Xử lý nghiêm các vi phạm trục lợi bảo hiểm thất nghiệp

Những trường hợp hưởng sai bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ bị thu hồi về quỹ, kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm nhằm hạn chế trục lợi chính sách.

Theo ông Vũ Trọng Bình - Cục trưởng Cục việc làm, thời gian qua, chính sách BHTN được triển khai nhằm giúp đỡ và bảo vệ người lao động. Đặc biệt là trong những trường hợp bị mất việc làm do các lý do khách quan như sự giảm bớt vị trí công việc, do thay đổi cơ cấu nền kinh tế hoặc khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp dẫn tới việc cắt giảm nhân sự.

Được coi là “phao cứu sinh” hỗ trợ một phần thu nhập cho người lao động khi thất nghiệp và giúp họ sớm quay trở lại thị trường lao động, tuy nhiên, do số lượng người thụ hưởng lớn, không thể tránh khỏi trường hợp hưởng trùng, thậm chí cố tình gian lận, trục lợi quỹ BHTN.

Theo quy định hiện nay, có nhiều trường hợp bị chấm dứt quyền lợi của BHTN. Một số người vi phạm, không được hưởng quyền lợi của mình, người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, một số người nộp hồ sơ và rơi vào trường hợp đặc biệt cũng không được hưởng. Có người lao động đã được hưởng, nhưng trong thời gian hưởng thì rơi vào 13 trường hợp theo quy định sẽ bị chấm dứt hưởng.

Trong 13 trường hợp đó, có 6 trường hợp chấm dứt nhưng được bảo lưu thời gian đóng (như có việc làm, đi nghĩa vụ quân sự, công an, đi học tập 12 tháng trở lên, mất tích…), 7 trường hợp chấm dứt nhưng không được bảo lưu thời gian đóng (người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp lại hưởng lương hưu, người đi định cư, có hợp đồng làm việc ở nước ngoài, tử vong…), những trường hợp này chấm dứt, không được hưởng, không được bảo lưu thời gian.

Ông Trần Tuấn Tú, Trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp (Cục Việc làm) cho biết, quy định liên quan đến việc người lao động vi phạm, khắc phục, sẽ bị xử lý theo những quy định về vi phạm, xử lý vi phạm. Còn việc tham gia BHTN là tham gia theo đối tượng, do đó, đây là 2 lĩnh vực khác nhau, không phải vì người lao động vi phạm mà người lao động không được tham gia BHTN. Khi người lao động tham gia BHTN sẽ căn cứ vào hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để xử lý.

“Thời gian qua, chúng tôi tăng cường thông tin tuyên truyền về quyền, trách nhiệm của người lao động, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để xử lý vi phạm, tăng cường ứng dụng ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, địa phương, để phát hiện trường hợp vi phạm, xử lý trách nhiệm”, ông Tú thông tin.

Về phía Bộ Nội vụ, để hạn chế trục lợi chính sách BHTN, thu hồi về quỹ số tiền chi sai, nhiều giải pháp cũng được đề ra. Trong đó, về giải pháp chung là yêu cầu các Trung tâm Dịch vụ việc làm chủ trì, phối hợp với cơ quan BHXH và  công an (trích xuất dữ liệu BHXH, dữ liệu dân cư quốc gia) rà soát lập danh sách cụ thể của những người lao động đang hưởng sai tiền bảo BHTN (họ tên, năm sinh, số căn cước công dân/chứng minh nhân dân, số tiền phải thu hồi, địa chỉ nơi làm việc, địa chỉ nơi cư trú). Từ đó thực hiện các giải pháp thu hồi.

Đối với những người lao động đang đóng BHXH bắt buộc tại các đơn vị, doanh nghiệp, Trung tâm Dịch vụ việc làm lập danh sách cụ thể của người đang hưởng sai tiền BHTN, tham mưu lãnh đạo Sở Nội vụ ban hành văn bản gửi các đơn vị, doanh nghiệp phối hợp thông báo, đôn đốc người lao động thực hiện nộp lại số tiền hưởng sai. Đồng thời cung cấp danh sách cho BHXH tỉnh để phối hợp thực hiện.

BHXH tỉnh căn cứ danh sách người lao động đang hưởng để ban hành văn bản gửi cho BHXH, nơi người lao động đang tham gia đóng BHXH đề nghị phối hợp, hỗ trợ việc thu hồi; liên hệ doanh nghiệp sử dụng người lao động thông báo cho người lao động nộp lại số tiền hưởng trợ cấp thất nghiệp sai quy định.

Với những trường hợp có thời gian đóng BHTN báo bảo lưu theo các quyết định chấm dứt, hủy hưởng thì người lao động phải nộp lại số tiền thu hồi, rồi mới tiến hành xác nhận bổ sung thời gian đóng BHTN khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động.

Đối với người lao động nghỉ việc đã hưởng BHXH một lần, Trung tâm Dịch vụ việc làm lập danh sách người hưởng sai, phối hợp chính quyền địa phương nơi cư trú để tuyên truyền, thông báo việc nộp lại số tiền hưởng sai. Thành lập tổ công tác đến làm việc trực tiếp gia đình người lao động để vận động thực hiện đúng nghĩa vụ bản thân đối với các quy định của pháp luật. Trường hợp người lao động nghỉ việc và chưa hưởng BHXH một lần, Trung tâm Dịch vụ việc làm lập danh sách cụ thể của người hưởng sai gửi BHXH tỉnh để phối hợp.

Khi giải quyết chế độ BHXH một lần gián tiếp cho người lao động hưởng tiền trợ cấp BHTN, cơ quan BHXH sẽ phối hợp Trung tâm Dịch vụ việc làm để thu hồi dứt điểm số tiền người lao động hưởng sai quy định.

Diệu Ngọc