp đặt nội khí quản, thở máy xâm lấn. Trước tình trạng suy hô hấp diễn tiến nhanh, trên một bệnh nhân béo phì nặng, các chuyên gia hồi sức của BV dã chiến 16 đã can thiệp thành công ECMO (oxy hóa máu màng ngoài cơ thể) cho bệnh nhân trong hơn 3 giờ.

Sau can thiệp, bệnh nhân tiếp tục diễn tiến suy đa cơ quan do bão cytokine nên ekip điều trị vừa lọc máu hấp phụ, vừa phải duy trì ECMO để đảm bảo chức năng các cơ quan sống còn. Một tuần sau, sinh hiệu và chức năng các cơ quan của bệnh nhân bắt đầu hồi phục và ổn định dần, tuy nhiên tổn thương phổi do Covid-19 tiến triển nặng (đông đặc đến 80% thể tích phổi). Lúc này bệnh nhân phải hoàn toàn phụ thuộc vào ECMO.

TS.BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc BV Dã chiến 3 tầng số 16 nhận định, ECMO được xem là niềm hi vọng cuối cùng của bệnh nhân viêm phổi Covid-19 nguy kịch, khi thở máy xâm lấn không thành công. Mặc dù vậy theo y văn thế giới, béo phì bệnh lý được xem là yếu tố tiên lượng xấu khi can thiệp ECMO vì nguy cơ xuất hiện các biến chứng và tỉ lệ tử vong cao (có thể lên đến 80%-90%).

Vì thế, các bác sĩ phải cân nhắc cẩn thận trước khi can thiệp và phải có chiến lược theo dõi thích hợp tại trung tâm hồi sức chuyên sâu. Quá trình chăm sóc bệnh nhân ECMO có béo phì nặng cũng rất khó khăn, đặc biệt khi xoay trở tư thế bệnh nhân, phòng ngừa loét tì đè, phòng ngừa nhiễm trùng BV, cũng như phải có chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Kỳ tích sau 84 ngày chạy ECMO

ThS.BS Giang Minh Nhật, Trưởng khoa Hồi sức tích cực 1 (ICU 1) của BV cho biết, suốt nhiều tháng can thiệp ECMO cho anh D., có những thời điểm tổn thương phổi diễn tiến nặng đến mức mặc dù được hỗ trợ ECMO hoàn toàn, oxy hóa máu bệnh nhân vẫn không đủ đảm bảo, thậm chí đe dọa tử vong. Các buổi hội chẩn liên chuyên khoa được thực hiện hàng tuần với sự chỉ đạo sát sao của ban giám đốc BV để đưa ra chiến lược điều trị và chăm sóc phù hợp ở từng thời điểm, đáp ứng với những diễn biến lâm sàng phức tạp của bệnh nhân.

"Tất cả thuốc men, trang thiết bị, vật tư y tế hiện đại nhất được BV huy động nhằm hỗ trợ hồi sức chuyên sâu tối ưu nhất.

Xác định đây là một trường hợp bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao, các bác sĩ và điều dưỡng khoa ICU 1 đều đồng lòng, quyết tâm cứu bằng được tính mạng bệnh nhân, mặc dù hi vọng rất mong manh" - bác sĩ Nhật chia sẻ.

Bằng nỗ lực không mệt mỏi của tất cả y bác sĩ và nghị lực phi thường của bệnh nhân, kỳ tích đã xảy ra.

Trải qua gần 3 tháng thở máy xâm lấn và 84 ngày chạy ECMO phức tạp, chức năng phổi bệnh nhân bắt đầu hồi phục. Bệnh nhân được cai máy thở thành công vào ngày 23/1/2022. Dù vậy, chàng trai 28 tuổi vẫn phải được hỗ trợ hô hấp bằng oxy lưu lượng cao (HFNC) vì tổn thương phổi còn chiếm 50% toàn bộ thể tích phổi.

Lúc này, các chuyên gia vật lý trị liệu và dinh dưỡng lâm sàng bắt đầu đưa ra chiến lược phục hồi chức năng hô hấp - vận động và dinh dưỡng tăng cường, với mục tiêu đưa bệnh nhân tái hòa nhập cuộc sống bình thường càng nhanh càng tốt. Phối hợp liên chuyên khoa đã phát huy hiệu quả khi bệnh nhân đã được cai ECMO thành công và chỉ cần hỗ trợ oxy lưu lượng thấp sau 84 ngày. Các vùng xẹp phổi và đông đặc trên X-quang cải thiện đáng kể. Hiện, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch.

Theo các bác sĩ, đây là một trong những trường hợp bệnh nhân Covid-19 có cân nặng hiếm gặp, với thời gian duy trì ECMO dài nhất tại Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại và phục hồi rất ngoạn mục. Vì thời gian điều trị kéo dài với nhiều kỹ thuật chuyên sâu, viện phí của bệnh nhân lên đến 1,6 tỷ đồng, được ngân sách Nhà nước chi trả phần lớn.