Phủ sóng nước sạch về nông thôn Hưng Yên

Tại buổi tọa đàm “Phủ sóng nước sạch về nông thôn tại Hưng Yên - cầu nối từ nguồn vốn xã hội hóa”, ông Nguyễn Minh Quang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên cho biết, Hưng Yên vốn là một trong những tỉnh có tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch bằng các hệ thống cấp nước tập trung thấp nhất trong 9 tỉnh đồng bằng sông Hồng, tỷ lệ cấp nước sạch bằng các hệ thống cấp nước tập trung chỉ đạt trên 20%. Người dân Hưng Yên chủ yếu sử dụng nước mưa, nước sông nội đồng, bảo đảm vệ sinh an toàn rất thấp. Chính vì vậy, tỉnh thấy cần có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn mà tỉnh đã đặt ra.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) trong đó có tiêu chí về nước sạch, tỉnh đã xây dựng quy hoạch về cấp nước sạch. Khi xây dựng quy hoạch, tỉnh cũng xem xét lại năng lực của các nhà máy, điều chỉnh lại các vùng cấp nước cho phù hợp để làm sao tập trung chỉ đạo triển khai việc cấp nước của từng nhà máy đến người dân tốt hơn. Cuối 2016, Hưng Yên đã hoàn thành quy hoạch này. Trên cơ sở quy hoạch, tỉnh thành lập Ban chỉ đạo để triển khai, giao trách nhiệm cho các cấp chính quyền, các doanh nghiệp được phân vùng cấp nước phải có trách nhiệm đấu nối với người dân.

Hiện tỷ lệ dân đấu nối sử dụng nước sạch từ các trạm cấp nước tập trung của Hưng Yên đạt khoảng 29%. Trong đó, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2018, tỉnh Hưng Yên đã đấu nối thêm được hơn 10 nghìn đồng hồ đo nước, nâng tổng số hộ dân được cung cấp nước sạch lên hơn 200.000 hộ. “So với các tỉnh xung quanh như Thái Bình, Hải Dương, Bắc Ninh… đều có cơ chế hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư vào nước sạch bằng nguồn ngân sách, mức hỗ trợ khoảng 3.000.000/m3 công suất/1ngày đêm, hoặc hỗ trợ 30% hệ thống cấp nước của Hưng Yên là nỗ lực lớn của chính quyền các cấp; đổi mới cách nghĩ, cách làm đưa nước sạch đến mỗi hộ dân.”- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Nguyễn Minh Quang chia sẻ.

Bên cạnh đó, Hưng Yên kêu gọi được 13 doanh nghiệp đầu tư vào nước sạch; chính quyền đồng hành với doanh nghiệp để vận động người dân thấy được lợi ích từ việc dùng nước sạch; đồng thời giao chỉ tiêu cho các huyện, đơn vị phải đầu tư trước để phủ mạng cấp nước sạch đến các xã trên địa bàn tỉnh.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đức Kiên, để nước sạch đến từng hộ dân, có 2 vấn đề. Thứ nhất, từ năm 2010 đến nay là 8 năm, tỉnh không điều chỉnh giá nước. Đây là một vấn đề giữa quyền lợi của người dân, cơ quan quản lý nhà nước với nhà đầu tư, đứng về mặt kinh tế.

Thứ 2, về phía người dân, công tác tuyên truyền về sử dụng tiết kiệm nước như một nguồn tài nguyên còn bị buông lỏng, gây lãng phí lớn. Đặc biệt, chúng ta quen để cho người dân hiểu rằng nước được Nhà nước bao cấp. Điều này đặt ra vấn đề cần xem xét lại cơ chế chính sách, công tác tuyên truyền để hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân sử dụng nước sạch.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Vinh Hà - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, việc cấp nước sạch cho người dân nói chung và cho người dân nông thôn nói riêng là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền, của nhà nước ta, thể hiện đó là xu hướng của một xã hội văn minh, hiện đại.

Trong những năm gần đây, tỷ lệ người dân nông thôn tiếp cận với hệ thống nước tập trung đã tăng lên đáng kể. Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp- phát triển nông thôn, có tới 44% người ở nông thôn được tiếp cận với hệ thống nước tập trung. Trong đó, có 15 % hệ thống cấp nước tập trung do Trung tâm Cấp nước sạch và vệ sinh môi trường của UBND tỉnh quản lý vận hành, hơn 8% do các doanh nghiệp tư nhân quản lý vận hành, hơn 20% do các hợp tác xã, UBND các xã quản lý, còn lại là các hình thức quản lý khác thực hiện.

Cũng theo báo cáo của ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp tham gia rất mạnh vào cung cấp nước sạch trên địa bàn nông thôn như tại Nam Định, Bắc Giang, Hà Nam…

Về phương diện đầu tư, các địa phương đã đầu tư và chú trọng đến việc cung cấp nước sạch. Như Hưng Yên đặt mục tiêu đến năm 2020, mạng lưới cấp nước đạt 100% ở địa bàn nông thôn.

Rút ngắn thời gian đạt mục tiêu sử dụng nước sạch của người dân nông thôn không chỉ là mong mỏi của người dân, quyết tâm của chính quyền mà còn ở cách tiếp cận giải quyết những vướng mắc. Việc xã hội hóa huy động nguồn lực doanh nghiệp và nhân dân cùng đóng góp là yếu tố quan trọng thúc đẩy chương trình sớm về đích ở Hưng Yên.

“Phương thức xã hội hóa nước sạch nông thôn gần đây đã có nhiều chuyển biến rõ nét, có nhiều kết quả đạt được.”- Phó Chánh văn phòng, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương Trần Nhật Lam nêu rõ.

Cụ thể, đã thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia, nâng cao tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch nông thôn, chuyển từ việc sử dụng nguồn nước không bảo đảm vệ sinh sang dùng nước sạch. Thứ hai, đã khắc phục được những hạn chế trong quản lý, đặc biệt sau đầu tư, công tác duy tu, bảo dưỡng. Cùng với đó, giảm áp lực ngân sách của nhà nước đầu tư cho hạng mục này. Cuối cùng, phát triển mạnh cơ chế cung cấp phục vụ sang cơ chế mới, đó là cơ chế dịch vụ.

Theo ông Nguyễn Minh Quang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên, hiện 161 xã, thị trấn của Hưng Yên đều có nhà đầu tư, có thể nói môi trường đầu tư của Hưng Yên là hấp dẫn. Nhưng để thu hút nhà đầu tư hơn nữa, quy định pháp lý phải rõ ràng.

“Sắp tới tỉnh Hưng Yên sẽ điều chỉnh, nếu “anh” không làm được, “anh” phải liên kết, liên doanh với doanh nghiệp có đủ điều kiện, “anh” chuyển nhượng... làm sao để đảm bảo được cấp nước đủ cho người dân. Mục tiêu là hết 2018 đạt 80% người dân có nước sạch, tỉnh sẽ tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp từ giá nước, cơ chế, tuyên truyền, vận động, nhưng doanh nghiệp phải thể hiện trách nhiệm của mình”, ông Quang cho biết thêm.

Minh Thông