Hướng ủy quyền cho công chức xã ký giấy tờ hộ tịch

Bộ Tư pháp vừa trình Chính phủ đề xuất chính sách xây dựng dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi) nhằm thay thế Luật Hộ tịch năm 2014.

Theo Bộ Tư pháp, việc thực hiện quy trình xây dựng chính sách trước khi soạn thảo luật là cần thiết, nhằm bảo đảm sự thống nhất và đồng bộ của hệ thống pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; khắc phục hạn chế, bất cập của Luật Hộ tịch hiện hành; đồng thời phù hợp với việc tổ chức, sắp xếp bộ máy hành chính nhà nước và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Dự thảo hướng đến tạo cơ sở pháp lý mang tính đột phá, ổn định cho hoạt động đăng ký, quản lý hộ tịch.

Bộ Tư pháp đã đề xuất 5 nhóm chính sách liên quan đến việc xây dựng dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi).

Phân quyền triệt để đăng ký cho chính quyền cơ sở

Bộ Tư pháp đề xuất phân cấp toàn bộ thẩm quyền đăng ký hộ tịch cho UBND cấp xã, đồng thời ủy quyền cho công chức hộ tịch ký một số loại giấy tờ. Theo đó, cấp tỉnh và Trung ương chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý.

Hiện nay, theo Luật Hộ tịch năm 2014, UBND cấp huyện có thẩm quyền đăng ký các việc hộ tịch có yếu tố nước ngoài; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho công dân từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước và xác định lại dân tộc. UBND cấp xã thực hiện đăng ký các việc hộ tịch cho công dân cư trú trong nước; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho người dưới 14 tuổi và bổ sung thông tin hộ tịch.

Để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và chủ trương của Đảng, giải pháp mới sẽ giao UBND cấp xã mới thực hiện toàn bộ các loại việc về hộ tịch, bao gồm cả những nội dung trước đây thuộc thẩm quyền cấp huyện và cấp xã (cũ). Đồng thời, việc ủy quyền cho công chức hộ tịch ký một số giấy tờ sẽ giảm tải cho lãnh đạo UBND xã, tăng tính chủ động cho người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ và tạo thuận lợi cho người dân.

Phát triển và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử

Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử theo hướng xây dựng thành cơ sở dữ liệu quốc gia, bảo đảm dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Đây sẽ là nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC), đồng thời kết nối, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.

Giải pháp này phù hợp với định hướng chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ số; giúp nâng cao độ tin cậy của dữ liệu đầu vào, giảm thủ tục hành chính và mang lại nhiều tiện ích cho người dân thông qua nguồn dữ liệu đầy đủ, an toàn, chính xác.

Cải cách gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa

Bộ Tư pháp đề nghị tiếp tục cải cách hành chính trong lĩnh vực hộ tịch gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức thực hiện, nhằm nâng cao chất lượng công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.

Cụ thể, Bộ đề xuất cắt giảm thủ tục hành chính, bảo đảm tinh gọn và thống nhất; cho phép đăng ký hộ tịch không phụ thuộc địa giới hành chính; tăng tỷ lệ giải quyết trực tuyến, trực tuyến toàn trình; đẩy mạnh khai thác và sử dụng giấy tờ, dữ liệu điện tử.

Hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch

Đề xuất của Bộ Tư pháp đề cập đến việc hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm quyền nhân thân, bảo đảm thống nhất với quy định pháp luật có liên quan và phù hợp với thông lệ, điều ước, công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch

Bộ Tư pháp đề xuất cần chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch, bảo đảm tiêu chuẩn, năng lực phù hợp với vị trí việc làm, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về hộ tịch.

Giải pháp được lựa chọn là quy định công chức hộ tịch thuộc UBND cấp xã là người trực tiếp thực hiện công tác hộ tịch; giao Chính phủ quy định cụ thể về vị trí việc làm, tiêu chuẩn, trình độ, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ và điều kiện làm việc của công chức hộ tịch, phù hợp với pháp luật về cán bộ, công chức.