Lão nông hai lần trở thành tỷ phú từ “bàn tay trắng”

Đổi đời nhờ “vàng trắng”, rồi tay trắng vì thiên tai

Ở tuổi 65, ông Bế Văn Mai, trú tại xã Nam Trạch, tỉnh Quảng Trị vẫn hừng hực tinh thần làm ăn, không ngừng tìm hướng đi mới để gia tăng hiệu quả sản xuất.

Câu chuyện làm kinh tế của ông Mai có nhiều thăng trầm, khi chạm đỉnh giàu sang, lúc trở về tay trắng, nhưng ngọn lửa nhiệt huyết chưa bao giờ tắt.

Ông Mai là người dân tộc Nùng, quê gốc ở tỉnh Cao Bằng nhưng sinh ra và lớn lên ở xã Nam Trạch. Xuất thân khó khăn, từ khi còn trẻ, ông Mai đã ấp ủ ước mơ thoát nghèo với mong muốn có một mảnh đất để trồng trọt, chăn nuôi.

Năm 1993, khi nhà nước có chính sách giao đất trống, đồi núi trọc cho người dân trồng rừng và cây công nghiệp, ông Mai biết cơ hội của mình đã đến nên nhanh chóng nắm bắt.

“Được nhà nước giao đất tôi mừng lắm, nhưng trồng cây gì cho hiệu quả lại là bài toán khó thời điểm ấy. Sau khi suy nghĩ, tôi mạnh dạn nhận 15ha đất để trồng cao su”, ông Mai nhớ lại.

Cao su mang lại nhiều kỳ vọng, nhưng 7-8 năm mới cho mủ, những năm đầu với gia đình ông Mai vô cùng gian nan. Ông phải xoay xở “lấy ngắn nuôi dài” bằng cách trồng xen dưa hấu và các loại rau màu để có thu nhập, kiên trì bám đồi cao su, chăm bón từng gốc cây, nuôi hy vọng thoát nghèo.

Sau gần một thập kỷ đổ mồ hôi và công sức, những dòng mủ trắng đầu tiên đã chảy ra từ vườn cao su của gia đình ông Mai. Thời điểm đó, cao su được ví như “vàng trắng” với giá bán cao.

Nhờ cao su, ông Mai không những trả hết nợ mà còn xây nhà khang trang, mua ô tô, cho con đi du học và góp hàng tỷ đồng vào một công ty xây dựng. Từ một nông dân lam lũ, ông Mai trở thành “tỷ phú vàng trắng” có tiếng ở xã Nam Trạch.

Tưởng chừng kinh tế gia đình ông Mai sẽ vững vàng và tiếp tục đi lên thì biến cố ập đến vào năm 2013. Cơn bão lớn quét qua khiến hàng loạt cây cao su bị gãy đổ. Để khắc phục, ông Mai dốc tiền của, công sức trồng lại, nhưng bão lũ triền miên lại tàn phá.

Giá mủ cao su rớt mạnh, chi phí vật tư, phân bón leo thang, khoản đầu tư của ông Mai vào công ty xây dựng cũng thất bại. Chỉ trong vài năm, khối tài sản tích lũy gần chục năm bỗng chốc tan biến, “tỷ phú vàng trắng” trở lại vạch xuất phát.

“Thất bại ấy đau lắm, từng có tiền tỷ nhưng một ngày lại trắng tay ở tuổi ngoài 50. Tôi từng trải qua nhiều khó khăn, gây dựng sự nghiệp từ tay trắng, nên khi thất bại, tôi càng quyết tâm làm lại. Cao su lúc đó chẳng còn hiệu quả nên tôi quyết định chuyển sang trồng cây ăn quả”, ông Mai chia sẻ.

Tái lập tỷ phú nhờ quả có múi

Năm 2015, ông Mai lặn lội ra Nghệ An, Hà Tĩnh và Hòa Bình cũ (nay là Phú Thọ) để học kỹ thuật trồng cam, bưởi. Ở Hòa Bình (cũ), ông đặc biệt ấn tượng với giống cam Cao Phong quả mọng, vị ngọt thanh, giá trị kinh tế cao nên quyết định trồng thử.

Để trồng cam, ông Mai cải tạo đất kỹ lưỡng, lắp đặt hệ thống tưới tiêu và áp dụng kinh nghiệm học hỏi được vào từng khâu, nhờ vậy những gốc cam phát triển tốt. Thành quả bước đầu tạo điểm tựa và niềm tin để ông Mai mạnh dạn vay mượn tiền, đầu tư trồng 2,5ha cam Cao Phong.

“Nhiều người bảo tôi khùng, đất cao su này sao trồng được cam mà ăn, đầu tư rồi lại bể nợ, làm khổ vợ con. Nhưng tôi làm gì cũng tính toán kỹ, không có gan làm ăn sao hái được quả ngọt. Sau 4 năm chăm bẵm, năm 2020 cam bắt đầu cho quả, chỉ sau 2 vụ tôi thu lại vốn ban đầu”, ông Mai kể.

Nhận thấy hướng đi mới hiệu quả, ông Mai mở rộng diện tích lên 6ha cam và 1ha chanh. Ngoài cam Cao Phong, ông còn trồng thêm giống cam giòn Thượng Lộc của Hà Tĩnh, cho năng suất và chất lượng cao.

Nhờ canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP (tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam), cam của ông Mai đạt năng suất 20-25 tấn/ha, giá bán ổn định 20.000-25.000 đồng/kg. Mỗi vụ, trang trại cam của ông Mai đạt doanh thu 2,4-2,6 tỷ đồng, chưa kể nguồn thu từ chanh.

Khoản vốn đầu tư ban đầu hơn 3,5 tỷ đồng của gia đình ông Mai được thu hồi nhanh chóng, lợi nhuận tăng đều qua từng vụ. Kiếm hàng tỷ đồng mỗi năm nhờ cây cam, ông một lần nữa trở thành tỷ phú nông dân.

Không chỉ phát triển kinh tế gia đình, ông Mai còn tạo việc làm thời vụ cho khoảng 15 lao động địa phương, tặng cây giống, hỗ trợ vốn và chia sẻ kinh nghiệm giúp nhiều hộ khó khăn mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, nâng cao thu nhập.

Ông Trần Tiến Sỹ, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị đánh giá, ông Mai là tấm gương tiêu biểu trong sản xuất, kinh doanh giỏi, không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn giúp bà con cùng phát triển.

Với những thành quả của mình, ông Mai đang được Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị đề cử danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025.