"Vua rắn miền Tây" kiếm nửa tỷ đồng/năm kể chuyện bi hài khi nuôi mãng xà

Thành công với quyết định liều lĩnh 

10 năm gắn bó nghề nuôi rắn hổ mang, anh Phan Thanh Bình (39 tuổi, ngụ xã Mỹ Tú, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng) được nhiều người gọi vui là "vua rắn hổ miền Tây". Đến nay, anh Bình sở hữu trại rắn quy mô 4.000 con, với 1.000 cá thể rắn bố mẹ.

Trại rắn của anh Bình chia ra nhiều khu, được xây dựng khép kín. Anh nông dân nói vui rằng, năm nào bán rắn có lời nhiều thì anh cứ mở rộng cơ sở, xây thêm chuồng trại chăn nuôi nên các khu nuôi nhốt thường không nằm liền kề. 

Thấy người lạ, hàng loạt con rắn từ các hộc xi măng ngóc đầu, thè lưỡi phì phì qua lớp cửa lưới. Lúc này anh Bình đến gần các chuồng, lia đèn pin rồi cầm chiếc gậy có móc sắt, mở cửa chuồng kéo một con hổ mang to ra ngoài kiểm tra thể trạng.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, anh Bình cho biết, quá trình khởi nghiệp với việc nuôi rắn hổ mang không dễ dàng. 10 năm chăn nuôi nhưng khoảng 2 năm nay mô hình mới có lợi nhuận ổn định.

Trước khi bén duyên với nghề nuôi "độc xà", anh Bình từng làm nhiều mô hình như nuôi gà vịt, heo, rắn ri voi, song không đạt hiệu quả. Năm 2015, sau khi được Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sóc Trăng cấp giấy phép, anh Bình mua 70 con rắn giống nuôi trong chuồng heo sau nhà.

Nhưng vì không biết cách nuôi, anh Bình thả rắn đực, cái cộng sinh trong diện tích nhỏ khiến rắn cắn nhau, tranh giành thức ăn. Ngoài ra, kiểu nuôi nhốt chung làm chuồng rắn mau dơ, dễ phát sinh mầm bệnh.

"Tôi chưa rành không biết cách chăm sóc lại nuôi theo bầy đàn nên đàn rắn không thích nghi được, lứa đầu tiên hao hụt nhiều lắm, 70 con mà chết hết, chỉ còn hơn 20 con. Nhưng tôi quyết không bỏ cuộc, cứ tái đàn thêm và thay đổi cách làm chuồng trại, tạo môi trường bán hoang dã cho rắn sinh trưởng, phát triển", anh Bình cho hay.

Theo chủ trang trại, nuôi rắn hổ mang không khó nhưng phải biết cách xây dựng chuồng trại và theo dõi tình trạng sức khỏe của rắn. 

Chuồng nuôi nhốt rắn phải được xây bằng gạch kiên cố, gồm chuồng đứng hoặc chuồng nằm nhưng phải có lưới và khóa cẩn thận để ngăn rắn bò đi, đồng thời đảm bảo an toàn cho người nuôi. Nơi rắn ở phải khô ráo, thoáng mát, không bị dột nước, đảm bảo nhiệt độ ổn định 30-32 độ C.

Mỗi con rắn hổ mang sẽ nằm trong từng hộc xi măng nhỏ, bên trong có rải lớp đất, tạo môi trường gần giống tự nhiên cho rắn trú ngụ.

Rắn con được thả trong chuồng khoảng 2m2, số lượng khoảng 50 con. Riêng rắn lớn phải nhốt riêng, chiều dài chuồng 1m, rộng 40cm.

Rắn hổ mang nuôi khoảng 2 năm có thể ghép cặp sinh sản. Anh Bình tự phối giống rắn để kiểm soát chất lượng. Cứ độ tháng 9, 10 âm lịch, khi thấy đàn rắn có dấu hiệu bỏ ăn, di chuyển nhiều, anh sẽ cho phối giống khoảng một tuần.

