Viện Kiểm sát: Vũ “nhôm” ngoan cố, chối tội

Sáng 7/1, phiên xử sơ thẩm vụ án hai cựu Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cùng các đồng phạm thâu tóm nhà đất công sản ở thành phố Đà Nẵng bước vào phần tranh luận. Mở đầu, đại diện Viện KSND TP Hà Nội đọc bản luận tội các bị cáo.

Đại diện VKS nêu rõ, một bộ phận cán bộ, công chức trong bộ máy các cơ quan đơn vị Nhà nước đã lợi dụng đơn vị công tác, chức vụ được phân công có hành vi trái pháp luật trong thực thi công vụ gây nên hậu quả, thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản Nhà nước, phá hoại chính sách xây dựng kinh tế, gây bức xúc dư luận xã hội.

Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng trong vụ án này không chỉ hàng chục ha đất đai, nhà đất công sản trong vị trí đắc địa của TP Đà Nẵng rơi vào tay Vũ gây thiệt hại nghiêm trọng mà đau xót hơn là kéo theo nhiều cán bộ trung, cao cấp của TP, trong đó, có 2 người từng giữ cương vị Chủ tịch UBND TP rơi vào vòng lao lý.

“Đây là bài  học đáng nhớ với những người từng được Đảng, Nhà nước giao trọng trách nhưng không giữ được mình, thoái hóa, biến chất, bảo kê, tiếp tay cho tội phạm thì tất yếu sẽ bị pháp luật trừng trị. Qua các vụ án này cũng như các vụ án đã được xét xử liên quan Phan Văn Anh Vũ có thể thấy đang tồn tại lỗ hổng trong việc thanh, kiểm tra, giám sát quyền lực…” - đại diện VKS nhấn mạnh.

Theo cơ quan công tố, từ kết quả điều tra vụ án cũng như lời khai, lời bào chữa của các bị cáo tại phiên tòa, có đủ cơ sở xác định, trong thời gian từ năm 2006 đến năm 2014, bị cáo Trần Văn Minh (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn từ năm 2006-2011) và Văn Hữu Chiến (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2011-2014) là những người đứng đầu, có trách nhiệm trong chỉ đạo quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, quản lý đất đai trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Vì những động cơ khác nhau, Trần Văn Minh và các đồng phạm đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, các quy định về quản lý đất đai trong thời gian dài từ năm 2006 đến năm 2014, giúp cho Phan Văn Anh Vũ thu lợi bất chính đặc biệt lớn thông qua việc nhận nhiều đất dự án, mua nhà thuộc sở hữu Nhà nước, tạo dư luận bức xúc, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân sách Nhà nước.

Từ hành vi trái pháp luật nêu trên, Trần Văn Minh và đồng phạm đã tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ trực tiếp được nhận chuyển giao tài sản, quyền quản lý, khai thác đối với 15/22 nhà đất công sản và 6/7 dự án đất trên cơ sở tạo cơ hội cho Phan Văn Anh Vũ có quyền quyết định việc chuyển nhượng, khai thác, sử dụng… nhằm trục lợi.

Hậu quả, số tiền Nhà nước bị thiệt hại tại 22 nhà đất công sản là trên 2.400 tỷ đồng; tại 7 dự án là trên 19.600 tỷ đồng. Tổng số tiền nhà nước bị thiệt hại là hơn 22.000 tỷ đồng, riêng Dự án 29 ha Khu đô thị Quốc tế Đa Phước số tiền Nhà nước đã thiệt hại là trên 11.200 tỷ đồng.

“Tạo điều kiện” cho Vũ “nhôm” trục lợi

Đối với hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo VKS, có đủ cơ sở xác định, việc UBND TP Đà Nẵng ban hành các Công văn, Quyết định về quy trình, thủ tục bán nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước là không đúng với quy định của pháp luật về sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước; trái với quy định của Nghị định số 198/2004/NĐ-CP của Chính phủ và quy định của pháp luật về đất đai.

