Từ vùng quê ven đô đến những triệu phú làng hoa

Vùng trồng hoa, cây cảnh Nghi Ân (phường Vinh Phú, Nghệ An) bắt đầu hình thành từ cuối thập niên 1980. Thời điểm đó, một số hộ dân tại xóm Kim Chi (xã Nghi Ân cũ) đã mạnh dạn chuyển đổi từ cây trồng truyền thống sang canh tác các loại hoa như cúc, thược dược, lay ơn.

Từ những thử nghiệm ban đầu, mô hình này nhanh chóng "bén rễ", lan rộng ra các xóm Kim Mỹ, Kim Phúc, tạo nên một phong trào sản xuất hoa cây cảnh sôi động khắp địa phương.

Bước ngoặt đến vào năm 2010, khi làng nghề hoa, cây cảnh Kim Chi được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là làng nghề truyền thống. Sự công nhận này đã mở ra một giai đoạn phát triển mới, giúp người dân không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu, hình thành vùng sản xuất chuyên canh với kỹ thuật cao, đầu tư bài bản và khả năng thích ứng nhanh với thị trường.

Hiện nay, Nghi Ân có hơn 300 hộ chuyên sản xuất hoa cây cảnh trên diện tích hàng chục hecta, cung ứng hàng vạn chậu hoa cho thị trường các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Trị vào mỗi dịp lễ, Tết.

Các sản phẩm chủ lực bao gồm hoa cúc, hoa ly, thược dược, bonsai, cây cảnh nghệ thuật và hoa treo. Thu nhập bình quân 200-300 triệu đồng/ha, đặc biệt các mô hình bonsai có thể đạt 500-700 triệu đồng/ha. Nhờ đó, nhiều hộ gia đình đã xây dựng nhà cao tầng, mua ô tô, trở thành những "triệu phú làng hoa".

Bên cạnh giá trị kinh tế, nghề trồng hoa còn làm phong phú đời sống văn hóa địa phương. Nhiều câu lạc bộ bonsai, hội yêu hoa được thành lập, cùng với các hội thi hoa đẹp, cây cảnh nghệ thuật được tổ chức thường niên, tạo sân chơi giao lưu, học hỏi kinh nghiệm cho người dân, đặc biệt là thế hệ nghệ nhân trẻ.

Nghi Ân sở hữu vị trí địa lý đắc địa, gần Quốc lộ 1A và 46, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển và giao thương. Đất đai tại đây là đất thịt pha cát, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt, lý tưởng cho việc trồng các giống hoa giá trị cao như ly, cúc Đà Lạt, thược dược, bonsai.

Đặc biệt, người dân Nghi Ân nổi tiếng cần cù, khéo léo, có gu thẩm mỹ và đam mê sáng tạo nghệ thuật cây cảnh. Nhiều gia đình đã gắn bó với nghề qua 2-3 thế hệ.

Nhận thấy tiềm năng phát triển, thành phố Vinh (cũ) đã quy hoạch khu vực xóm Kim Chi thành trung tâm hoa - cây cảnh ngoại thành với diện tích khoảng 10ha. Cùng với đó là dự án xây dựng chợ hoa cây cảnh kết hợp khu đô thị mới, kỳ vọng sẽ trở thành đầu mối lớn trong tiêu thụ, trưng bày và giới thiệu sản phẩm hoa của toàn khu vực Bắc Trung Bộ.

Ông Chu Văn Mai, nguyên Chủ tịch UBND xã Nghi Ân (cũ), chia sẻ: "Trong suốt thời gian công tác, chúng tôi đặc biệt chú trọng nâng cấp hạ tầng thiết yếu như hệ thống giao thông, mương tiêu thoát nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trồng hoa an toàn, bền vững. Bên cạnh đó, xã thường xuyên phối hợp mở các lớp tập huấn kỹ thuật, bảo tồn giống cây, giúp bà con nâng cao kiến thức và tay nghề".

Trong tương lai, Nghi Ân còn định hướng phát triển du lịch sinh thái làng nghề, với các hoạt động trải nghiệm trồng hoa, chăm sóc bonsai và dịch vụ homestay. Với cảnh sắc bốn mùa rực rỡ, làng hoa ven đô này đang từng bước tiệm cận các mô hình nổi tiếng như Nhật Tân (Hà Nội), Sa Đéc (Đồng Tháp) hay làng hoa Đà Lạt.

Song song đó, địa phương cũng đang xúc tiến thành lập hợp tác xã hoa cây cảnh và xây dựng nhãn hiệu tập thể “Hoa cây cảnh Nghi Ân” nhằm nâng cao vị thế sản phẩm trên thị trường.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao và thương mại điện tử trong tiêu thụ sản phẩm cũng được xem là hướng đi tất yếu.

"Trồng hoa không chỉ để bán, mà còn để giữ lại một nét văn hóa làng quê trong nhịp sống đô thị hóa. Điều quý giá nhất vẫn là những con người thầm lặng vun trồng hoa mỗi ngày", một nghệ nhân làng hoa chia sẻ.

Nghi Ân đang đứng trước cơ hội lớn để khẳng định vai trò là trung tâm hoa cây cảnh không chỉ của Nghệ An mà còn của cả khu vực Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần sự chung tay giữa chính quyền, người dân và doanh nghiệp, từ quy hoạch, đầu tư đến xây dựng thương hiệu bền vững.