Quảng Nam: Kiếm trăm triệu đồng từ ý tưởng tiếc của "trời cho"

Vùng Đại Đồng (huyện Đại Lộc) nhiều vụ bí đao rơi vào cảnh "được mùa, mất giá", đã từng có những vụ bí bỏ đầy đồng không ai buồn thu hái do giá quá thấp.

Năm 2013, thấy tiếc của "trời cho" ông Nguyễn Văn Xướng (58 tuổi, thôn Hà Thanh, xã Đại Đồng, Đại Lộc) đã đi xin những trái bí bỏ đầy ruộng về sấy khô làm trà giải nhiệt, giảm cân cho con gái sử dụng.

Sau thời gian dùng con gái ông giảm cân rõ rệt, nhiều người biết tin cũng đổ xô hỏi bí quyết và đặt mua. Thấy có thể phát triển kinh doanh, đến mùa bí cũng vơi bớt nỗi lo về giá cả, đầu ra, cả gia đình thử "khởi nghiệp" từ trái bí quê hương.

Ban đầu, vợ chồng ông Xướng hái bí đao tại vườn nhà để phơi sấy khô theo cách thủ công: Cắt bí lát mỏng, phơi nắng, rang lại cho khô hoàn toàn và đóng gói. Nhưng vì thiếu kiến thức và kinh nghiệm chế biến nên họ nhiều lần gặp thất bại. Từ nguyên liệu bí đao tươi không đạt chuẩn, đến độ khô không đảm bảo, phương thức bảo quản chưa phù hợp khiến nhiều mẻ bí đã phải bỏ đi.

Sau khi đặt mua máy sấy bí khô và sấy chín từ Hà Nội mang về, sản phẩm trà bí đao của gia đình trông đẹp mắt hơn, bảo quản được lâu và giảm bớt sức lao động. Nhưng khi trà bí đao đã cơ bản hoàn thiện về chất lượng thì thị trường tiêu thụ lại manh mún, bấp bênh.

"Khi làm nhỏ thì dễ, nhưng khi nâng quy mô sản xuất thì gặp nhiều khó khăn hơn. Lúc ấy dù ôm lỗ gần 200 triệu đồng do trà bí đao hết hạn sử dụng hoặc đầu ra kém hiệu quả, nhưng vợ chồng tôi vẫn không bỏ cuộc. "Thất bại là mẹ thành công", chúng tôi kiên trì sản xuất, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm, tìm kiếm thị trường, đầu ra ổn định…", ông Xướng chia sẻ.

Năm 2016, với sự giúp sức, góp ý từ vợ chồng con gái là chị Nguyễn Thị Cẩm Vân (Cử nhân Đại học Kinh tế) trong việc mở rộng quy mô sản xuất thương mại, tìm kiếm thị trường, đóng gói, gắn nhãn mác, mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc đưa đi tiêu thụ với thương hiệu trà bí đao Phương Vân.

Bên cạnh đó, gia đình đẩy mạnh hoạt động quảng bá và bán hàng qua các hội chợ xúc tiến thương mại hoặc các kênh bán hàng online. Sau 7 năm, sản phẩm trà bí đao Phương Vân đã có sức cạnh tranh mạnh và có chỗ đứng trên thị trường tiêu thụ.

Đặc biệt, việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu bí đao tươi ngon, đảm bảo chất lượng luôn được vợ chồng ông Xướng đặt lên hàng đầu. Để có nguyên liệu sản xuất ổn định, cơ sở của ông đã liên kết sản xuất với hơn 10 hộ dân thôn Hà Thanh, xã Đại Đồng.

Cơ sở sẽ giám sát kỹ từ khi cây giống được trồng đến khi thu hoạch, đảm bảo các hộ dân sản xuất theo quy trình an toàn, đạt chất lượng. Giống bí đao được chọn là loại bí truyền thống tại địa phương mới cho ra hương trà thơm dịu, vị ngọt tự nhiên, tinh khiết.

Mỗi năm, cơ sở ông Xướng thu mua 50-60 tấn bí tươi, sản xuất khoảng 1,5 tấn trà bí đao. Với mỗi sào trồng bí đao, bà con thu nhập được 6-7 triệu đồng, lại được bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường nên ai nấy cũng phấn khởi.

Theo ông Xướng, quy trình chế biến trà bí đao quan trọng nhất là công đoạn sấy bí. Nếu nhiệt độ và thời gian sấy không đúng thì sản phẩm không đạt chất lượng và không đảm bảo chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Rất nhiều khách hàng đến tận nhà để quan sát quy trình chế biến trà bí đao sấy khô, đặt mua với đơn hàng lớn. Hiện trà bí đao của hộ ông Xướng đã vào được siêu thị với thị trường tiêu thụ chính là Đà Nẵng, Hà Nội.

"Vì là trà bí đao 100% tự nhiên nên thị trường ngày càng ưa chuộng, bán giá 700.000 đồng/kg. Nhờ đó mà tôi thu lãi hơn 100 triệu đồng/năm, kinh tế gia đình khá giả hơn. Cơ sở đang hướng đến mở rộng quy mô nhà xưởng, sân phơi, đầu tư thêm máy móc hiện đại, đổi mới sản phẩm để mở rộng thị trường trong và ngoài nước, nhưng nay nguồn vốn còn thiếu…", ông Xướng cho hay.