Chương trình kích cầu xe mới - Kẻ khóc người cười

(Dân trí) - Đối với nhiều nhà sản xuất ô tô, chương trình hỗ trợ người dân bỏ ô tô cũ mua ô tô mới của chính phủ các nước là một cơ hội “trời cho”.

Nhìn vào doanh số tiêu thụ xe mấy tháng gần đây, có thể thấy chính sách kích cầu ô tô của chính phủ các nước đã đem lại hiệu quả đúng như mong muốn - khuyến khích người tiêu dùng mua xe mới.
 

Tuy nhiên, không phải tất cả đều được hưởng lợi tối đa từ các chương trình kích cầu xe mới. Một số nhà sản xuất được lợi rất ít, đó là chưa kể vô số cửa hàng ô tô cũ phải ngậm ngùi chứng kiến hàng ngàn khách hàng tiềm năng bị hấp dẫn bởi khoản hỗ trợ mua xe mới của chính phủ.

 

Hãy cùng điểm lại những ai được ai mất từ các chương trình kích cầu xe mới trên toàn thế giới:

 

BÊN HƯỞNG LỢI

 

Người tiêu dùng

 

Được giảm tới 4.500 USD giá mua một chiếc xe mới? Đó là sự chào mới khá hấp dẫn với nhiều người tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu suy tính kỹ lưỡng, nhiều người sẽ thấy họ cũng có thể nhận được mức giảm giá tương tự dù có chính sách hỗ trợ của chính phủ hay không ở những đại lý ô tô đang muốn giải quyết hàng tồn kho càng nhanh càng tốt trong bối cảnh ảm đạm của thị trường.

 

Nền kinh tế

 

Các chương trình hỗ trợ phá bỏ xe cũ mua xe mới đã kích thích nhu cầu mua ô tô, từ đó thúc đẩy lĩnh vực sản xuất, một bộ phận quan trọng của hầu hết nền kinh tế. Một số nhà phân tích cho rằng các chương trình này có vai trò quan trọng trong việc đưa nền kinh tế của cả Pháp và Đức thoát khỏi tình trạng suy thoái trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 6.
 
Chương trình kích cầu xe mới - Kẻ khóc người cười - 1

 

Trái đất

 

Còn nhiều tranh cãi về vấn đề này, nhưng Giáo sư Baback Yazdani của Trường kinh doanh Nottingham cho rằng, các chương trình hỗ trợ phá xe cũ mua xe mới sẽ có lợi cho môi trường. “Ô tô mới thải ít khí CO2 hơn,” ông giải thích.

 

Ford

 

Là một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, chỉ cách đây vài tháng, Ford còn đứng trước khó khăn lớn. Họ phải ra trước Quốc hội Mỹ giải thích lý do thua lỗ trầm trọng, và phải lên tiếng yêu cầu chính phủ Mỹ duyệt chi hàng tỷ USD hỗ trợ khẩn cấp ngành ô tô.

 

Dù trên thực tế họ chưa bao giờ nhận tiền hỗ trợ từ chính phủ, nhưng chương trình kích cầu xe mới đúng là đã kịp thời cứu họ. Trong tháng 8 vừa qua, doanh số của Ford đã tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Giờ đây, tình hình của Ford đã khá hơn nhiều so với vài tháng trước.

 

Các nhà sản xuất ô tô châu Á

 

Dù không lâm vào tình cảnh nguy cấp như “tam đại gia” ô tô Mỹ - Ford, General Motors (GM) và Chrysler, nhưng các nhà sản xuất châu Á cũng chứng kiến doanh số sụt giảm nghiêm trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm. Khi gói kích cầu xe mới của các chính phủ được tung ra, người tiêu dùng chủ yếu nhằm vào ô tô cỡ nhỏ - đúng loại thế mạnh của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Hàn Quốc. Từ đó, doanh số của các hãng xe châu Á tăng đáng kể.

 

Ví dụ như Hyundai có doanh số tiêu thụ xe tại Mỹ tăng tới 47% trong tháng 8 vừa qua. Honda cũng chứng kiến doanh số tăng 10%.

 

Các nhà sản xuất ô tô nhỏ của châu Âu

 

Những công ty châu Âu chuyên sản xuất xe cỡ nhỏ, như Volkswagen, Renault, Peugeot, Citroen và Fiat cũng được hưởng lợi từ các chương trình kích cầu xe mới. Doanh số của Citroen đã tăng 19% trong tháng 8, còn Fiat và Renault chứng kiến doanh số tăng 10%.

