Lạm dụng đa chất ma túy từ việc bác sỹ... kê đơn

Đây là một vấn đề đáng báo động, tuy nhiên các chất NPS vẫn đang hợp pháp. NPS được bán công khai, cả trên mạng internet, dù chưa được kiểm chứng độ an toàn, và có thể nguy hiểm hơn nhiều so với các loại ma túy truyền thống. Nhằm qua mặt các nhà chức trách, nhóm buôn bán cung cấp NPS ra thị trường với những tên gọi gắn liền với các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày tương đối vô hại như nước hoa xịt phòng, gia vị, meo meo, muối tắm, tinh dầu thảo dược, thậm chí là phân bón cho cây trồng… khiến nhiều thanh niên lầm tưởng rằng họ đang được giải trí mà không có nguy cơ mắc nghiện.

Theo kết quả một cuộc khảo sát do UNODC tiến hành năm 2012, châu Á chiếm vị trí thứ 2 về số lượng các nước có ghi nhận sự nổi lên của các chất hướng thần mới. Các nước này chủ yếu tập trung ở Đông Á và Đông Nam Á (Brunei, Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam) và Trung Đông (Bahrain, Israel, Giordani, Oman, Saudi Arabia và các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất).

Tại châu Á hai loại chất hướng thần được sử dụng nhiều nhất là Ketamine và Kratom. Đặc biệt, Ketamine dạng viên được bán như là chất thay thế cho “ectasy” (hay còn gọi thuốc lắc). Và chỉ trong vòng 3 năm, số chủng loại các chất hướng thần mới được phát hiện trên toàn thế giới đã tăng lên hơn 50%, từ 166 loại vào thời điểm cuối năm 2009 lên 251 loại vào giữa năm 2012.

Theo bà Zhuldyz Akisheva, Việt Nam những năm qua đã có những chuyển biến tích cực trong vấn đề phòng chống ma túy. Tuy nhiên vấn đề quản lý hay kiểm soát một chất hướng thần là một quá trình dài, việc kiểm soát một số lượng chất hướng thần lớn chưa còn liên quan đến nhiều ngành như công an, hải quan, giám định y khoa, cơ quan quản lý xuất nhập khẩu, cơ quan y tế…  và có thể vượt qua năng lực xử lý hiện tại của một só nước thành viên.

Theo cơ quan phòng chống tội phạm ma túy, hiện trên thế giới có ba khu vực được coi là điểm nóng về ma túy gồm Tam giác vàng, Trăng lưỡi liềm vàng và khu vực Nam Mỹ. Trong khi đó, Việt Nam nằm gần hai khu vực là Tam giác vàng và Trăng lưỡi liềm vàng, do vậy tội phạm ma túy rất phức tạp. Ma túy được thẩm lậu vào Việt Nam bằng nhiều phương thức khác nhau từ phương tiện thô sơ (vác) đến hiện đại (vận chuyển bằng đường hàng không, chuyển phát nhanh).

Trên đường bộ, nguồn ma túy từ nước ngoài thẩm lậu vào Việt Nam chủ yếu qua tuyến biên giới Việt – Lào và tuyến Tây Bắc. Tuyến Tây Bắc nóng bỏng nhất là Sơn La, được mệnh danh là tổng kho heroin, trong đó địa bàn huyện Mộc Châu có tới 11 xã có người dân tham gia vào vận chuyển ma túy. Tuyến biên giới Việt – Trung nóng nhất là địa bàn Lạng Sơn, tuyến này chủ yếu vận chuyển ma túy tổng hợp.

Phạm Thanh