Xử vụ chạy thận tử vong: Tòa "ngăn" đại diện Bộ Y tế trả lời luật sư

Chiều 22/5, Toà án nhân dân TP. Hoà Bình tiếp tục phiên xét xử bị cáo Hoàng Công Lương cùng hai bị cáo khác liên quan đến vụ 9 bệnh nhân tử vong sau chạy thận nhân tạo tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình.

Đây là phiên xét xử đầu tiên có đại diện Bộ Y tế tham dự, trả lời trước Hội đồng xét xử (HĐXX). Sự xuất hiện này được cho là khá bất ngờ, bởi trong suốt hơn 5 ngày đầu xét xử vừa qua, theo phản ánh của các luật sư, thành phần tham dự tòa vốn không có đại diện của Bộ Y tế.

Đại diện Bộ Y tế có mặt tại phiên sơ thẩm vào chiều 22/5 gồm ông Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó cục trưởng Cục Khám chữa bệnh và ông Trịnh Đức Nam - Vụ Trang thiết bị và công trình y tế.

Bác yêu cầu được hỏi Bộ Y tế của luật sư

Điểm đáng chú ý trong phiên xét xử chiều nay là việc đại diện Bộ Y tế bị HĐXX yêu cầu không được trả lời các câu hỏi của các luật sư tại phiên toà.

Trong phần đặt câu hỏi của mình, luật sư Nguyễn Văn Chiến, khi luật sư bào chữa cho bị cáo Hoàng Công Lương đề nghị được hỏi Bộ Y tế thì HĐXX đã không chấp nhận yêu cầu của luật sư Chiến.

“Ở đây thì đại diện của Bộ Y tế được toà mời đến để trả lời một số vấn đề trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế, do đó các câu hỏi của luật sư hỏi không được chấp nhận và đây là quyền của HĐXX”, HĐXX giải thích.

Ngay sau khi HĐXX đưa ra lời giải thích cho luật sư Chiến thì phía dưới, luật sư Nguyễn Văn Chiến cùng nhiều người có mặt tại phiên toà bày tỏ sự khó hiểu với yêu cầu của HĐXX.

“Tôi đề nghị thư ký ghi rõ yêu cầu được hỏi Bộ Y tế của tôi trong phiên xét xử chiều nay. Trước đây, chúng tôi cũng đã đề cập nhiều đến việc đặt các câu hỏi cho đại diện Bộ Y tế nhưng những ngày xét xử ban đầu đại diện Bộ không có mặt tại toà, đến nay HĐXX đã mời đại diện Bộ Y tế đến nhưng HĐXX, chủ toạ phiên toà không cho hỏi thì chúng tôi chấp hành” – luật sư Chiến nói.

Trách nhiệm của Bộ Y tế trong sự cố chạy thận khiến 9 người tử vong

Tại phiên toà, ông Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế và ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh, Bộ Y tế được HĐXX mời đến để làm rõ chức năng quản lý nhà nước của Bộ Y tế cũng như phần trách nhiệm của Bộ này sau sự cố y khoa đặc biệt nghiêm trọng khiến 9 người tử vong tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình.

Bộ Y tế đã cử một đoàn công tác theo sự phân công của Bộ trưởng Bộ Y tế đến tham gia phiên xét xử. Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) thông tin về quy trình chạy thận nhân tạo, để đảm bảo an toàn nước dùng cho lọc máu, Bộ Y tế đang áp dụng tiêu chuẩn của Bộ khoa học công nghệ.

Quy trình quản lý nước RO theo quy định 36 của Bộ, hiện nay áp dụng theo tiêu chuẩn của Việt Nam và sau đó Nhà sản xuất có trách nhiệm công bố thực hiện. Các nhà sản xuất phải căn cứ vào 2 tiêu chuẩn của Việt Nam do Bộ KHCN công bố, là tiêu chuẩn tự nguyện và tiêu chuẩn cơ sở.

Bộ Y tế chủ trương xã hội hóa trong hệ thống y tế theo Nghị định 59 của Chính phủ và hiện nay là Nghị định 85, Nghị quyết 93 và một số văn bản hướng dẫn thi hành, nhưng phải đáp ứng các quy định Thông tư 15 của Bộ Y tế ban hành năm 2017 về việc liên kết sử dụng máy chạy thận.

Chủ trương của Chính phủ là cho phép xã hội hóa, liên danh liên kết trong các cơ sở công lập. Phải xem việc này có đáp ứng quy định tại TT 15 hay không mới có thể xem xét tiếp được.

Theo quy trình triển khai sau khi Bộ ban hành đều có gửi các văn bản đến Giám đốc BV để phổ biến nội dung cho cán bộ y tế. Hiện nay, bên cạnh quy trình đó còn quy trình quản lý nước lọc RO. Toàn bộ các vấn đề liên quan đến lọc nước RO áp dụng theo tiêu chuẩn. Căn cứ vào 2 tiêu chuẩn mang tính chất được thừa nhận áp dụng.

Các nhà sản xuất phải công bố tiêu chuẩn do Việt Nam quy định mới được hoạt động. Về chủ trương xã hội hóa Việt Nam áp dụng toàn bộ theo nghị định 85, nghị quyết 93. Việc mượn máy hay thuê máy đều phải đáp ứng các tiêu chuẩn có cơ sở pháp luật, được Bộ Y tế cho phép.

Thẩm quyền việc chạy thận liên doanh liên kết do Bộ trưởng Bộ Y tế quyết định, với BV tỉnh thì Sở Y tế cho phép hoạt động chạy thận nhân tạo. Cho đến thời điểm này, Bộ Y tế chưa nhận được thông tin nào về việc BV tỉnh Hòa Bình được phép chạy lọc máu nhân tạo.

"Trong việc quản lý, điều hành ban hành quy chế chạy thận nhân tạo, hệ thống lọc nước và các thiết bị y tế các cơ sở tự mua sắm phải đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật. Công tác thanh kiểm tra chuyên môn chuyên ngành thuộc về Sở Y tế. Bộ Y tế chỉ nắm công tác thanh kiểm tra..." - ông Quang nói.

HĐXX hỏi: Thông qua sự cố chạy thận 9 người tử vong, Bộ Y tế có thấy trách nhiệm của mình không? Ông Quang đáp: "Như chúng tôi nhiều lần khẳng định thông qua các cuộc họp và với các cơ quan truyền thông báo chí, đây là sự cố y khoa đặc biệt nghiêm trọng không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của BV đa khoa tỉnh Hoà Bình mà còn ảnh hưởng đến Sở Y tế tỉnh Hoà Bình và Bộ Y tế".

Ông Quang cho biết, Bộ đã rà soát lại các quy trình chuyên môn và có ban hành Quyết định của Bộ trưởng Bộ Y tế các quy trình liên quan đến chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân. Cụ thể là tháng 4/018 Bộ Y tế có ban hành 52 quy trình trong đó có 7 quy trình liên quan đến hệ thống lọc nước RO.

Thông tin thêm về vấn đề trên, ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) thừa nhận, đây là sự cố y khoa đặc biệt nghiêm trọng mà cả thế giới chưa từng gặp.

“Sự cố trên đặc biệt nghiêm trọng, ở Mỹ cũng có một trường hợp tương tự nhưng chưa nghiêm trọng như thế này. Hoá chất sử dụng để tẩy rửa hệ thống lọc nước RO là hoá chất không được sử dụng. Qua đây thấy rõ việc phải xem lại quy trình an toàn mặc dù các nhà sản xuất đã có hướng dẫn sử dụng, bảo trì bảo hành”, ông Khoa nói.

Trần Thanh – Nguyễn Dương