Giám đốc ILO tại VN:
"Vào CPTTP, quản lý doanh nghiệp khó có thể là lãnh đạo công đoàn cơ sở"
(Dân trí) - “Tại VN, không hiếm trường hợp lãnh đạo công đoàn cơ sở lại là quản lý cấp cao của doanh nghiệp. Điều này không thể chấp nhận được tại hầu hết tất cả các quốc gia ngày nay. Công đoàn là tổ chức của người lao động, không bị giới sử dụng lao động can thiệp”.
Ông Chang-Hee Lee, Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại VN, nhận định với báo giới về nội dung liên quan tới vấn đề lao động trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đối với VN.
Phân tích về việc VN tham gia vào CPTTP, ông Chang-Hee Lee cho rằng, điều này minh chứng việc VN đã công nhận nghĩa vụ và thực hiện các bước để đáp ứng yêu cầu của CPTPP, thông qua quá trình cải cách pháp luật lao động và hoàn thiện thể chế đang diễn ra.
Điều này còn đồng nghĩa với việc VN đã có những cải thiện đáng kể về khuôn khổ pháp luật lao động trong quá trình tiến tới nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa kể từ thời kỳ Đổi mới.
Hiệp định CPTPP được ký kết bởi 11 quốc gia vào ngày 8/3/2018, bao trùm thị trường rộng lớn với 500 triệu dân, chiếm 13,5% nền kinh tế thế giới và 15% thương mại toàn cầu.
“Đồng thời, việc điều chỉnh mức lương tối thiểu đã trở thành một quá trình 3 bên với sự tham gia của đại diện của Chính phủ, người lao động và người sử dụng lao động, thông qua Hội đồng Tiền lương Quốc gia” - ông Chang Hee-Lee nói.
Tuy nhiên, đại diện ILO tại VN cũng thẳng thắn cho biết: Hệ thống pháp luật lao động và các thể chế liên quan đến quan hệ lao động tại VN vẫn còn một số tồn tại lớn.
“Đã có hơn 6.000 cuộc đình công kể từ giữa những năm 1990 và tất cả đều là đình công tự phát, không do công đoàn khởi xướng. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy người lao động không cảm thấy quyền lợi và mối quan tâm của họ được giải quyết và quy trình xử lý vấn đề không hiệu quả” - ông Chang Hee-Lee nói.
Phân tích của đại diện ILO cho thấy, tại Việt Nam, không hiếm trường hợp lãnh đạo công đoàn cơ sở lại là quản lý cấp cao của doanh nghiệp. Điều không thể chấp nhận được tại hầu hết tất cả các quốc gia trên thế giới ngày nay.
Ông Chang Hee-Lee khẳng định: “Quyền công đoàn là quyền của người lao động và công đoàn là tổ chức của người lao động, không bị giới sử dụng lao động can thiệp”.
Chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu ở các nước khác có nền kinh tế thị trường phát triển, ILO khuyến khích việc công đoàn và hệ thống quan hệ lao động “truyền” tiếng nói của người lao động thông qua thương lượng tập thể và đối thoại xã hội, qua đó đóng góp vào ổn định chính trị và xã hội, đồng thời thúc đẩy cho thịnh vượng chung.
Ông Chang Hee-Lee nhấn mạnh: “Tôi tin rằng việc sửa đổi Bộ Luật Lao động và đổi mới hệ thống quan hệ lao động phù hợp với Tuyên bố 1998 của ILO và bối cảnh của VN chắc chắn sẽ giúp ích cho vấn đề này”.
Thúc đẩy quyền về lao động trong CPTPP
Theo ILO, các nhà kinh tế kỳ vọng rằng CPTPP, cùng với Hiệp định thương mại tự do (FTA) EU-Việt Nam, sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế và tạo ra hàng triệu việc làm trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Cụ thể, CPTTP cùng với EU-Việt Nam FTA (được gọi là những FTA thế hệ mới) với đặc điểm là nhấn mạnh nhiều đến quyền lao động, cũng như bảo vệ tính bền vững của môi trường, để đảm bảo rằng tự do thương mại sẽ đóng góp vào phát triển bền vững, đồng thời giúp người lao động và doanh nghiệp cùng được hưởng lợi ích kinh tế một cách công bằng.
Hoàng Mạnh