Làng nghề bánh tráng vào Tết: "Đỏ lửa" ngày đêm vẫn không kịp bán

Tồn tại hàng trăm năm qua, nghề làm bánh tráng cuốn ở các làng quê huyện Đại Lộc (tỉnh Quảng Nam) vẫn giữ được thương hiệu riêng nhờ sự cần mẫn và đôi bàn tay khéo léo, độc đáo của người làm nghề.

Đại Lộc có gần 200 cơ sở sản xuất bánh lớn nhỏ, tập trung nhiều nhất tại thị trấn Ái Nghĩa, xã Đại Nghĩa, Đại An… Làng nghề sản xuất quanh năm, nhưng thời điểm cận Tết là tất bật hơn hẳn, đơn hàng cũng nhiều hơn.

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, nhưng thời tiết mưa rét kéo dài khiến việc sản xuất bánh tại làng nghề bánh tráng Đại Lộc gặp nhiều khó khăn, không còn cảnh nhộn nhịp như năm trước.

Nhiều chủ lò có quy mô nhỏ đã phải tạm nghỉ, chỉ các lò lớn và các lò tráng bánh thủ công còn hoạt động để cung ứng thị trường Tết. Các lò hiện dùng phương pháp sấy than để hong khô bánh, nhưng cách này tốn kém và năng suất không cao như phơi nắng tự nhiên.

Theo chủ cơ sở bánh tráng Minh Anh (khu Nghĩa Trung, thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc), thời tiết mưa rét kéo dài nên nhiều cơ sở nhỏ đã tạm dừng hoạt động, các cơ sở lớn vì để giữ mối bạn hàng nên vẫn cố duy trì sản xuất. Giá bánh hiện nay tăng khoảng 3-5 ngàn/ký, giá cao hơn là do giá nguyên liệu tăng, dùng than để sấy nên cũng khá tốn kém. Bên cạnh đó, sấy bằng than khiến năng suất không cao nên việc sản xuất hiện nay vẫn không đáp ứng kịp nhu cầu thị trường.

"Gia đình tôi 3 đời làm bánh tráng với hơn 50 năm giữ nghề, bạn hàng quen cũng đã mấy chục năm nay nên dù khó khăn vẫn cố duy trì sản xuất để giữ mối. Trong năm thì gặp khó ở khâu vận chuyển do dịch Covid-19, giờ cận Tết mà mưa rét kéo dài thế này nên sản xuất rất khó khăn. Tuy giá cao hơn nhưng vốn mình bỏ ra cũng lớn nên lời lãi không nhiều, làm hàng tới đâu là người ta lấy tới đó, không kịp giao nhưng thời tiết không thuận lợi, nên năng suất thấp", chủ cơ sở Minh Anh chia sẻ.

Bên cạnh yếu tố thời tiết, giá nguyên liệu tăng thì việc tìm nhân công cũng khiến các chủ cơ sở đau đầu. Nhiều chủ cơ sở cho biết dù đã ra giá cao để thuê người làm nhưng vẫn khó tìm lao động, bởi nghề này cực nhọc, và việc hong than cả ngày để sấy bánh khiến nhiều người bỏ cuộc.

Tại cơ sở của bà Võ Thị Khuynh (khu Hòa Đông, thị trấn Ái Nghĩa, Đại Lộc), dãy máy chuyên làm bánh cuốn vuông nay cũng tạm ngưng vì thiếu nhân công, cơ sở hiện chỉ duy trì hai bếp lò đôi để tráng bánh nướng.

Mưa rét liên miên không có nắng để phơi nên việc hong khô phải sấy bằng than, việc hàng giờ phải đứng bên lò than hừng hực khiến nhiều người ngao ngán, không dám nhận làm. Thiếu người lao động, dù giá bánh lên cao và đơn đặt hàng nhiều hơn năm ngoái nhưng bà Khuynh cũng chưa dám nhận thêm.

"Việc nhiều lại vất vả nên rất khó tìm nhân công dù đã trả công cao hơn, hiện người làm ở đây chủ yếu là lao động cũ, gắn với nghề đã lâu nên thạo tay nghề hơn. Giá bánh cũng thất thường lắm, trời mưa rét này vì nguyên liệu lên cao và thêm tiền than củi nên mới có giá nhỉnh chút đỉnh, chứ thử nắng lên nhiều cơ sở hoạt động lại thì sẽ bị ép giá xuống", bà Khuynh cho hay.

Cơ sở bánh của bà Võ Thị Hiền những ngày này việc làm không xuể do nhiều cơ sở tạm nghỉ, đơn đặt hàng cứ thế về liên tục. Tuy nhiên, cũng như nhiều cơ sở bánh lớn vẫn còn duy trì sản xuất bánh Tết việc hong bánh bằng than rất tốn công và năng suất thấp nên cơ sở bà Hiền phải "đốt lửa" liên tục ngày đêm để kịp hàng giao.

"Lượng đặt hàng năm nay tăng khoảng 20%, giá bánh cũng tăng từ 3-5 ngàn/kg nhưng giá nguyên liệu tăng, rồi thêm tiền than củi nên lời lãi cũng chẳng nhiều. Tôi phải cố gắng lắm mới duy trì số nhân công làm thường xuyên, giá công lao động cũng tăng hơn nhưng năng suất thì không cao do phải dùng than sấy. Khách hối liên tục, mẻ bánh nào vừa xong là họ đến lấy đi ngay, bận rộn ngày đêm", bà Hiền than thở.