Hoàn tất kết luận điều tra bổ sung đại án BIDV

Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (Cty Bình Hà), Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Trung Dũng (Cty Trung Dũng).

Trước đó, Viện KSND Tối cao đã chuyển hồ sơ vụ án này tới TAND TP Hà Nội để nghiên cứu, xét xử đối với 12 bị can. Tuy nhiên, tháng 7/2020, TAND TP Hà Nội đã trả hồ sơ trước khi mở phiên xét xử.

TAND TP Hà Nội trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung nhằm làm rõ việc mua bán khoản nợ tại Cty Trung Dũng giữa BIDV và Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC); làm rõ việc BIDV khởi kiện Cty Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) để đòi nợ.

Theo kết luận điều tra bổ sung, từ năm 2008 - 2016, ông Trần Bắc Hà giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT BIDV, đại diện 40% vốn Nhà nước tại ngân hàng. Lợi dụng chức vụ của mình, ông Hà đã có hàng loạt sai phạm, lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại Hà Tĩnh cho các doanh nghiệp “sân sau” của mình. Trong đó, ông Hà chỉ đạo BIDV cho Cty Bình Hà và Cty Trung Dũng vay tiền dù hai doanh nghiệp này không đủ điều kiện cấp tín dụng.

Được BIDV cho vay vốn, hai doanh nghiệp này đã chiếm đoạt tiền để sử dụng, đồng thời tiếp tục gian dối chứng minh vốn tự có - đối ứng với BIDV để được tiếp tục giải ngân. Đến nay, Cty Bình Hà và Cty Trung Dũng đều bị thua lỗ, phải dừng hoạt động.

Cơ quan điều tra xác định, việc cho vay trên gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.548 tỷ đồng, gồm hơn 683 tỷ đồng tại Cty Bình Hà và hơn 864 tỷ đồng tại Cty Trung Dũng.

Trong vụ án này, ông Trần Bắc Hà phải chịu trách nhiệm chính, xuyên suốt trong việc chỉ đạo, thẩm định, phê duyệt và cấp tín dụng cho Cty Bình Hà, Cty Trung Dũng vay tiền dẫn tới thiệt hại lớn cho BIDV. Con trai ông Hà là Trần Duy Tùng giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu trong việc chỉ đạo 3 cổ đông của Cty Bình Hà lợi dụng sự tin tưởng của BIDV để chiếm đoạt tiền, gây thiệt hại cho BIDV.

Quá trình điều tra vụ án này, do ông Trần Bắc Hà đã tử vong vào tháng 7/2019 nên cơ quan điều tra đã ra quyết định đình chỉ điều tra đối với ông Trần Bắc Hà. Bị can Trần Duy Tùng đã bỏ trốn và hiện bị truy nã quốc tế.

Hủy thỏa thuận giữa BIDV và Công ty Trung Dũng

Đối với yêu cầu điều tra bổ sung, cơ quan điều tra đã làm rõ, do Cty Trung Dũng là khách hàng có nợ xấu nên BIDV đã bán khoản nợ của doanh nghiệp này cho VAMC với giá trị hơn 779 tỷ đồng; thanh toán bằng trái phiếu kỳ hạn 5 năm. Sau đó, VAMC ủy quyền cho BIDV thu hồi, đòi nợ, quản lý nợ xấu và giám sát bảo đảm có liên quan, xử lý tài sản đảm bảo…

Trong giai đoạn 2017 - 2018, BIDV đã mua lại khoản nợ nói trên từ VAMC do số tiền thu hồi nợ và dự phòng rủi do đã trích cho trái phiếu của VAMC lớn hơn mệnh giá trái phiếu.

Trước khi mua lại nợ, BIDV đại diện VAMC đã kiện Công ty Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm để yêu cầu trả toàn bộ số nợ gồm hơn 999 tỷ đồng tiền gốc và lãi. Tháng 12/2017, BIDV đã thỏa thuận được với Cty Trung Dũng về việc doanh nghiệp này cam kết trả cả gốc và lãi là hơn 1.089 tỷ đồng. TAND quận Hoàn Kiếm đã công nhận thỏa thuận này giữa các bên.

Cũng trong tháng 12/2017, BIDV Chi nhánh Hà Thành đại diện cho BIDV tiếp tục kiện Cty Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm nhằm yêu cầu công ty này phải trả khoản nợ khác. Sau khi Tòa án thụ lý hồ sơ, các bên lại thỏa thuận thành công với nhau. Theo thoả thuận, Cty Trung Dũng cam kết trả 429 tỷ đồng và hơn 372 nghìn USD. TAND quận Hoàn Kiếm cũng ra quyết định công nhận thỏa thuận này, có hiệu lực ngay khi ban hành.

Ngày 18/8/2020, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị, yêu cầu Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao hủy các quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận thỏa thuận giữa BIDV và Cty Trung Dũng. TAND Cấp cao tại Hà Nội sau đó xử Giám đốc thẩm, đồng ý với nội dung kháng nghị từ Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội.

Tại bản kết luận điều tra bổ sung, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an quyết định giữ nguyên quan điểm và tiếp tục đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố 12 bị can trong vụ này về 3 tội danh “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.