Dự án 7 ở Nghệ An: Đầu tư đúng hướng về dinh dưỡng chống còi xương cho trẻ em vùng cao

Tại nhiều xã miền núi Nghệ An như Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong…, tình trạng suy dinh dưỡng, thấp còi ở trẻ em dân tộc thiểu số từng ở mức cao nhất toàn tỉnh. Những năm gần đây, nhờ triển khai Dự án 7 thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia, các địa phương đã thay đổi cách tiếp cận: không chỉ hỗ trợ cái ăn trước mắt mà đầu tư vào kiến thức, dinh dưỡng và hành vi lâu dài của gia đình. Đây được xem là chìa khóa giúp giảm nhanh và bền vững tình trạng còi xương ở trẻ.

Theo đánh giá của ngành y tế, ở nhiều bản vùng cao Nghệ An, trẻ em không thiếu lương thực nhưng lại thiếu chất, nhất là các nhóm dinh dưỡng quan trọng như đạm động vật, sắt, vitamin A, D và canxi. Thói quen ăn uống đơn điệu, thiếu rau xanh, ít sử dụng sữa, thực phẩm giàu đạm khiến trẻ dễ bị còi xương, thấp chiều cao, chậm phát triển trí tuệ.

“Không ít trẻ bị còi xương dù bữa cơm ngày nào cũng có. Nhưng hầu như chỉ có muối, măng, rau rừng, cơm gạo. Trẻ thiếu vi chất nghiêm trọng”, ông Sầm Việt Hùng, Trưởng phòng Kinh tế xã Tiền Phong chia sẻ.

Dự án 7 xác định dinh dưỡng là trọng tâm, là điểm đột phá trong giảm nghèo về con người. Nghệ An đã triển khai các giải pháp: Bếp ăn bán trú có thực đơn theo chuẩn khoa học. Ở các trường mầm non vùng khó như Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong, Quỳ Châu, các bếp ăn được đầu tư mới hoặc nâng cấp, kèm theo thực đơn 4 nhóm chất theo ngày. Bổ sung sữa, trứng, thịt, cá. Kiểm soát bữa ăn theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng.

Thay đổi dễ thấy nhất là trẻ tăng cân, giảm bệnh vặt, thói quen ăn uống khoa học được hình thành.

Chị Lô Thị Hà, trú xã Thông Thụ cho biết: “Ngày trước cho con ăn toàn cơm, măng, muối. Giờ biết nấu thêm trứng, rau, đậu, cá suối. Con nhà tôi giờ không còi như hồi trước nữa".

Hàng nghìn phụ nữ mang thai và bà mẹ dưới 36 tháng được hướng dẫn nấu các món dễ làm nhưng đủ chất, bổ sung viên sắt - axit folic; học cách theo dõi biểu đồ tăng trưởng; được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu. Đặc biệt, các buổi thực hành “nấu - ăn - thử” được đánh giá là rất hiệu quả vì phù hợp với điều kiện địa phương.

Đối với trẻ em, được uống Vitamin A định kỳ, gói đa vi chất, Sữa học đường.

Tại xã Thông Thụ, “Vườn rau - vườn quả - chuồng gà” được hỗ trợ giống, vật tư, hướng dẫn kỹ thuật. Mô hình giúp tăng nguồn thực phẩm sạch cho trẻ, đa dạng bữa ăn, giảm chi phí cho gia đình nghèo.

Một số địa phương còn kết hợp vườn dinh dưỡng với bếp ăn bán trú, góp phần chủ động nguồn rau cho trẻ.

Ở Kỳ Sơn, nơi có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao nhất tỉnh, việc đầu tư đúng trọng tâm đã mang lại thay đổi rõ rệt, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở nhiều xã giảm 3-5%/năm, trẻ mầm non tăng chiều cao trung bình 1-1,3 cm/năm, 100% phụ nữ mang thai được bổ sung viên sắt.

Theo ngành y tế Nghệ An, mỗi 1 đồng đầu tư vào dinh dưỡng sẽ tạo ra 20-30 đồng lợi ích kinh tế lâu dài, nhờ trẻ em phát triển tốt, giảm bệnh tật và tăng khả năng học tập.

“Không để trẻ em vùng dân tộc thiểu số bị bỏ lại phía sau ngay từ bữa ăn đầu đời, những khoản đầu tư “đúng và trúng” vào dinh dưỡng thời gian qua đang mở ra cơ hội mới cho hàng chục nghìn trẻ em vùng núi Nghệ An, những mầm non sẽ quyết định tương lai của vùng cao”, Bí thư Đảng ủy xã Thông Thụ Bùi Văn Hiền, cho biết.

Quang Dũng