Cuộc chiến tranh chấp "đất vàng" trên phố Bà Triệu

VKSND TP Hà Nội vừa ban hành cáo trạng truy tố ông Lương Thế Hiển (67 tuổi, nguyên Phó Chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) và bà Nguyễn Thị Liên (vợ ông Hiển) về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". 

Vụ án xảy ra tại 3 khu "đất vàng" số 296, 298, 300 phố Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, trị giá hàng trăm tỷ đồng.

Kế hoạch thâu tóm đất vàng

Theo cơ quan tố tụng, 3 thửa đất trên tổng diện tích hơn 670m2, có các khối nhà 2 + 3 tầng mặt phố được 14 hộ dân sinh sống. Nguồn gốc trước đó là nhà thuê ở, thuộc sở hữu Nhà nước, do Công ty TNHH MTV quản lý và phát triển nhà Hà Nội quản lý.

Từ tháng 5/2017 đến tháng 9/2017, ông Nguyễn Thanh Thủy có ý định thâu tóm toàn bộ 3 thửa đất số 296, 298, 300 phố Bà Triệu để kinh doanh bất động sản. Ông Thủy đã mua gom được 11 diện tích nhà đất của 11 hộ dân, được Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp 11 sổ đỏ đứng tên ông Nguyễn Thanh Thủy.

Tổng diện tích đất mà ông Thủy sở hữu lúc này là hơn 308m2. Ngoài ra, ông Thủy còn thuê lại hơn 100m2 nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước tại số 300 Bà Triệu.

Cuối tháng 9/2017, ông Thủy muốn mua lại toàn bộ phần đất còn lại của 3 thửa đất. Tuy nhiên, theo quy định, ông Thủy không thuộc đối tượng được mua nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước. Vì vậy, ông Thủy nhờ ông Lương Thế Hiển (nguyên Phó Chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội).

Trong cáo trạng, VKS nêu ông Hiển giới thiệu là có nhiều mối quan hệ với các lãnh đạo sở, ban ngành TP Hà Nội, có thể giúp ông Thủy làm thủ tục mua nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước với giá thấp, chuyển đổi mục đích đất sử dụng chung và gộp các sổ đỏ nhà đất tại số 296, 298, 300 Bà Triệu. Hai bên thỏa thuận sau khi hoàn thành công việc, ông Thủy sẽ trả "phí" 7 tỷ đồng cho ông Hiển.

Để hợp thức việc nhờ ông Hiển đứng tên làm các thủ tục trên, ông Thủy và ông Hiển thống nhất sẽ làm giả cách hợp đồng hợp tác kinh doanh, các giấy nhận tiền, các hợp đồng công chứng chuyển nhượng nhà đất.

Theo đó, 2 bên ký kết Hợp đồng hợp tác kinh doanh góp vốn, đầu tư mua nhà đất tại số 296, 298, 300 Bà Triệu, tổng giá trị 200 tỷ đồng, tỷ lệ góp 50-50; Biên bản thanh lý hợp đồng có nội dung ông Thủy đồng ý chuyển nhượng lại 50% cổ phần, tương đương 100 tỷ đồng đã góp tại số 296, 298, 300 Bà Triệu cho ông Hiển; 3 giấy nhận tiền.

Sau đó, ông Hiển đã đứng tên giúp ông Thủy ký 11 hợp đồng công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng nhà đất tại số 296, 298, 300 Bà Triệu. Ngày 5/10/2017, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp 11 sổ đỏ tại số 296, 298, 300 Bà Triệu đứng tên ông Hiển và bà Nguyễn Thị Liên.

Đối với diện tích đất còn lại thuộc sở hữu Nhà nước, ông Hiển đã thực hiện mua lại với tổng trị giá hơn 26,5 tỷ đồng. Số tiền này được ông Thủy thanh toán nhưng sổ đỏ đứng tên ông Hiển và vợ.

Tranh chấp

Sau khi được cấp sổ đỏ đứng tên bản thân, ông Hiển nảy sinh ý định chiếm đoạt, không trả lại nhà đất số 296, 298, 300 Bà Triệu cho ông Thủy như đã thỏa thuận. 

Toàn bộ hơn 670m2 đất tại địa chỉ trên bị ông Hiển bán lại cho anh Lê Hải An (32 tuổi) với giá hơn 322 tỷ đồng. Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp 3 sổ đỏ tại số 296, 298, 300 Bà Triệu đứng tên anh Lê Hải An. Đến ngày 26/9/2019, ông Thủy tố cáo tới Công an TP Hà Nội về việc ông Hiển có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt nhà đất số 296, 298, 300 Bà Triệu.

Vào cuộc điều tra, ngày 24/5/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội ra quyết định khởi tố ông Hiển và bà Liên về tội "Trốn thuế" khi xác định cặp vợ chồng này có hành vi gian dối trong việc khai giá trị chuyển nhượng nhà đất số 296, 298, 300 Bà Triệu cho anh Hải An để giảm bớt được số tiền thuế phải nộp.

Sau đó, khi xác định vợ chồng ông Hiển có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt nhà đất tại số 296, 298, 300 Bà Triệu của ông Thủy, Công an TP Hà Nội ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố ông Hiển và bà Liên từ tội "Trốn thuế" sang tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".

Tại cơ quan điều tra, ông Hiển phủ nhận các cáo buộc. Tuy nhiên, cơ quan tố tụng nhận định từ những căn cứ, tài liệu, lời khai của những người liên quan, đã có đủ cơ sở để truy tố nguyên Phó Chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Cơ quan chức năng định giá thửa đất tại số 296, 298, 300 Bà Triệu của ông Thủy là hơn 127 tỷ đồng.

Trong vụ án này, VKSND TP Hà Nội cho rằng ông Hiển có vai trò chính, được hưởng lợi chủ yếu. Bị can này có hành vi đe dọa, ép buộc vợ khai báo gian dối, tẩu tán tài sản liên quan vụ án. Ông Hiển cũng khai báo không thành khẩn, cản trở việc xác minh, điều tra về nguồn gốc, quá trình sử dụng tiền, tài sản do bản thân phạm tội mà có.

Về trách nhiệm dân sự, cơ quan tố tụng đề nghị ông Hiển phải có trách nhiệm trả lại tài sản đã chiếm đoạt là 3 thửa đất số 296, 298, 300 Bà Triệu cho ông Thủy, đồng thời phải hoàn trả lại số tiền 319 tỷ đồng cho anh Lê Hải An.