Dân sinh
FicaNgày Quốc tế Người giúp việc gia đình:
Tiền lương của người giúp việc gia đình giảm hơn 26% vì Covid-19
(Dân trí) - Từ khi Covid-19 bùng phát, lao động giúp việc gia đình trở thành đối tượng dễ bị mất việc hơn nhiều so với lao động khác. Tiền lương của lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam đã giảm 26,2%.
Đây là thông tin về khó khăn của người giúp việc do Covid-19 gây nên, vừa được Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) công bố nhân Ngày Quốc tế người giúp việc gia đình (16/6).
Nguy cơ mất việc lớn nhất
Thông tin của ILO tại Việt Nam cho thấy, so với quý IV/2019, tỷ lệ lao động giúp việc gia đình đã giảm 17% trong quý II/2020, trong khi đó, tỷ lệ mất việc của nhóm lao động làm thuê khác trong cùng giai đoạn chỉ là 6,1%.
Song song với tình trạng một số lao động giúp việc gia đình bị mất việc làm, một số người khác cũng bị giảm thời giờ làm việc. Trong quý II/2020, thời giờ làm việc của lao động giúp việc gia đình tại Việt Nam đã giảm 24,7% so với quý IV/2019.
Việc làm và tiền lương của người giúp việc gia đình giảm sút đáng kể do Covid-19.
Cả 2 tình trạng này đều dẫn tới sự sụt giảm đáng kể về tổng tiền lương nhận được. Tiền lương mà lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam nhận được đã giảm 26,2%.
Khảo sát của ILO cũng thấy, trước khi Covid-19 bùng phát, 19% lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam làm việc thông qua các nhà cung cấp dịch vụ. Đồng thời trong một thập kỷ qua, số lượng lao động giúp việc gia đình di cư ra nước ngoài làm việc liên tục tăng.
Thách thức lớn: Việc tuân thủ pháp luật
Đánh giá của ILO cho thấy, trong số các nước Đông Nam Á, Việt Nam là quốc gia duy nhất có quy định lao động giúp việc gia đình được hưởng một mức lương tối thiểu ít nhất bằng mức lương tối thiểu dành cho các lao động khác
Trong công tác xây dựng thể chế, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia trong khu vực đưa lao động giúp việc gia đình thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động
Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định số 145/2000/NĐ-CP đã quy định lao động gia đình phải có hợp đồng lao động bằng văn bản, đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định, trong đó có giới hạn về thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi.
Dự kiến tới năm 2026, Việt Nam sẽ phê chuẩn Công ước về Lao động Giúp việc Gia đình của ILO (Công ước số 189).
ILO đã ghi nhận Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể, trong đó bao gồm việc đưa người lao động giúp việc gia đình thuộc phạm vi bảo vệ của pháp luật lao động
Mặc dù đã đạt được bước tiến nổi bật trong khu vực nhờ lao động giúp việc gia đình thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao động, nhưng thách thức mà Việt Nam hiện phải đối diện chính là việc tuân thủ pháp luật.
"Thách thức gặp phải hiện nay làm thế nào để tăng cường tuân thủ luật pháp và thu hẹp khoảng cách giữa các biện pháp bảo vệ quy định trong luật và trải nghiệm thực tế của lao động giúp việc gia đình", TS Chang-Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam, cho biết.
Hơn 61% người giúp việc không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động quốc gia
Theo ILO, ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, việc không thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao động quốc gia và tình trạng phi chính thức duy trì ở mức cao tiếp tục ảnh hưởng nặng nề đến điều kiện làm việc của lao động giúp việc gia đình.
Kết quả từ báo cáo đánh giá 10 năm kể từ khi Công ước về Lao động giúp việc gia đình 2011 được thông qua, cho thấy: Phần lớn lao động giúp việc gia đình ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương (61,5%) hoàn toàn không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động quốc gia, trong khi 84,3% trong số họ vẫn làm các công việc phi chính thức.
Trong khi đó, người giúp việc còn chịu tác động to lớn từ đại dịch Covid-19. Đánh giá của ILO, đại dịch Covid-10 có tác động lớn tới lao động giúp việc gia đình trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương do tình trạng phi chính thức duy trì ở mức cao và thiếu các chế độ bảo vệ được quy định trong luật pháp dẫn đến mất việc làm. Ước tính nguy cơ mất việc làm của họ cao gấp 2-3 lần so với các đối tượng lao động khác.
