14 nguyên nhân khiền kinh nguyệt không đều
(Dân trí) - Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng đến ngày bắt đầu của kỳ kinh tiếp theo. Chu kỳ kinh nguyệt được xem là không đều nếu nó dài hơn 38 ngày hoặc nếu nó thay đổi về thời gian.
Kinh nguyệt không đều có nhiều nguyên nhân, từ mất cân bằng nội tiết đến những tình trạng bệnh tiềm ẩn khác, và cần được bác sĩ đánh giá. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể có và các triệu chứng của chúng.
1. Mang thai
Mang thai có thể gây mất kinh hoặc ra máu ít. Các triệu chứng sớm khác của mang thai là:
• nghén
• buồn nôn
• nhạy cảm với mùi
• vú có cảm giác kiến bò hoặc nề
• mệt mỏi
Nếu bạn bị mất kinh hoặc nhận thấy những thay đổi về kinh nguyệt và trước đó có quan hệ tình dục, bạn có thể thử thai tại nhà hoặc đến gặp bác sĩ để xem mình có thai hay không.
Nếu bạn có thai và cảm thấy đau dữ dội như dao đâm ở vùng chậu hoặc ổ bụng kéo dài hơn một vài phút, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức để loại trừ thai ngoài tử cung hoặc sẩy thai.
2. Thuốc tránh thai nội tiết
Thuốc uống tránh thai nội tiết và dụng cụ tử cung chứa hoóc-môn (IUDs) có thể gây ra máu bất thường.
Thuốc uống tránh thai có thể gây ra ra máu giữa chu kỳ kinh và dẫn đến kinh nguyệt ít hơn nhiều.
Dụng cụ tử cung, hay vòng tránh thai, có thể gây ra máu nặng.
3. Cho con bú
Prolactin là hoóc-môn chịu trách nhiệm sản sinh sữa mẹ. Prolactin ức chế hoóc-môn sinh sản dẫn đến kinh nguyệt rất ít hoặc không có trong thời gian cho con bú. Kinh nguyệt sẽ trở lại ngay sau khi cai sữa.
4. Tiền mãn kinh
Tiến mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp trước khi bước vào thời kỳ mãn kinh, thường bắt đầu ở độ tuổi 40, nhưng có thể sớm hơn.
Bạn có thể gặp các dấu hiệu và triệu chứng kéo dài từ 4 đến 8 năm, bắt đầu với những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Mức estrogen dao động trong thời gian này có thể làm cho chu kỳ kinh dài hơn hoặc ngắn hơn.
Các dấu hiệu và triệu chứng khác của tiền mãn kinh bao gồm:
• bốc hỏa
• đổ mồ hôi ban đêm
• thay đổi tâm trạng
• khó ngủ
• khô âm đạo
5. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Kinh nguyệt không đều là dấu hiệu phổ biến nhất của PCOS. Nếu bị PCOS, bạn có thể bị mất kinh và ra máu nhiều khi có kinh.
PCOS cũng có thể gây ra:
• vô sinh
• nhiều lông ở mặt và trên người
• hói đầu kiểu nam
• tăng cân hoặc béo phì
6. Các vấn đề tuyến giáp
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy rằng 44% những người có kinh nguyệt không đều cũng bị rối loạn tuyến giáp.
Suy giáp, hoặc tuyến giáp hoạt động kém, có thể khiến kinh nguyệt dài hơn, nhiều hơn cũng như đau bụng nhiều hơn. Bạn cũng có thể bị mệt mỏi, sợ lạnh và tăng cân.
Mức hoóc-môn tuyến giáp cao hơn, thấy trong cường giáp, có thể khiến kinh nguyệt ngắn hơn, ít hơn. Bạn cũng có thể bị:
• giảm cân đột ngột
• lo lắng và căng thẳng
• tim đập nhanh
Sưng ở nền cổ là một dấu hiệu phổ biến khác của rối loạn tuyến giáp.