Từ những chủ trương, quyết định trái pháp luật tại các văn bản trên, các bị cáo là nhóm cán bộ, lãnh đạo của UBND TP Đà Nẵng đã áp dụng để tạo điều kiện cho bị can Phan Văn Anh Vũ trực tiếp hoặc thông qua các pháp nhân là các Công ty do Vũ đứng sau và các bị cáo Nguyễn Quang Thành, Phan Minh Cương, Huỳnh Tấn Lộc, Phan Ngọc Thạch, Trần Phi, Lê Anh Tuấn lập các hồ sơ, thủ tục chuyển nhượng nhà, đất trái pháp luật để trong một thời gian liên tục để thâu tóm 15/22 nhà, đất công sản trái pháp luật.

Các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và các đồng phạm khác là lãnh đạo các Sở, Ngành thuộc UBND TP Đà Nẵng có chức năng trực tiếp quản lý tài sản Nhà nước cố ý vi phạm Nghị định số 61/CP, Nghị quyết số 48/2007/NQ-CP, Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg, Luật quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước và Nghị định số 52/NĐ-CP, gây thiệt hại  hơn 2,4 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước tại 22/31 nhà, đất công sản thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Đối với hành vi vi phạm các quy định về quản lý đất đai, VKS khẳng định, liên tục trong thời gian dài, Phan Văn Anh Vũ trực tiếp hoặc thông qua các Công ty do Vũ thành lập, góp vốn chi phối và trực tiếp điều hành liên hệ với lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng để lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng ban hành những chủ trương, quyết định trái pháp luật, tạo điều kiện cho Vũ thực hiện hành vi thâu tóm, trục lợi từ các dự án đất trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và các đồng phạm đã cố ý thực hiện các hành vi trái pháp luật, chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục để giúp Vũ được nhận dự án không qua đấu giá, áp đơn giá giao quyền sử dụng đất, cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất trái pháp luật, cho phép chuyển tên người nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng từ thuê đất sang giao đất, từ đất sản xuất kinh doanh sang đất ở.

Hành vi vi phạm quy định của pháp luật nêu trên của các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 19,6 nghìn tỷ đồng.

Vũ “nhôm” ngoan cố, chối tội

Cá thể hóa vai trò từng bị cáo, đại diện VKS cho hay, bị cáo Trần Văn Minh, trong thời gian là Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã ký ban hành các văn bản pháp lý chỉ đạo chủ trương quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước đối với việc sắp xếp, xử lý các cơ sở nhà, đất công sản và quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn thành phố có nội dung cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất, cho phép chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái với các quy định của Nghị định số 61/CP về mua bán và kinh doanh nhà ở, Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước và các quy định của pháp luật về đất đai.

Theo đại diện VKS, trong vụ án này, Trần Văn Minh phạm tội với vai trò chính, trực tiếp cùng các bị can khác thực hiện hành vi phạm tội.

Về mối quan hệ với Vũ, tại phiên tòa, bị cáo khẳng định không có quan hệ nhưng trên cơ sở nội dung khai báo cáo của các bị cáo trong vụ án và tài liệu điều tra xác định, tất cả chính quyền Đà Nẵng, nhân dân, doanh nghiệp đều biết Vũ. Nếu không phải doanh nghiệp của Vũ thì không bao giờ nhận được nhiều nhà đất công sản và hầu hết các nhà đất công sản rơi vào tay Vũ gây bức xúc cho doanh nghiệp, nhân dân. Từ những việc làm trái pháp luật nêu trên dư luận rất bức xúc, nếu bị cáo không nhận thức rõ hành vi cần có hình phạt nghiêm khắc với bị cáo.

Tại 7 dự án bất động sản, trước khi được chuyển nhượng cho Phan Văn Anh Vũ, Trần Văn Minh đã cùng các đồng phạm thực hiện các hành vi làm trái quy định của pháp luật về đất đai, trong đó tạo điều kiện cho Vũ được giao quyền sử dụng đất tại 6/7 dự án không qua đấu giá quyền sử dụng đất, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 19,6 nghìn tỷ đồng.

