Vụ “hủy hoại tài sản” ở Bắc Giang: Giám đốc lĩnh án tù treo

Sau hơn 1 ngày xét xử và nghị án, chiều 12/8, HĐXX TAND huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang) đã tuyên bố bị cáo Đặng Đình Đỗ (66 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Đức Thắng) và Nguyễn Trọng Mạnh (40 tuổi, là quản lý, điều hành sản xuất tại mỏ đá của Công ty TNHH Đức Thắng) cùng ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang phạm tội “Hủy hoại tài sản”.

HĐXX tuyên phạt bị cáo Đặng Đình Đỗ 1 năm 3 tháng tù, cho hưởng án treo; bị cáo Nguyễn Trọng Mạnh 11 tháng 8 ngày tù, thời gian tính từ ngày bị cáo bị bắt tạm giam ngày 5/9/2019, do đó, bị cáo Mạnh được thả tự do tại tòa.

Theo nội dung bản án, gia đình ông Dư Văn Thành (SN 1960) và bà Hoàng Thị Đông (SN 1963) cùng trú tại thôn Rõng, xã An Lạc (Sơn Động, Bắc Giang) có mảnh đất rừng 8.395m2 do ông cha để lại và trồng hoa màu từ năm 1982, chưa được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất (sổ đỏ). Diện tích đất này của gia đình ông Thành do Ban Quản lý rừng phòng hộ Sơn Động quản lý.

Đầu năm 2010, tỉnh Bắc Giang thu hồi đất và cấp sổ đỏ cho Công ty Đức Thắng thuê để khai thác mỏ đá lộ thiên tại thôn Rõng, xã An Lạc (Sơn Động, Bắc Giang) với diện tích là hơn 42.000 m2, trong đó có hơn 6.300m2 nằm trong diện tích 8.395m2 đất của nhà ông Thành nói trên. Việc thu hồi đất này, tỉnh Bắc Giang không thông báo cho gia đình ông Thành, nên gia đình không biết và tiếp tục canh tác.

Năm 2014, gia đình ông Thành mua 5.000 cây keo về trồng trên diện tích đất rừng nói trên, trong đó có hơn 6.300m2 đất của Công ty Đức Thắng và giao cho con trai là Dư Văn Toàn quản lý. Giai đoạn này do chưa được cấp giấy phép khai thác đá mới nên Công ty Đức Thắng không có ý kiến gì về việc gia đình ông Thành trồng keo trên đất của mình.

Đến tháng 8/2016, Công ty Đức Thắng được tiếp tục cấp giấy phép khai thác đá nên có nhu cầu giải phóng mặt bằng để sản xuất. Công ty Đức Thắng đã nhiều lần đến trao đổi với gia đình ông Thành thu hồi số cây keo trồng trên diện tích đất của công ty nhưng không thành.

Ngày 1/4/2017, sau nhiều lần thông báo đến gia đình ông Thành và chính quyền địa phương, được sự chỉ đạo của Đặng Đình Đỗ, Nguyễn Trọng Mạnh đã nhờ người đến cắt bỏ toàn bộ số cây keo của gia đình ông Thành trồng trên diện tích của công ty để phục vụ sản xuất.

Sau khi biết keo của gia đình bị chặt, Dư Văn Toàn (con trai ông Thành) đã làm đơn tố cáo gửi Công an huyện Sơn Đông. Sau đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Sơn Động và các đơn vị chuyên môn đã vào khám nghiệm hiện trường, thống kê diện tích và số cây keo bị chặt.

Cơ quan chức năng đã xác định diện tích keo bị chặt là 8.395m2, lập 1 ô tiêu chuẩn làm căn cứ xác định số lượng cây keo bị chặt là 4.700 cây keo, tương ứng với số tiền định giá là 94 triệu đồng.

HĐXX xét thấy, quá trình điều tra, kết quả khám nghiệm hiện trường, Cơ quan CSĐT không đếm được số cây bị chặt, mà xác định số lượng bằng phương pháp tính “ô tiêu chuẩn”. Việc lập 1 ô tiêu chuẩn 100m2 là 55,95 cây keo để tính trung bình số cây keo trồng trên diện tích đất 8.395m2 là 4.700 cây.

“Việc xác định cây keo bị chặt phá tính theo ô tiêu chuẩn như trên là không chính xác. Theo quy định tại Thông tư số 23 ngày 30/6/2016 của Bộ NN&PTNT, tại khoản 3, điều 10 quy định: để tính số lượng cây keo trên diện tích 8.395m2 nói trên phải lập 10 ô tiêu chuẩn.

Vì vậy, có cơ sở xác định kết quả khám nghiệm hiện trường về việc xác định số cây keo bị chặt phá 4.700 cây là không chính xác”, nội dung bản án cho biết.

Kết quả điều tra bổ sung, Cơ quan CSĐT tiến hành thực nghiệm điều tra, đếm từng gốc cây keo còn lại tại hiện trường, kết quả xác định số gốc cây keo bị chặt phá là 751 gốc, tương ứng với 751 cây keo và tương ứng với số tiền định giá là hơn 15 triệu đồng là có cơ sở để căn cứ truy tố, xét xử các bị cáo.

Chặt keo trên đất của mình là không phạm tội?

Tại phiên tòa, 2 bị cáo và các luật sư cho rằng, gia đình ông Thành trồng keo trên diện tích của Công ty Đức Thắng đã được cấp sổ đỏ là vi phạm pháp luật. Số cây keo đó thuộc tài sản của công ty, nên việc công ty tiến hành chặt bỏ, giải phóng mặt bằng để sản xuất là không vi phạm pháp luật. Việc cơ quan tố tụng huyện Sơn Động truy tố tội danh với bị cáo như vậy là không có căn cứ.

Tuy nhiên, đại diện VKSND huyện Sơn Động cho rằng, gia đình ông Thành đã khai thác, trồng hoa màu ổn định tại diện tích đất nói trên từ năm 1982, do đó, có quyền sở hữu tài sản trên đất. Năm 2010, tỉnh Bắc Giang cấp sổ đỏ cho Công ty Đức Thắng nhưng không thông báo cho gia đình được biết là vi phạm Luật Đất đai. Mặc dù, Công ty Đức Thắng ra 3 lần thông báo về việc thu hồi số cây keo như nói ở trên, nhưng đó là việc công ty tự ra thông báo không phải cơ quan nhà nước. Lẽ ra, việc công ty cho người chặt bỏ số keo nói trên phải được sự đồng ý của chính quyền địa phương và mời chính quyền địa phương, gia đình ông Thành đến chứng kiến.

“Quá trình lượng hình, HĐXX xem xét đến nguyên nhân, động cơ mục đích phạm tội của các bị cáo. Nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội là do việc giao đất và cấp giấy chứng nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có dấu hiệu sai phạm, chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Động cơ chặt cắt cây keo của các bị cáo là lấy đất lại của công ty do UBND tỉnh Bắc Giang đã cấp sổ đỏ để phục vụ cho việc khai thác sản xuất kinh doanh của công ty”, nội dung bản án đánh giá.