7. U xơ tử cung
U xơ là những khối u cơ phát triển trong thành tử cung. Hầu hết các u xơ tử cung không phải ung thư và có thể có kích thước từ nhỏ như hạt táo đến to như quả cam.
U xơ có thể khiến kinh nguyệt rất đau và nhiều đến mức gây thiếu máu. Bạn cũng có thể bị:
• đau hoặc tức vùng chậu
• đau lưng
• đau chân
• đau khi quan hệ tình dục
Hầu hết các u xơ tử cung không cần điều trị và có thể xử lý các triệu chứng bằng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) và bổ sung sắt nếu bị thiếu máu.
8. Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung xảy ra ở 1/10 số phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đây là tình trạng trong đó mô bình thường bao phủ trong lòng tử cung phát triển ra bên ngoài tử cung.
Lạc nội mạc tử cung gây đau bụng dữ dội khi có kinh, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng lao động. Lạc nội mạc cũng khiến kinh nguyệt kéo dài, ra máu nhiều và chảy máu giữa các kỳ kinh.
Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
• đau đường tiêu hóa
• nhu động ruột gây đau
• đau trong và sau khi giao hợp
• vô sinh
Phẫu thuật thăm dò là cách duy nhất để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Hiện tại chưa có cách nào chữa khỏi bệnh này, nhưng các triệu chứng có thể được kiểm soát bằng thuốc hoặc liệu pháp hoóc-môn.
9. Thừa cân
Béo phì được biết là gây ra bất thường kinh nguyệt. Nghiên cứu cho thấy thừa cân tác động đến các hoóc-môn và mức insulin, có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh.
Tăng cân nhanh cũng có thể gây ra bất thường kinh nguyệt. Tăng cân và kinh nguyêt không đều là dấu hiệu phổ biến của PCOS và suy giáp, và cần được bác sĩ đánh giá.
10. Rối loạn ăn uống và sụt cân quá nhiều
Giảm cân quá nhiều hoặc quá nhanh có thể gây mất kinh. Không ăn đủ calo có thể cản trở sản sinh các hoóc-môn cần thiết cho rụng trứng.
Sẽ bị coi là thiếu cân nếu bạn có chỉ số khối cơ thể thấp hơn 18.5. Cùng với mất kinh, bạn cũng có thể bị mệt mỏi, đau đầu và rụng tóc.
Đi khám bác sĩ nếu:
• bị thiếu cân
• sụt cân nhiều dù không cố giảm cân
• bị rối loạn ăn uống
11. Tập thể dục quá sức
Tập thể dục nặng hoặc quá sức đã được chứng minh là gây trở ngại cho các hoóc-môn chịu trách nhiệm về kinh nguyệt.
Các vận động viên nữ và phụ nữ tham gia tập luyện và hoạt động thể chất nặng, như nghê sĩ múa ba lê, thường bị vô kinh.
Giảm cường độ tập và tăng lượng calo có thể giúp khôi phục lại kinh nguyệt.
12. Stress
Nghiên cứu cho thấy stress có thể cản trở chu kỳ kinh nguyệt do tạm thời can thiệp vào vùng não kiểm soát các hoóc-môn điều chỉnh chu kỳ kinh. Kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường sau khi giảm stress.
13. Thuốc
Một số thuốc có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm:
• liệu pháp thay thế hormone
• thuốc chống đông máu
• thuốc tuyến giáp
• thuốc động kinh
• thuốc chống trầm cảm
• thuốc hóa trị
• aspirin và ibuprofen
Hãy nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi thuốc.
14. Ung thư cổ tử cung và nội mạc tử cung
Ung thư cổ tử cung và nội mạc tử cung có thể gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, kèm theo ra máu giữa kỳ hoặc kinh nguyệt ra nhiều. Ra máu trong hoặc sau khi giao hợp và khí hư bất thường là những dấu hiệu và triệu chứng khác của những căn bệnh này.
Hãy nhớ rằng những triệu chứng này thường là do các vấn đề khác. Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn thấy lo lắng.
Cẩm Tú
Theo MNT