8 nguyên tắc vàng để phòng đột quỵ

Cứ 4 người trên 25 tuổi thì sẽ có một người từng trải qua đột quỵ ít nhất một lần trong đời. Chỉ riêng năm 2023, toàn cầu ghi nhận 12,2 triệu người mắc đột quỵ mới và có tới 101 triệu người đang sống chung với di chứng do đột quỵ.

Đây là những con số đáng báo động được TS.BS Nguyễn Thế Anh, Trưởng đơn nguyên Đột quỵ, Bệnh viện Thanh Nhàn thông tin tại Chương trình tổng kết công tác Hội và Hội nghị khoa học năm 2024 của Hội Nội khoa thành phố Hà Nội.

Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ, trong đó tỷ lệ tử vong chiếm đến 50%.

Đáng lo ngại, căn bệnh này không còn chỉ tập trung ở người cao tuổi mà ngày càng trẻ hóa nhanh chóng, với nhiều bệnh nhân chỉ mới ngoài 30 tuổi. Số lượng bệnh nhân đột quỵ ngày càng gia tăng tạo gánh nặng y tế và xã hội.

TS Anh cho biết, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã đưa ra "Life's Essential 8" (8 yếu tố cốt lõi cho sức khỏe tim mạch) như một kim chỉ nam giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

Việc tuân thủ các nguyên tắc Life's Essential 8 không chỉ bảo vệ sức khỏe tim mạch mà còn giảm thiểu gánh nặng do di chứng đột quỵ mang lại và tránh tái phát đột quỵ.

Cụ thể, 8 nguyên tắc này bao gồm:

- Chế độ dinh dưỡng: Hướng đến chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể bao gồm ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, ưu tiên sử dụng dầu oliu và dầu hạt cải khi nấu ăn và hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn.

TS Anh cho biết, với những người chưa từng mắc bệnh tim mạch hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chế độ ăn Địa Trung Hải giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ đột quỵ.

- Hoạt động thể chất: Nên tập thể dục cường độ vừa phải ít nhất 150 phút hoặc cường độ mạnh ít nhất 75 phút mỗi tuần để giảm nguy cơ đột quỵ. Theo thống kê, người ít vận động có nguy cơ đột quỵ cao hơn 30% so với người thường xuyên tập luyện.

- Đường huyết: Đường huyết không ổn định dễ dẫn đến các biến chứng tim mạch. Cần ăn uống khoa học và hạn chế đồ ngọt.

- Kiểm soát cân nặng: Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức 18,5-24,9 là lý tưởng để giảm áp lực lên tim và mạch máu.

- Quản lý cholesterol trong máu: Cholesterol cao gây tắc nghẽn mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ. Người dân cần hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ và kiểm tra định kỳ.

TS Anh khuyến cáo, người thừa cân, béo phì hoặc xơ vữa mạch máu nên sàng lọc đái tháo đường để dự phòng nguy cơ đột quỵ.

- Kiểm tra huyết áp thường xuyên: Cao huyết áp là yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Người trên 18 tuổi nên kiểm tra huyết áp ít nhất một lần mỗi năm.

- Không hút thuốc lá: Khói thuốc làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến đột quỵ. Đối với những người đang hút thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá khác cần cai thuốc để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ. Đồng thời, không nên sử dụng thuốc lá điện tử thay thế cho liệu pháp thay thế nicotine để cai thuốc lá.

- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm, tránh thức khuya và giảm căng thẳng. Thiếu ngủ kéo dài có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ đến 20%.

Việc càng sớm cải thiện sức khỏe thì kết quả đạt được sẽ càng tốt. Thay đổi lối sống có thể gặp khó khăn ban đầu, nhưng những bước nhỏ như tăng cường vận động, ăn uống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ mang lại lợi ích lâu dài, giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.