Xã Môn Sơn (Nghệ An): Nhiều hộ thoát nghèo nhờ nghề dệt thổ cẩm

Từ chỗ đứng trước nguy cơ mai một, nghề dệt thổ cẩm nay đã được "hồi sinh" bằng cách xây dựng chuỗi giá trị gắn sản phẩm với thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh. Nhiều phụ nữ Thái đã có việc làm ổn định, cải thiện đời sống, tạo nên diện mạo mới cho bản làng miền núi.

Bà Hà Thị Hằng, Chủ nhiệm Hợp tác xã Thủ công mỹ nghệ Môn Sơn, người được xem là “linh hồn” trong việc khôi phục nghề dệt thổ cẩm, chia sẻ: “Nhận thấy tiềm năng và mong muốn của bà con trong việc giữ nghề, tôi đã đứng ra thành lập hợp tác xã để tập hợp, liên kết các tổ sản xuất”.

Hiện nay, hợp tác xã thu hút hơn 40 hộ tham gia, sản xuất ổn định với thu nhập bình quân 3-3,5 triệu đồng/người/tháng. Mỗi năm, các xã viên làm ra khoảng 13.000 sản phẩm các loại. Không chỉ dệt trang phục truyền thống, chị em còn sáng tạo ra nhiều sản phẩm mới như túi xách, khăn choàng, áo váy, rèm cửa, khăn trải bàn… phù hợp thị hiếu tiêu dùng.

Sản phẩm của bản Xiềng đã có mặt tại nhiều hội chợ trong và ngoài tỉnh, thậm chí xuất khẩu sang Nhật Bản khoảng 500-600 sản phẩm/năm, dù giá trị chưa cao. “Chúng tôi đang nỗ lực thay đổi mẫu mã, mở rộng thị trường để nâng cao giá trị sản phẩm, quảng bá rộng rãi nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng”, bà Hằng cho biết.

Nhờ có hợp tác xã, nhiều hộ nghèo đã thoát nghèo. Điển hình như gia đình bà Lô Thị Thúc, trước đây mất chồng, một mình nuôi con trong cảnh thiếu ăn, nay đã có thu nhập ổn định từ nghề dệt. Hay như các hộ ông Vi Văn Niệm, ông Hà Văn Thiện… đều từng bước vươn lên thoát nghèo.

Để tạo ra một tấm thổ cẩm hoàn chỉnh, người phụ nữ Thái phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ: từ trồng dâu, nuôi tằm, kéo sợi, nhuộm chàm đến dệt vải, thêu thùa. Các hoa văn trên sản phẩm thường mô phỏng thiên nhiên núi rừng, hình ảnh con vật, cỏ cây, vì sao, phản ánh triết lý sống hòa hợp của người Thái.

Sản phẩm thổ cẩm của bản Xiềng hiện khá phong phú như váy áo, khăn quàng, túi thêu, bìa sổ, khăn trải bàn… với hoa văn tinh xảo, mang giá trị nghệ thuật và văn hóa đặc sắc. Nghề dệt không chỉ mang lại thu nhập cho người dân mà còn giúp bảo tồn bản sắc truyền thống của đồng bào Thái.

Bản Xiềng nằm trong tuyến du lịch Vườn quốc gia Pù Mát, vài năm gần đây đã trở thành điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn. Du khách tới đây không chỉ tham quan cảnh sắc, mà còn được trải nghiệm nghề dệt thổ cẩm, làm rượu cần, mây tre đan… Việc khôi phục và phát triển nghề dệt đã góp phần tạo nên sức hút cho du lịch, đồng thời giúp phụ nữ Thái ở Môn Sơn có việc làm ổn định, vươn lên thoát nghèo.

Quang Dũng