Kỳ án 13 năm và kỳ tích 13 ngày

Ngay trước thềm năm mới 2024, lực lượng Cảnh sát hình sự CATP Hải Phòng đã khám phá được một vụ kỳ án. Gọi là "kỳ án" bởi vụ việc xảy ra cách đây đã 13 năm, hiện trường đã thay đổi, các nhân chứng người còn người mất và nhiều người cũng không còn sinh sống ở địa phương. Thế nên, hành trình dựng lại vụ án và đưa được thủ phạm ra trước ánh sáng pháp luật vô cùng vất vả, kì công.

Khi gọi điện chúc mừng Đại tá Lê Hồng Thắng, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hải Phòng cùng tập thể ban chuyên án, người lính hình sự kì cựu từng nổi tiếng với vụ "giải tán cuộc gặp mặt của 500 anh em giang hồ",  cười khiêm tốn: Đó là nhiệm vụ của chúng tôi nhà báo ạ!

Với lực lượng Cảnh sát hình sự đất Cảng, việc bắt giữ được kẻ sát nhân, giấu xác nạn nhân suốt 13 năm Bùi Trung Thành (SN 1993, trú tại thôn Pháp Cổ, xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) đơn giản chỉ là một nhiệm vụ. Nhưng với dư luận, đó là một kỳ án, bởi vụ án đã xảy ra nhiều năm trước đó, hiện trường, manh mối hầu như không còn gì, đã rất nhiều người quên lãng không ai còn nhớ.

Nạn nhân là chị Nguyễn Thu Thanh (SN 1988, người cùng làng với hung thủ) mất tích cách đây đã 13 năm. Dù gia đình và chính quyền địa phương 13 năm trước đã nỗ lực tìm kiếm nhưng tất cả đều đi vào bế tắc vì không có thông tin, dấu vết gì về nạn nhân. Chỉ đến khi ông Nguyễn Văn Quỳ - cha dượng của Bùi Trung Thành phát hiện một bộ xương người không còn nguyên vẹn ở bể nước bỏ hoang, trong lúc tìm chó đi lạc, thì vụ việc mới dần được hé lộ. 

Theo Đại tá Lê Hồng Thắng, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự CATP Hải Phòng, dưới sự chỉ đạo của Ban giám đốc, Ban chuyên án đã được thành lập và hơn 300 cán bộ, chiến sĩ đã được huy động tham gia truy tìm hung thủ. Ngay khi bộ hài cốt được phát hiện gần vị trí nhà nạn nhân, với linh cảm nghề nghiệp và trực giác của một người lính hình sự kì cựu, anh đã nhận định đây có thể là nạn nhân xấu số đã mất tích 13 năm trước. Tuy nhiên phải mất 7  ngày để giám định ADN và kết quả xác định chính xác nạn nhân là chị Nguyễn Thu Thanh.

Cách đây 13 năm, chị Nguyễn Thu Thanh mất tích bí ẩn sau một lần đi giao gas. Dù gia đình và chính quyền địa phương, cơ quan chức năng đã dùng mọi biện pháp để tìm kiếm, thế nhưng tung tích nạn nhân vẫn bặt vô âm tín. Chỉ chiếc xe máy là được phát hiện dưới đầm thủy sản bờ sông Kinh Thầy. 13 năm không có thông tin về chị Thanh, nhiều người còn đồn đoán ác ý, chị Thanh đã bỏ gia đình đi theo người khác. Bởi thời điểm ấy, chồng chị làm lái xe đường dài, thường xuyên đi theo xe hàng vào Nam nhiều ngày không về.

Theo Đại tá Lê Hồng Thắng, sau 13 năm nên hầu hết các dấu vết, thông tin liên quan đến vụ án không còn…  Hiện trường phát hiện vụ việc so với cách đây hơn 13 năm trước hoàn toàn khác biệt nên cơ quan điều tra phải tập trung tái hiện lại. 13 năm trước, khu vực hiện trường nằm cạnh mỏ đá nên xung quanh ngoài người dân bản địa còn hàng trăm công nhân từ nhiều địa phương về đây khai thác đá thuê theo thời vụ.

Bản thân ông Nguyễn Văn Quỳ là chủ nhà nơi phát hiện bộ hài cốt thời điểm đó đang phải chấp hành án. Vợ ông là bà Nguyễn Thị Hoạt cũng đang chấp hành án phạt tù. Bà Hoạt là mẹ của Bùi Trung Thành, nhưng sau khi bỏ bố Thành đã về chung sống như vợ chồng với ông Quỳ.

