Sáng nay, cựu Bí thư Bình Dương cùng thuộc cấp hầu tòa

Dự kiến, phiên tòa sơ thẩm sẽ kéo dài 20 ngày, thẩm phán Vũ Quang Huy đảm nhiệm vai trò chủ tọa. Đến nay đã có 61 luật sư đăng ký bào chữa cho các bị cáo, trong đó bị Trần Văn Nam, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương có 5 người bào chữa.

Theo cáo trạng, ông Trần Văn Nam, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương; ông Phạm Văn Cành, cựu Phó Bí Thư Tỉnh ủy; ông Trần Thanh Liêm, cựu Chủ tịch UBND tỉnh; ông Nguyễn Thanh Trúc, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh và 18 bị can khác bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Các bị can Nguyễn Thục Anh, Võ Hồng Cường, Trần Đình Như Ý bị truy tố tội "Tham ô tài sản".

Bị can Nguyễn Văn Minh (cựu Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng Công ty 3/2)), Trần Nguyên Vũ (cựu Tổng Giám đốc) và Huỳnh Thanh Hải (cựu Phó Tổng Giám đốc) bị truy tố về cả 2 tội danh trên.

Áp giá "lịch sử" để thu tiền sử dụng đất

Nội dung cáo trạng thể hiện, Tổng Công ty 3/2 do Nguyễn Văn Minh làm Chủ tịch là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh. Ông Minh và người thân còn lập các công ty "sân sau" gồm Công ty Tân Thành, Công ty TNHH Phát Triển, Công ty Đầu tư - Xây dựng Tân Phú.

Vào năm 2005, Tổng Công ty 3/2 được tỉnh Bình Dương chấp thuận chủ trương giao hơn 563ha đất dịch vụ trong khu liên hợp tỉnh để thực hiện các dự án. Cuối năm 2006, UBND tỉnh có quyết định phê duyệt đơn giá đất bình quân cho khu dịch vụ do Tổng Công ty 3/2 làm chủ đầu tư là 51.914 đồng/m2.

Đến năm 2011, Tổng Công ty 3/2 được giao 2 mảnh đất tại Khu liên hợp tỉnh, gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Vào năm 2012, khi hồ sơ đến cơ quan thuế, bị can Lê Văn Trang, nguyên Cục trưởng Cục Thuế cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 51.914 đồng/m2 theo quy định năm 2006.

Theo cáo buộc, nhóm bị can tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt. Lý giải về quyết định này, Lê Văn Trang cùng thuộc cấp khai do "nhận thức sai lầm" về việc Tổng Công ty 3/2 đã được bàn giao đất từ năm 2006.

Tiếp đó, bị can Trần Văn Nam (ở thời điểm này là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương) biết sai nhưng vẫn giao đất. Hành vi này gây thiệt hại 761 tỷ đồng.

Thâu tóm 2 khu "đất vàng", gây thiệt hại hơn 5.000 tỷ đồng

Từ năm 2015, khi Tổng Cty 3/2 bắt đầu phải cổ phần hóa, Tỉnh ủy Bình Dương ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Công ty Impco; khu đất 145ha được yêu cầu phải giữ lại sau khi cổ phần hóa. Tuy nhiên, các bị can đã làm ngược lại, với động cơ chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất.

Tại khu 43ha, Nguyễn Văn Minh thống nhất với con rể là Nguyễn Đại Dương (một thời là ông chủ vũ trường New Century ở Hà Nội) cùng các đồng phạm bán trái phép bằng cách mang đi góp vốn liên doanh tại Công ty Tân Phú. Tổng Công ty 3/2 góp 60 tỷ đồng vào Tân Phú, tương ứng 30% cổ phần; Công ty Âu Lạc của Nguyễn Đại Dương góp 70% còn lại.

Sau đó, Nguyễn Văn Minh bán khu đất 43ha cho Công ty Tân Phú với giá 250 tỷ đồng. Tổng Công ty 3/2 cũng bán nốt 30% cổ phần của mình tại Tân Phú cho Công ty Âu Lạc với giá 161 tỷ đồng.

Như vậy, Công ty Âu Lạc của Nguyễn Đại Dương đã "thâu tóm" 43ha đất nhà nước với chi phí 411 tỷ đồng. Tài sản này sau đó được bán cho Công ty Kim Oanh của bà Đặng Thị Kim Oanh (SN 1970, ở TPHCM).

Cơ quan tố tụng cáo buộc, giá trị khu 43ha tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2019 là 1.335 tỷ đồng nên các bị can gây thiệt hại 984 tỷ đồng.

Đối với khu đất 145ha, VKSND Tối cao cho rằng, bị can Nguyễn Văn Minh và con gái Nguyễn Thục Anh tìm cách thâu tóm bằng cách mang đi góp vốn, liên doanh. Tỉnh ủy yêu cầu khu đất phải để lại để Tổng Công ty 3/2 sử dụng sau khi cổ phần hóa nhưng bị can Minh đưa cả 145 ha vào danh mục "tài sản chờ thanh lý" để không xác định giá trị quyền sử dụng đất.

Khu đất sau đó được góp vốn vào Công ty Tân Thành rồi chuyển nhượng qua lại giữa các doanh nghiệp sân sau của Nguyễn Văn Minh. Tổng Công ty 3/2 chỉ thu về 442 tỷ đồng trong khi giá trị thực khu đất là 4.472 tỷ đồng. Cơ quan tố tụng cáo buộc, các bị can đã gây thiệt hại 4.030 tỷ đồng.

Cũng theo cáo trạng, sau khi không đưa 145ha vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, Nguyễn Văn Minh đã chỉ đạo hoàn tất thủ tục để thay đổi quyền sử dụng đất từ Tổng Công ty 3/2 sang tên Công ty Tân Thành. Như vậy, Công ty Tân Thành có giá trị 442 tỷ đồng, tương ứng hơn 16.000 đồng/cổ phần và Nguyễn Văn Minh biết rõ điều này.

Tuy nhiên, do cần 404 tỷ đồng trả nợ cho Tổng Công ty 3/2 nên bị can Minh quyết định để doanh nghiệp này mua 19% cổ phần của Tân Thành với giá 105.000 đồng/cổ phần. Từ đó, bị can Minh và con gái cùng các đồng phạm chiếm đoạt 815 tỷ đồng của nhà nước.

Như vậy, sai phạm trong cổ phần hóa nhằm thâu tóm 2 khu đất vàng đã gây thất thoát cho nhà nước tổng số tiền hơn 5.000 tỷ đồng.