Lời thú tội của cựu Bộ trưởng và sự thật sau những "món quà" cảm ơn

Phiên tòa xét xử vụ án xảy ra tại dự án Đại Ninh (Lâm Đồng) kết thúc phần xét hỏi trong ngày làm việc đầu tiên vào chiều 16/1. 10 bị cáo lần lượt được HĐXX, đại diện VKS và luật sư chất vấn để làm rõ nội dung vụ án.

Lời thú tội của cựu Bộ trưởng

Là người từng có "chức vụ" cao nhất trong những người phải hầu tòa, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng xuất hiện với thể trạng yếu, dáng vẻ mệt mỏi.

Cựu Bộ trưởng đến tòa bằng xe riêng, được 2 người dìu từ ngoài vào phòng xử, trong đó một người mặc áo blouse trắng. Được cho phép ngồi tại chỗ để khai báo, ông Dũng tay run, nhiều lúc hụt hơi, thở gấp. Luật sư của bị cáo này trình bày rằng thân chủ bị rối loạn tiền đình do di chứng nhồi máu não.

Khi không bị xét hỏi, ông Dũng ngồi tại ghế có tựa, nhưng nhiều lần phải cúi gập người, tay vỗ liên tục vào đầu, thể hiện sự đau mỏi.

"Tôi có tội. Tôi xin nhận lỗi trước lãnh đạo Đảng, Nhà nước, trước nhân dân. Tôi không mặc cả, không thỏa thuận gì hết", ông Dũng giãi bày tại tòa.

Tuy nhiên, người từng đứng đầu Văn phòng Chính phủ cũng mong HĐXX đánh giá bối cảnh khi đó chủ trương của Chính phủ là "tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp", trong khi phải thực hiện song song nhiệm vụ chống dịch, cải cách hành chính.

"Tôi không biết hết được hậu quả. Nhưng mong HĐXX xét quá trình gần 50 năm công tác. Tôi đi bộ đội từ năm 14 tuổi và cũng chưa bị kỷ luật lần nào. Bố tôi già yếu, bản thân tôi cũng yếu lắm rồi. Xin HĐXX cho tôi được hưởng khoan hồng", bị cáo Mai Tiến Dũng vừa nói vừa thở mạnh.

Tại tòa, ông Dũng thừa nhận cáo buộc, khai được Trí đưa 200 triệu đồng và thanh toán giúp 380 triệu đồng tiền Văn phòng Chính phủ mua quà dịp kỷ niệm 75 năm ngày truyền thống.

Sai phạm của ông Dũng nằm ở 3 lần vị cựu Bộ trưởng bút phê "chuyển Vụ I" vào các đơn kiến nghị xin gia hạn dự án, không thu hồi của Công ty Sài Gòn Đại Ninh. Cáo buộc cho rằng đơn của Công ty Sài Gòn Đại Ninh được lãnh đạo Chính phủ giải quyết theo quy định của Luật Thanh tra. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Thanh tra, Sài Gòn Đại Ninh không phải là đối tượng thanh tra.

Dù không trực tiếp tham gia vào những vi phạm xảy ra tại dự án Đại Ninh, nhưng hành động của ông Mai Tiến Dũng được đánh giá là "tiền đề cho hàng loạt sai phạm trong việc Thanh tra Chính phủ thành lập tổ công tác điều chỉnh, sửa đổi kết luận thanh tra, cho dự án Đại Ninh được gia hạn, giãn tiến độ trái pháp luật", theo cáo trạng.

"Cảm ơn"

Tại phiên tòa ngày 16/1, nhiều bị cáo thừa nhận đã được ông Nguyễn Cao Trí đưa tiền. Tuy nhiên, họ đều nói rằng thời điểm nhận, nhận thức của các bị cáo chỉ là "nhận quà" hoặc "cảm ơn".

Trần Bích Ngọc - cựu Vụ trưởng Vụ I Văn phòng Chính phủ - khai được ông Trí đưa 50 triệu đồng. "Khi đó tôi chỉ nghĩ rằng đây một món quà. Sai lầm này đã giày vò tôi suốt hơn một năm trong trại tạm giam. Tôi rất ân hận", Ngọc trình bày tại bục khai báo.

Nữ bị cáo này bị cáo buộc đã tham mưu, xin ý kiến và truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Chính phủ về việc chuyển đơn, giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát, giải quyết phản ánh, kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh thông qua 2 phiếu trình và 2 văn bản của Văn phòng Chính phủ.

Hành vi này của Ngọc là trái quy định pháp luật, tạo tiền đề cho hàng loạt những sai phạm sau đó tại dự án Đại Ninh.

Tương tự, cựu Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng Trần Văn Hiệp cũng xác nhận đã  nhận 4,2 tỷ đồng từ vị đại gia quê Đà Nẵng. Ông Hiệp khai nghĩ đó là tiền cảm ơn và sau đó dùng gần hết vào công tác thiện nguyện.

"Bị cáo giúp đỡ Nguyễn Cao Trí không vì động cơ vụ lợi", ông Hiệp trình bày và cho biết, dự án Đại Ninh là dự án lớn được đưa vào Nghị quyết đại hội tỉnh Lâm Đồng nhưng chậm tiến độ hơn 10 năm, qua 3 kỳ đại hội.

Vì thế, khi nhậm chức Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng hồi tháng 11/2020, ông Hiệp rất sốt ruột muốn hoàn thành dự án. Bên cạnh đó, khi biết doanh nghiệp của ông Trí là đơn vị có năng lực nên rất tin tưởng.

Còn cựu Bí thư Lâm Đồng Trần Đức Quận cũng nhận "cảm ơn" 2,1 tỷ đồng từ ông Nguyễn Cao Trí.

"Sau mỗi lần Trí qua UBND tỉnh làm việc có ghé qua Tỉnh ủy và gặp bị cáo rồi cảm ơn", ông Quận nói và cho biết, Trí có nhờ ông lưu tâm giúp để dự án Đại Ninh sớm được triển khai, nhưng đó cũng là trách nhiệm của ông với cương vị là Bí thư tỉnh.

Tặng quà theo lệ

Có lẽ, nhận thức về việc nhận tiền "cảm ơn" của những cựu cán bộ Nhà nước bị "lây" từ chính người đưa tiền - Nguyễn Cao Trí. Vị đại gia này suốt quá trình khai báo luôn sử dụng 2 từ "cảm ơn" để nói về những khoản tiền hối lộ.

"Theo lệ, doanh nghiệp đến gặp thì nên có quà. Bị cáo đưa hối lộ không phải vì trước đó bị làm khó mà do doanh nghiệp có dự án đầu tư gặp khó khăn cần tháo gỡ nên đưa tiền", bị cáo Trí giải thích.

Phân trần thêm, ông Trí cho rằng bản thân bị cuốn theo công việc của một doanh nhân, muốn được việc nên đưa quà, đưa tiền.

Thậm chí, khi HĐXX chất vấn về việc "mỗi lần lên họp đều có phong bì, ít nhiều cho lãnh đạo, cán bộ", bị cáo Nguyễn Cao Trí thản nhiên trả lời đó là thông lệ, rằng "bỏ bì thư cho anh em ăn trưa, ăn chiều".

Tuy nhiên, cuối cùng tại tòa, cả người đưa tiền và người nhận tiền đều thú nhận sai phạm, nói đã nhận thức được hành vi trên là vi phạm pháp luật.

8h30 ngày 17/1, phiên tòa sẽ tiếp tục làm việc, bước sang phần tranh luận.