Một con rắn cái có thể đẻ 20-30 trứng, sau đó anh Bình gom trứng lại ấp trong môi trường cát ẩm khoảng 60 ngày, tỷ lệ nở đạt từ 95%. "Rắn mới nở đã có thể xuất bán giống nhưng khách hàng thích rắn lớn cỡ ngón tay cái hơn vì giai đoạn đó rắn biết ăn nhiều, nuôi sẽ mau lớn", anh Bình nói thêm.

Về thức ăn của rắn hổ mang khá đơn giản. Cứ 4 ngày, chủ trại cho rắn ăn một lần, khẩu phần là vịt con làm sạch lông. Theo anh Bình, chi phí thức ăn mỗi tháng khá cao, như trại của anh, mức đầu tư dao động từ 30 đến 50 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, khâu đầu tư chuồng trại, con giống tốn kém nhiều nên người nuôi rắn hổ mang còn ít.

"Bình quân nuôi 1.000 con rắn hổ mang phải tốn khoảng 500 triệu đồng để làm chuồng, rắn giống, thức ăn và chăm sóc ít nhất 2 năm mới có thể xuất bán. Vì thế, nhiều người dù đam mê loại rắn dữ này nhưng vốn yếu cũng không gắn bó được lâu", anh Bình tiết lộ.

Theo chủ trại rắn, thời điểm xuất bán rắn thương phẩm thường rơi vào tháng 2 kéo dài đến tháng 6. Hiện giá rắn hổ mang giống dao động từ 100.000 đồng/con, tùy ngày tuổi, kích cỡ. Riêng rắn thương phẩm đang có mức giá ổn định là 600.000 đồng/kg.

"Mấy năm đầu nuôi không có lợi nhuận vì rắn hao hụt. 2 năm nay, thị trường Trung Quốc tiêu thụ rắn hổ mang trở lại nên đầu ra mới xuất đều đặn. Tính riêng năm 2023, tôi bán được 2 tấn rắn thương phẩm, năm 2024 này sản lượng tăng gấp đôi. Mỗi năm, cứ có lợi nhuận tôi tiếp tục tăng đàn, nâng diện tích trại để đáp ứng nhu cầu khách hàng", anh Bình nói.

Tai nạn nghề nghiệp nhớ đời

Gắn bó nghề nuôi rắn hổ mang suốt một thập kỷ, anh Bình có nhiều kỷ niệm khó quên. Những ngày đầu, để bắt rắn anh dụ chúng vào chiếc ống giống như trúm rồi thả vào lưới. Quen dần anh mới chuyển qua bắt bằng gậy.

Tuy thuần thục nhưng anh Bình vẫn không tránh khỏi tai nạn nghề nghiệp. Anh kể, một lần trong lúc bắt rắn bỏ vào lưới, răng nanh rắn va quẹt làm xước bàn tay. Ngay lập tức, anh sơ cứu tại nhà sau đó gọi người thân đưa đến bệnh viện xử lý vết thương.

Đầu năm Tỵ, chủ trại rắn miền Tây chia sẻ thêm, khí hậu nóng ẩm của miền Nam rất thích hợp nuôi rắn vì không bị giai đoạn ngủ đông khi chuyển mùa lạnh. Cách thức làm chuồng cũng đơn giản hơn vì không phải xây chuồng nhiệt, xông đèn giữ ấm, dưỡng rắn qua mùa đông.

Bí quyết để nuôi rắn hổ mang thành công là trong quá trình chăm sóc người nuôi cần thường xuyên để mắt, hạn chế tình trạng rắn ăn lẫn nhau, giảm thiểu vấn đề hao hụt số lượng.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú, trại rắn của anh Bình tuân thủ các quy định về chăn nuôi động vật hoang dã, an toàn và biệt lập. Đây là mô hình kinh tế hiệu quả của địa phương, đem thu nhập cao cho nông dân.