Để tái hiện lại hiện trường 13 năm trước cùng những người có liên quan, hơn 300 cán bộ chiến sỹ, bao gồm Phòng Cảnh sát hình sự, Công an huyện Thủy Nguyên cùng các đơn vị nghiệp vụ khác được huy động tham gia vào chuyên án. Trong đó một số lượng lớn phải tỏa đi khắp các tỉnh, thành mà nhiều nhất là miền núi phía Bắc để tìm lại những nhân chứng có mặt ở thời điểm này. Thế nhưng thời gian đã quá dài, người còn người mất, người không tìm được thông tin, nên các trinh sát chỉ tìm được số ít nhân chứng, còn lại không thể xác định…

Sau khi tái hiện được hiện trường, Cơ quan Công an tiếp tục dựng lại mối quan hệ của chủ nhà nơi phát hiện bộ hài cốt của nạn nhân. Trong đó, chủ nhà thời điểm đó có quan hệ vô cùng phức tạp với nhiều đối tượng là dân khai thác đá lậu, hầu hết đều có lý lịch bất hảo. Nạn nhân cũng có nhiều mối quan hệ với khách hàng.

Kết quả hàng trăm trường hợp nghi vấn đưa vào danh sách triệu tập và được phân loại thành 3 nhóm đối tượng gồm: công nhân khai thác đá; đối tượng hình sự ở địa phương và các trường hợp quan hệ cá nhân với chị Thanh.

Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp trong danh sách tình nghi đều không còn ở địa phương hoặc chết do nghiện ma túy. Trong khi mối quan hệ với khách hàng của nạn nhân không xác định được do quá lâu nên không còn khả năng phục hồi dữ liệu điện thoại.

Trước những yêu cầu điều tra vụ án đặt ra những tình huống vô cùng khó khăn và phức tạp, CATP Hải Phòng đã phải áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt. Kết quả đã khoanh vùng 20 trường hợp, trong đó có 3 người ở địa phương đáng nghi vấn nhất đều có tiền sử nghiện ngập, cờ bạc, trộm cắp… nổi lên rõ nhất là Bùi Trung Thành.

Từ khi ông Quỳ phát hiện bộ hài cốt chị Thanh cho đến khi Công an lập biên bản hiện trường, Thành luôn có mặt chứng kiến. Khi Công an vào cuộc điều tra đưa Thành vào danh sách tình nghi bị gọi hỏi nhưng Thành đều không thừa nhận. Tuy nhiên, với những tài liệu, chứng cứ, lập luận sắc bén của những cán bộ điều tra dày dạn kinh nghiệm cùng với nguồn tin tố giác của quần chúng nhân dân, Thành đã phải cúi đầu nhận tội sau đó.

Chỉ vì nghiện ngập, thiếu tiền tiêu xài, Thành đã lên kế hoạch sát hại chị Thanh vì biết chị Thanh mở cửa hàng bán gas, có điều kiện kinh tế, trên người hay đeo vàng. Ngày 3/12/2010, Thành không gọi điện thoại mà trực tiếp qua cửa hàng nói với chị Thanh chở đến nhà ông Quỳ một bình gas. Và khi chị Thanh mang gas đến nhà, Thành bất ngờ túm sợi dây chuyền giật mạnh khiến nạn nhân đập đầu xuống đất bất tỉnh. Nghĩ là chị Thanh đã chết, sau khi tháo lấy sợi dây chuyền, Thành bế chị Thanh ra bể nước để không sau nhà giấu xác, hòng che giấu tội ác.

Để tránh bị phát hiện, Thành còn dùng cành cây phủ lên miệng bể, rồi đổ thêm lên trên lớp bê tông. Sau đó, Thành mang xe máy của nạn nhân ra đầm cá cách nhà 500m vứt xuống dưới. Còn sợi dây chuyền vàng, Thành mang bán ở cửa hàng vàng xã bên lấy tiền trả nợ và tiêu xài hết.

Theo Đại tá Lê Hồng Thắng, trong số 3 đối tượng được "khoanh vùng", Bùi Trung Thành là người có "tâm lý đáng ngờ nhất". Nắm bắt điều đó, ban chuyên án nhiều lần mời Thành đến làm việc.

Đích thân Đại tá Thắng là người lấy lời khai của đối tượng. Cũng giống như lần anh thuyết phục thành công đối tượng đã đứng ra tổ chức cuộc gặp mặt của "500 anh em giang hồ" khắp trong Nam ngoài Bắc và cả ở nước ngoài, lần này, trước những lời lẽ vừa động viên vừa thuyết phục, vừa đưa ra những lý lẽ xác đáng của người lính hình sự có quá nhiều kinh nghiệm trận mạc, thì thủ phạm Bùi Trung Thành đã thúc thủ hoàn toàn.