Quảng Nam:

"Người về từ cõi chết" và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý

Hoài Sơn

(Dân trí) - Vì sợ mai này những cánh rừng sẽ mất đi giống lim xanh quý hiếm, ông Nguyễn Đình Hoa (trú huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam) đã chấp nhận phá bỏ nhiều hecta tràm, cây ăn quả để trồng lim xanh lấy nấm.

Vương quốc lim xanh

Nhiều năm qua, ai đi qua xã Tiên Hiệp (huyện Tiên Phước, Quảng Nam) đều phải ngỡ ngàng, ngạc nhiên trước cánh rừng lim xanh bạt ngàn. Đó là rừng cây lim của ông Nguyễn Đình Hoa - người được xem như tiên phong trồng rừng lim để lấy nấm ở Tiên Phước.

Câu chuyện hình thành về "vương quốc lim xanh" của ông Hoa bắt nguồn từ khi nhiều năm trước. Khi đó, ông đã bị bệnh gan rất nặng và nhờ vào rừng tìm loại nấm mọc trên cây gỗ lim xanh đem về nấu nước uống mới thoát chết.

Cũng từ đó, rất nhiều người từ khắp nơi đổ về Tiên Phước tìm gặp ông để hỏi thăm sự việc, xin san sẻ lại loài nấm này để chữa bệnh. Ông cũng cùng nhóm bạn trong làng đi hái nấm về chia cho mọi người.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 1

Ông Nguyễn Đình Hoa là người tiên phong trồng rừng lim để lấy nấm.

Dần dần, người đi tìm nấm ngày một đông, trong khi cánh rừng lim xanh đã bị lâm tặc chặt phá trơ trụi. Ông xót xa và tự nhủ rằng: Cả đời mình "nợ rừng" nên phải bằng mọi cách cứu loài cây quý này.

Đến năm 2010, ông Hoa đã bỏ ra hàng trăm triệu đồng mua hơn 20 nghìn cây lim giống từ lâm trường Sơn Hà (tỉnh Quảng Ngãi) về trồng trên vạt đất đồi sau nhà. Có cây giống, ông quyết định chặt bỏ hoàn toàn 8 ha cây keo lá tràm, cây ăn quả trong vườn để trồng thay thế lim xanh. Đây là việc làm chưa từng có tiền lệ ở các địa phương miền núi.

Nhìn cảnh ông Hòa đưa cây rừng về vườn nhà trồng, nhiều người nói ông bị bệnh nên "điên" nặng. Mặc cho thiên hạ bàn tán, ông vẫn quyết tâm không từ bỏ. "Thời gian đầu, tôi khá thất vọng khi thấy cây bị sâu tấn công, phá hoại lá. Ròng rã nhiều tháng, tôi đã thuê nhân công rọi đèn để bắt từng con sâu cho cây. Rồi cuối cùng đất không phụ tình người, cây dần xanh tươi trở lại', ông Hoa nhớ lại.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 2

Vì muốn trả "nợ rừng" nên ông Hoa đã quyết tâm gìn giữ loài cây quý này.

Giàu lên từ rừng

Sau 12 năm, cánh rừng gỗ lim đã phủ xanh cả một quả đồi rộng 8 ha. Mỗi cây đã có đường kính từ 15-25cm.Tán rừng có 3 tầng, loại lá non ở tầng trên cùng mới ra màu đỏ, lá ở giữa màu xanh lục và tầng dưới cùng xanh đậm. Cây lim đến mùa không rụng hết lá mà thay rải rác nên lúc nào cũng xanh ngắt.

Với giá thị trường của gỗ lim hiện nay, mỗi mét khối từ 20-50 triệu đồng. Với 8 ha, rừng lim xanh của ông Hoa đang có giá trị hàng tỷ đồng.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 3

Hiện nay ông đã có một cánh rừng gỗ lim bao phủ cả quả đồi rộng 8 ha.

Thế nhưng ông Hoa vẫn quả quyết, giấc mơ của ông không phải muốn thành tỷ phú rừng mà là có nguồn dược liệu nấm quý hiếm cứu giúp mọi người. Rừng lim xanh này, ông sẽ giữ lại cho con cháu mai sau chứ không bán. Tương lai, ông sẽ xây dựng một cơ sở cấy nấm lim xanh từ những cành nhánh lim xanh đã xay thành bột.

Theo kinh nghiệm của ông Hoa, dựa vào vị trí nấm mọc trên cây lim, người ta phân thành 2 loại nấm lim xanh là loại mọc ra từ rễ và loại mọc ra từ thân cây.

Nấm lim xanh không bao giờ mọc trên những cây còn sống mà chỉ mọc trên những gốc lim đã chết, cho nên việc đi tìm càng vất vả. Muốn tìm được cây lim chết, người thợ phải đi theo những lối mòn trong rừng.

Lão nông trồng rừng lim lấy nấm quý

Ngoài ra, một số cành cây gỗ lim xanh bị mưa bão đốn ngã, qua thời gian mưa nắng cũng đã mọc lên nấm tự nhiên. Điều này càng khẳng định việc trồng rừng lim xanh của ông Hoa cho đến nay là đúng đắn.

"Mùa nấm lim thường rơi vào tháng 3-6 hàng năm. Trung bình một năm, từ rừng lim cho thu hoạch được khoảng 100 kg nấm. Trừ hết các chi phí tôi thu được hơn 500 triệu đồng tiền lợi nhuận", ông Hoa nói.

Nấm lim xanh có tên khoa học là Ganoderma lucidum Karst hoặc Polyporum lucidus W. Curt, thuộc họ nấm lim, là một loại nấm linh chi đặc hữu, thường sinh trưởng và phát triển trên cây lim xanh sống trong rừng nguyên sinh.

Theo nghiên cứu của cố giáo sư Đỗ Tất Lợi - một nhà nghiên cứu đông y và dược liệu nổi tiếng của Việt Nam, dược liệu này có thể khắc chế quá trình phát triển của một số bệnh ung thư.

Một số hình ảnh về rừng nấm lim xanh của ông Hoa:

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 4

Mỗi cây gỗ lim quý hiếm trên đồi đều có đường kính từ 10 - 25cm.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 5

Cây lim đến mùa không rụng hết lá mà thay rải rác nên lúc nào quả đồi của ông Hoa cũng rợp sắc xanh.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 6

Theo ông Hoa, nấm lim xanh chỉ mọc trên những gốc lim đã chết mục.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 7

Ngoài ra một số cành gỗ lim xanh bị mưa bão đốn ngã, qua thời gian cũng mọc nấm tự nhiên.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 8

Một gốc cây lim ngã đổ, ông Hoa cưa lấy gỗ và chờ lấy nấm ở gốc đã cưa.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 9

Trung bình một năm ông Hoa có thể thu hoạch được khoảng 100 kg nấm lim.

Người về từ cõi chết và khát vọng trồng rừng lấy loài nấm quý - 10

Nấm lim xanh được ông thu hái và bán ra thị trường giá vài triệu đồng một ký.