Hầu hết các hãng xe điện Trung Quốc đều đang lỗ

Trong bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh đối tác China Bridge 2024, ông Song Zhiping, chủ tịch Hiệp hội các công ty niêm yết Trung Quốc, cho biết hiện chỉ có hai nhà sản xuất xe sử dụng năng lượng mới (NEV) có lãi là BYD và Li Auto.

Theo ông Song, nhiều hãng phải làm cả xe động cơ đốt trong và xe sử dụng năng lượng mới nhưng đa phần các nhà máy ô tô lớn chưa thu được lãi từ xe điện.

"Nhưng nếu không làm xe điện thì bạn sẽ không có tương lai. Đó là tình thế tiến thoái lưỡng nan của người theo đuổi cái mới", ông Song nói.

Li Auto cùng với BYD là hai công ty hiếm hoi mà ông Song cho biết có lãi trong ngành sản xuất xe năng lượng mới ở Trung Quốc.

Năm 2023, tổng doanh thu của Li Auto đạt 123,85 tỷ nhân dân tệ (17 tỷ USD), tăng 173,5% so với năm 2022. Trong đó, Li Auto thu về lợi nhuận ròng 11,81 tỷ nhân dân tệ (1,6 tỷ USD), tức là đạt tỷ suất lợi nhuận khoảng 9,5%.

Tình hình ở các công ty khởi nghiệp xe điện không mấy sáng sủa. Dù doanh thu của Nio tăng 12,9% trong năm 2023, đạt 55,6 tỷ nhân dân tệ (7,6 tỷ USD), nhưng lỗ tới 20,72 tỷ nhân dân tệ (2,85 tỷ USD), tương đương hơn 45%, nghĩa là trung bình mỗi xe bán ra lỗ 100.000 nhân dân tệ (13.750 USD).

Trong năm 2023, doanh số của Xpeng tăng, nhưng lỗ cũng tăng. Doanh thu đạt 30,68 tỷ nhân dân tệ (4,2 tỷ USD) nhưng mức lỗ ròng là 10,38 tỷ nhân dân tệ (1,4 tỷ USD).

Điều mà nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang theo đuổi là cố gắng giành thị phần, thay vì lợi nhuận. Với các công ty sản xuất cả xe chạy xăng thì khoản lỗ từ xe điện còn phần nào được doanh số xe xăng bù đắp, còn với các công ty khởi nghiệp chỉ làm xe điện, tình hình khó khăn hơn vì họ không có nguồn lợi nhuận tương tự.

Cuộc chạy đua giảm giá còn đang lan sang cả các nhà cung cấp, khi họ buộc phải bán với giá dưới cả chi phí để lấy số lượng.

Theo GlobalData, có 150 thương hiệu ô tô hoạt động trên thị trường Trung Quốc trong năm 2023; trong đó có 97 của Trung Quốc và 43 là liên doanh  (còn lại có lẽ là nhập khẩu). Công suất sử dụng nhà máy trong năm 2023 là 59% nhưng có sự chênh lệch lớn giữa các nhà sản xuất.

Với BYD, tỷ lệ khai thác nhà xưởng là khoảng 80%, còn Tesla là 92%. Tuy nhiên, có nhiều thương hiệu nước ngoài có công suất khai thác nhà máy rất thấp, như Hyundai chỉ ở mức 23%. Phần lớn sản lượng Trung Quốc đến từ 15% nhà máy có công suất khai thác trên 95% và tổng sản lượng của họ chiếm 47% tổng doanh số ở Trung Quốc trong năm 2023.

Mặt khác, 20% nhà máy ô tô ở Trung Quốc sản xuất chưa đến 1.000 xe trong năm 2023 và 17% sản xuất dưới 10.000 xe. Cần lưu ý rằng các con số trên là ô tô nói chung, chứ không tính riêng xe sử dụng năng lượng mới.