Giấc mơ sum họp gia đình ở bữa cơm tất niên trong trại giam

Đã 3 năm nay tôi được dự bữa cơm tất niên dành cho phạm nhân ở Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An. 3 cái Tết qua đi, bữa cơm tất niên không còn gặp những “người cũ” nữa, thấy trong lòng vui chi lạ. Vậy là họ đã hoàn thành thời gian trả án và đã có thể đón Tết ấm áp bên gia đình.

Hôm nay, khu bếp của Trại vui vẻ, nhộn nhịp hẳn lên, chỉ khác rằng, những “đầu bếp” này đều mang trên mình bộ áo sọc dành cho những người phạm tội đã được kết án. Nhưng trong không khí này, dường như họ quên mình là những người đã từng gây tội lỗi mà dành toàn tâm, toàn ý để chuẩn bị cho bữa cơm đặc biệt này.

Tốp trang trí cành đào ở nhà ăn, tốp tất bật cho những món ăn đậm đà hương vị Tết như bánh chưng, thịt đông, dưa hành muối… Tất cả nguyên liệu ấy đều là thành quả lao động cải tạo của phạm trong quá trình thụ án tại đây. Hôm nay, phạm nhân ở các đội sản xuất cũng được về buồng sớm hơn thường lệ. Những tiếng hát ngân lên ở khu bể tắm, từng tốp phạm nhân tụm vào nhau kể chuyện gia đình, chuyện đón những cái Tết trước đây…

Thượng tá Nguyễn Ngọc Viễn – Phó Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An chia sẻ: “Mỗi khi Tết đến Xuân về, mỗi người trong chúng ta đều có nguyện vọng được sum họp bên gia đình, bạn bè, người thân nhưng những anh chị phạm nhân ở đây không có được những niềm vui ấy bởi quá khứ lỗi lầm của mình. Bởi vậy, Đảng ủy, Ban Giám thị Trại tạm giam quyết định tổ chức ăn Tết tập trung cho anh chị em phạm nhân thi hành án tại đây.

Mục đích là chia sẻ một phần nỗi buồn nhớ nhà của anh em, đồng thời để anh em thấy được sự quan tâm của Ban giám thị, cán bộ, chiến sỹ của Trại đối với phạm nhân đang thi hành án. Từ đó, các phạm nhân cố gắng, yên tâm cải tạo thật tốt để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước để sớm trở về đoàn tụ với gia đình”.

Phạm nhân đang thoăn thoắt bóc những chiếc bánh chưng để bày lên đĩa tôi chợt thấy quen quen. Một cán bộ quản giáo tiết lộ “phạm nhân Phan Văn Hoàn từng là cầu thủ của một đội bóng khá nổi tiếng”. Hoàn cười, nụ cười có vẻ ngượng ngập nhưng rồi chính Hoàn lại là người chia sẻ trước.

Có tên trong một đội bóng lừng danh ở thủ đô, thay vì tích cực luyện tập để có một chỗ đứng thỏa mãn niềm đam mê với trái bóng tròn thì Hoàn lại trượt dài. Sau một lần theo bạn bè đi quậy phá, đánh nhau, Phan Văn Hoàn bị bắt giữ và bị kết án 5 tháng tù giam. Hoàn vừa nhập trại được hơn 1 tháng, nghĩa là Tết này phải đón năm mới ở tù.

“Nhà em cách trại giam có vài trăm mét thôi chị ạ. Vậy mà em không thể về nhà đỡ đần bố mẹ công việc chuẩn bị đón Tết. Nhà em trồng hoa Tết nên dịp này bố mẹ bận lắm. Không biết năm nay hoa Tết có được mùa không?.

Không có con ở nhà, bố mẹ đừng buồn, bố mẹ ăn Tết vui nhé, cố gắng giữ gìn sức khỏe và tin ở con. Con sẽ cố gắng cải tạo thật tốt để sớm trở về. Đây sẽ là cái Tết duy nhất con phải ăn Tết xa gia đình, xa bố mẹ”, Hoàn cười. Dường như, cậu đang cố dấu những giọt nước mắt chực lăn ra nên nụ cười cũng kém tươi đi.

Phạm nhân Ngô Văn Chung (quê ở Hà Nội), bị kết án 20 tháng tù giam về tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Đây là lần thứ 2, Chung ăn Tết ở Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An. “Những cái Tết ở đây, tôi thấm thía hơn cái giá của lỗi lầm mà mình đã gây ra. Dù được Ban giám thị, các cán bộ, quản giáo động viên bằng bữa cơm tất niên cũng như các hoạt động đón Tết khác nhưng làm sao bằng ăn Tết ở nhà được.

Trong cảnh tù tội, phải sống xa gia đình, xa vợ con ai cũng buồn nhưng được sự quan tâm của các cán bộ, chúng tôi cảm thấy ấm lòng hơn rất nhiều. Chúng tôi sẽ quyết tâm, cố gắng để giảm tha nhanh chóng trở về đoàn tụ với gia đình”.

Sau lời phát biểu của thượng tá Nguyễn Ngọc Viện, 120 phạm nhân hàng ngũ chỉnh tề bước vào phòng ăn trong tiếng nhạc của những bài hát mùa Xuân. Những khuôn mặt như giãn ra. Họ vui vẻ ăn cơm, vui vẻ trò chuyện. Dường như cái không khí thân tình, ấm áp ở đây đã giúp họ vợi bớt đi nỗi nhớ nhà, nhớ vợ, nhớ con.

Tôi tình cờ gặp lại “người quen cũ”. Chị cũng nhận ra tôi. Cũng dịp này năm ngoái, Bùi Thị Tắm (trú tại xã Chiêu Lưu, Kỳ Sơn, Nghệ An) đã mở lòng chia sẻ với tôi nỗi nhớ nhà, nhớ con của một người mẹ đang phải “gánh” trên mình bản án 3 năm tù giam về tội mua bán người trái phép. Đôi mắt buồn buồn, Bùi Thị Tắm nói: “Hai cái Tết ở đây rồi, buồn lắm, nhớ con lắm. Nhưng Tết năm sau cán bộ (Tắm gọi tôi như thế) không gặp tôi ở đây nữa đâu. Theo đúng thời gian thi hành án thì tháng 9/2015 tôi sẽ trả hết án nhưng tôi sẽ cố gắng để được xem xét, giảm án. Biết đâu, dịp 30/4, tôi đã được về với con rồi cán bộ nhỉ?”.

Tôi tin và mong ước mơ của Tắm, của Hoàn, của Chung sẽ sớm thành sự thật. Và tôi gọi bữa cơm tất niên ở tù là bữa cơm của khát vọng hoàn lương.

Hoàng Lam