 

BÊN CHỊU THIỆT

 

Các nhà sản xuất ô tô hạng sang
 
Chương trình kích cầu xe mới - Kẻ khóc người cười - 2

 

Với những nhà sản xuất ô tô hạng sang như BMW và Mercedes, chương trình hỗ trợ bỏ xe cũ mua xe mới của chính phủ các nước không đem lại lợi ích trực tiếp. Mức hỗ trợ 4.500 USD sẽ có ý nghĩa lớn với một chiếc xe giá 9.000 USD, nhưng không giải quyết được nhiều cho nhu cầu mua một chiếc xe giá 25.000 USD trở lên.
 

Giám đốc sản xuất của BMW, ông Frank-Peter Arndt, thẳng thắn chia sẻ: “Chúng tôi không hài lòng với chương trình kích cầu xe mới này vì nó gây bất lợi cho các thương hiệu xe sang như chúng tôi.”

 

Doanh số của BMW tại Mỹ đã giảm 18% trong tháng 8 so với cách đây một năm.

 

Giáo sư Yazdani cho rằng các chương trình hỗ trợ đổi xe cũ mua xe mới đã làm sai lệch thị trường. Trong các cuộc suy thoái kinh tế trước đây, phân khúc thị trường hàng giá rẻ bị tác động mạnh nhất; còn lần này lại là phân khúc hàng cao cấp.

 

Trái đất

 

Không phải ai cũng cho rằng bỏ xe cũ mua xe mới là việc làm thân thiện với môi trường. Một số ý kiến cho rằng, trên thực tế, phải mất nhiều hơn 4-6 năm mới bù lại được lượng CO2 thải ra từ quá trình sản xuất một chiếc ô tô mới.

 

Một số khác cho rằng lợi ích của các chương trình này đem đến cho môi trường là rất  nhỏ, khi ví dụ như tại Mỹ, người dân chỉ cần mua một chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu hơn khoảng 1 lít/100km là đã đủ tiêu chuẩn để được hỗ trợ 3.500 USD.

 

Có một số ý kiến phản đối quan niệm xe “xanh” của các chương trình đổi xe cũ mua xe mới. Xe nhỏ, giá rẻ chưa hẳn đã thân thiện với môi trường nhất. Động cơ của xe loại này có thể còn hoạt động kém hiệu quả hơn xe cỡ lớn, đắt tiền.

 

Cửa hàng bán ô tô cũ

 

Thị trường ô tô cũ ở những nước thực hiện chương trình kích cầu xe mới đang gặp khó. Lý do đơn giản là tại sao phải mua một chiếc xe cũ trong khi bạn có thể mua xe mới với giá tương đương?

 

Chủ sở hữu ô tô cũ

 

Các cá nhân có xe cũ muốn bán để đối xe mới, nhưng không nằm trong diện được hỗ trợ tiền, cũng khó bán xe nếu không giảm giá. Lý do vẫn như trên, người mua bị hấp dẫn bởi những chiếc xe mới hơn khi họ được hỗ trợ tiền mua.
 
Chương trình kích cầu xe mới - Kẻ khóc người cười - 3

 

Công ty cho thuê xe

 

Nguồn cung xe cho các công ty này chính là xe cũ, nhưng giờ đây, người ta không đem bán hay cho thuê xe cũ mà đưa đi phá bỏ để nhận tiền hỗ trợ mua xe mới. Thiếu xe nên giá cho thuê tăng lên và lượng khách giảm hẳn.

 

Các nhà sản xuất ô tô

 

Chương trình hỗ trợ bỏ xe cũ mua xe mới tại Mỹ và Đức đã kết thúc, và điều gì đang diễn ra? Các chương trình này đã kích cầu giả cho thị trường, theo Giáo sư Tom Donnelly của Trường Kinh doanh Coventry. Nguy hiểm ở chỗ, khi các chương trình này kết thúc, tiêu thụ ô tô lập tức giảm trở lại mức trước khi có chương trình, thậm chí xuống mức thấp hơn, vì những người lẽ ra sẽ mua xe mới trong một vài năm tới thì đã tranh thủ mua rồi.

 

Giáo sư Yazdani cho biết vấn đề là chỉ được dừng chương trình khi nền kinh tế hồi phục.

 

Con số và sự kiện

 

- Chính phủ các nước Mỹ, Anh, và Đức đã chi tổng cộng hơn 8 tỷ euro (11,4 tỷ USD) cho chương trình hỗ trợ bỏ xe cũ mua xe mới - tương đương gần 4 triệu chiếc xe.

 

- Pháp là nước đầu tiên thực hiện chương trình hỗ trợ phá bỏ xe cũ mua xe mới, vào tháng 12 năm ngoái.

 

- Đức là nước chi nhiều tiền nhất cho chương trình này -  5 tỷ euro.

 

- Chương trình tại Mỹ hào phóng nhất, với mức hỗ trợ tối đa lên tới 4.500 USD/xe

 

- Chương trình tại Mỹ và Đức đã kết thúc.

 

Nhật Minh

Theo BBC