Tại 18 nhà, đất công sản, VKS xác định, số nhà, đất công sản này mặc dù không thuộc diện được mua chỉ định nhưng Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng những văn bản pháp lý của UBND TP Đà Nẵng do bị cáo Minh ký ban hành trái pháp luật để bàn bạc, thỏa thuận với Giám đốc một số Công ty (là các đơn vị được mua chỉ định) đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi.

Sau đó, trước khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các Công ty này lại có văn bản đề nghị thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất sang cho bị can Phan Văn Anh Vũ với lý do Vũ là người nộp tiền mua nhà và chia lợi ích với nhau và được bị can Trần Văn Minh cùng các đồng phạm thực hiện hành vi làm trái quy định của Nhà nước về quản lý tài sản, tạo điều kiện cho Vũ được mua 15/18 nhà, đất công sản trái pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 2,2 nghìn tỷ đồng.

Bị cáo Văn Hữu Chiến trong thời gian giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (giai đoạn 2006-2011) đã thực hiện chỉ đạo của bị cáo Trần Văn Minh ký ban hành các Quyết định cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá chuyển nhượng các nhà, đất công sản và dự án bất động sản trái quy định của pháp luật, là đồng phạm giúp sức cho ông Trần Văn Minh thực hiện hành vi phạm tội.

VKS cho hay, có đủ căn cứ xác định, tại Dự án 29 ha thuộc Khu đô thị Quốc tế Đa Phước và tại Dự án Công viên An Đồn, bị cáo chiến đã ký các văn bản trái pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 11,3 nghìn tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Chiến đã ký các văn bản đồng ý với chủ trương của Trần Văn Minh để chỉ đạo cấp dưới hoàn thành các thủ tục cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá đối với 22 nhà, đất công sản không đúng quy trình, trái pháp luật, tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ được mua 15/22 nhà, đất công sản, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 2,4 nghìn tỷ đồng.

Đối với bị cáo Phan Văn Anh Vũ, đại diện VKS khẳng định, dù tại cơ quan điều tra cũng như tại tòa, bị cáo Vũ ngoan cố, không thừa nhận hành vi phạm tội, nhưng có đủ cơ sở xác định, Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng chủ trương trái pháp luật tại các văn bản pháp lý của UBND TP Đà Nẵng do bị cáo Trần Văn Minh ký ban hành với động cơ thâu tóm thị trường bất động sản trên địa bàn TP Đà Nẵng để trục lợi.

Cụ thể, trong thời gian từ năm 2002 đến năm 2010, Phan Văn Anh Vũ đã thành lập 5 Công ty để sử dụng tư cách pháp nhân các Công ty này thực hiện hành vi mua nhà, đất công sản và nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Mặc dù biết rõ việc này nhưng Trần Văn Minh vẫn đồng ý và chỉ đạo cấp dưới hoàn thành thủ tục cho phép chuyển nhượng các nhà, đất công sản và các dự án đất không qua đấu giá hoặc áp dụng đơn giá chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn giá do UBND TP Đà Nẵng cho Phan Văn Anh Vũ.

Các bị cáo trong vụ án này cũng biết được chủ trương của Trần Văn Minh trong việc làm các thủ tục để bán nhà, nhà đất công sản và chuyển quyền sử dụng đất cho Phan Văn Anh Vũ là không đúng quy định. Tuy nhiên, liên tục trong thời gian dài, Phan Văn Anh Vũ đã tác động thông qua hành vi ký các Tờ trình, nộp tiền đặt cọc trước khi có các Quyết định cho phép bán nhà, chuyển quyền sử dụng đất để hoàn thành hồ sơ pháp lý tạo điều kiện cho Vũ trục lợi tại 4 dự án bất động sản, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 18,2 nghìn tỷ đồng.

Đối với nhà, đất công sản, Phan Văn Anh Vũ đã trục lợi trực tiếp tại 15/22  nhà, đất công sản, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 1,7 nghìn tỷ đồng.

Tiến Nguyên