Giám sát chặt để xử nghiêm vị thành niên phạm tội nghiêm trọng

UB Tư pháp của Quốc hội là một trong các cơ quan nhận nhiều câu hỏi của cử tri gửi đến Quốc hội trong kỳ họp thứ 5 (tháng 6/2013). Cơ quan này đã có văn bản trả lời cụ thể nhiều nội dung cử tri đề cập.

Cử tri TP.Đà Nẵng bức xúc với tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng hiện nay. Tình trạng đó có nguyên nhân do hình phạt được quy định trong Bộ luật hình sự chưa đảm bảo tính nghiêm minh. Cử tri đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Bộ luật hình sự để khắc phục những tồn tại đó.

Cùng quan điểm này, cử tri tỉnh Lâm Đồng kiến nghị, Bộ Luật hình sự và Tố tụng dân sự đã được tổng kết 12 năm thực hiện, ngành tư pháp đã nêu ý kiến sửa đổi, bổ sung một số điều nhưng đến nay các bất cập vẫn chưa được chỉnh sửa. Cử tri muốn Quốc hội sớm đưa vào chương trình sửa đổi các văn bản luật này.

Cử tri tỉnh Đồng Tháp tỏ ra lo lắng về nạn vi phạm pháp luật phức tạp trong thanh thiếu niên hiện nay, tội phạm ngày càng trẻ hóa. Theo cử tri, trong điều kiện thông tin như hiện nay người từ đủ 16 tuổi đã có thể ý thức hành vi của mình, do đó, nhiều ý kiến đề xuất giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đầy đủ xuống 16 tuổi để xử lý nghiêm minh các đối tượng phạm tội.

Cử tri tỉnh Ninh Thuận phân tích, hiện nay, điều kiện kinh tế - xã hội ngày càng phát triển nên nhận thức hành vi của người từ 14 đến dưới 16 tuổi đã được nâng lên, tình trạng trẻ hóa người phạm tội ngày càng nhiều. Để khắc phục tình trạng trên, nên sửa luật theo hướng quy định người đủ 14 tuổi trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tất cả các hành vi phạm tội của mình, kể cả tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Cử tri tỉnh Vĩnh Long chỉ rõ, nhiều trường hợp giết người dã man, giết nhiều người do đối tượng vị thành niên thực hiện nhưng không thể xử phạt với mức án cao nhất, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Để tăng tính răn đe, tránh trường hợp việc lợi dụng tuổi vị thành niên để vi phạm các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, cử tri gợi ý sửa đổi Bộ luật hình sự theo hướng tăng án phạt đối với trẻ vị thành niên, đồng thời giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

Tương tự ý kiến này, cử tri tỉnh Bình Thuận chờ đợi việc sửa đổi Bộ luật Hình sự  theo hướng tăng nặng khung hình phạt đối với các trường hợp vị thành niên phạm tội đặc nghiêm trọng. Dẫn lại vụ Lê Văn Luyện, nhóm ý kiến này cho rằng, phải tăng mức hình phạt đến “tử hình” để đủ sức răn đe tội phạm.

Cũng về vấn đề này, cử tri tỉnh An Giang nêu thực tế, hiện nay, tội phạm cướp giật, giết người chưa giảm, người phạm tội, trong độ tuổi thanh thiếu niên ngày càng tăng, cần hạ tuổi chịu trách nhiệm hình sự để răn đe vị thành niên phạm tội. Cử tri An Giang cũng đề nghị xem lại Bộ luật hình sự, bổ sung theo hướng tăng hình phạt để nâng tính răn đe.

Cho rằng nguyên nhân quan trọng khiến tình hình phạm pháp trong nhóm người phạm tội ở độ tuổi vị thành niên (dưới 18 tuổi) ngày càng gia tăng là do mức xử phạt dành cho nhóm tội phạm này quá nhẹ, cử tri Kiên Giang cũng đặt vấn đề sửa luật theo hướng có mức xử phạt tù thích đáng, thậm chí áp dụng hình phạt cao nhất tới tử hình với các trường hợp phạm tội nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng.

Trả lời chung cho nhóm vấn đề này, UB Tư pháp nhận định, chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta trong việc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội là nhân đạo, bên cạnh mục đích trừng trị còn nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. Bộ luật hình sự quy định không áp dụng hình phạt chung thân, tử hình, hình phạt tiền, hình phạt bổ sung đối với người chưa thành niên phạm tội.

Tuy nhiên, cơ quan này xác nhận, trong những năm gần đây, tình trạng người chưa thành niên phạm tội có chiều hướng gia tăng, xảy ra nhiều vụ giết người, cướp tài sản đặc biệt nghiêm trọng gây bức xúc trong dư luận. Trong quá trình tổng kết việc thực hiện Bộ luật hình sự hiện nay, những vấn đề cử tri kiến nghị UB Tư pháp đang nghiên cứu và sẽ xem xét trong quá trình thẩm tra, chỉnh lý Bộ luật hình sự (sửa đổi), bảo đảm chính sách hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội được sửa đổi phù hợp với tâm, sinh lý của lứa tuổi, các Điều ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam đã tham gia, đáp ứng yêu cầu của cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm do người chưa thành niên thực hiện trong tình hình hiện nay.

P.Thảo