Kỹ sư xây dựng cắm mặt ở công trường, chấp nhận nếu vợ không còn chờ đợi

Nghề khó lấy vợ, lập gia đình rất sợ… chia tay

Trong bộ đồ bết bụi công trường, anh Đỗ Văn Long (37 tuổi, ngụ tại TPHCM) rít điếu thuốc khi vừa xong ca làm muộn. Nam kỹ sư xây dựng cho hay giờ làm việc bắt đầu từ 7h đến 22h mới kết thúc đối với anh từ lâu là chuyện bình thường.

Lắm hôm công trường nhiều việc hoặc bản thân phải đi công tác, xa nhà biền biệt 3-4 tháng không về, anh Long nhiều đêm rơi nước mắt vì nhớ bữa cơm nhà vợ nấu.

Nếu may mắn, công ty sẽ bố trí cho thợ nếu tay nghề giỏi, an ủi chiếc bụng đói của những thanh niên xa nhà. Nhưng ngược lại, họ sẽ phải cố nuốt trôi những chén cơm khô khốc, đầy sạn và bụi ở công trường.

"Kỹ sư xây dựng đi sớm về khuya là chuyện bắt buộc, tôi thậm chí còn bỏ lỡ nhiều dịp quan trọng, lúc gia đình cần mình nhất. Bao nhiêu năm theo nghề là bấy nhiêu lần tôi ngắm pháo hoa đêm giao thừa ở công trình, nước mắt chảy ngược vì vắng mặt vào thời khắc đoàn tụ bên người thân", anh trải lòng.

Nam kỹ sư nói nửa đùa nửa thật, nghề của anh là xây tổ ấm cho người khác, nhưng lại chẳng có đủ thời gian vun đắp cho chính tổ ấm của mình. 

Người ta thường thấy anh Long mặc quần áo tươm tất, đứng cầm bản vẽ chỉ đạo trên công trình cao chót vót. Thế nhưng, hiếm có ai chứng kiến cảnh anh xắn tay áo, lội bùn, cùng công nhân đào đất, đổ bê tông lót và nhiều công đoạn nặng nhọc khác.

"Công ty, nhà thầu thì gây áp lực về tiến độ, công nhân lúc siêng, lúc lười khiến chúng tôi luôn phải đau đầu tìm cách làm hài lòng, chịu cảnh bị "kẹp chặt" giữa hai bên", anh nói.

Tuy nhiên, nam kỹ sư chia sẻ nỗi ám ảnh thật sự chính là phải tiếp đối tác, cấp trên liên tục. Những bữa "ngập" trong men rượu tối tiếp nhau khiến anh cảm thấy vô cùng mệt mỏi.

"Môi trường làm việc đa phần là nam giới nên những đồng nghiệp độc thân thì xác định sẽ khó kết hôn. Thậm chí, một số người đã có gia đình không may phải ly hôn vợ, chồng vì bạn đời của họ không đủ kiên nhẫn chờ đợi việc thường xuyên vắng nhà. Bản thân tôi cũng sợ, nhưng vẫn phải chấp nhận vì tôi cũng thấy có lỗi khi để vợ con chịu thiệt thòi", anh Long bộc bạch.

Nỗi lo "thừa thầy thiếu thợ"

Hơn 7 năm làm nghề, anh Long luôn cảm thấy nặng lòng mỗi khi lướt diễn đàn, hội nhóm của nghề kỹ sư xây dựng. Đọc những câu chuyện đồng nghiệp bị quỵt lương, anh Long thấy hình ảnh bản thân mình trong đó.

"Tôi từng bị nhà thầu quỵt 100 triệu đồng tiền công lúc vừa mới vào nghề. Công việc này cần lượng lớn nhân lực, nhưng người trong nghề dễ bị thay thế vì áp lực số lượng kỹ sư xây dựng tốt nghiệp hằng năm rất đông. Vì thế, không ít kỹ sư mới ra trường chấp nhận làm việc không có hợp đồng lao động, không có bất kỳ sự bảo đảm nào", anh Long chia sẻ.

Theo anh Long, thu nhập của kỹ sư xây dựng mới ra trường là 7-8 triệu đồng, người có 1-5 năm kinh nghiệm sẽ tương ứng khoảng 8-15 triệu đồng/tháng. Nếu muốn cao hơn thì phải bám trụ với nghề 10-20 năm, có chứng chỉ hành nghề, đảm nhiệm các vị trí như chỉ huy trưởng, giám đốc dự án…

Sau nhiều năm làm việc nhưng vẫn không dư được khoản nào, nam kỹ sư thoáng nghĩ đến chuyện sẽ bỏ nghề, theo đuổi công việc khác. Tuy nhiên, tuổi đã ngoài 35, lại nuối tiếc những năm tháng gắn bó với nghề, anh Long cứ đắn đo mãi.

"Tôi hi vọng chế độ đãi ngộ của kỹ sư xây dựng sẽ được cải thiện. Ngoài ra, vị trí này cũng cần được đào tạo và nâng cấp liên tục để không bị thụt lùi với thị trường, đồng nghiệp nước bạn. Nói chung về lĩnh vực xây dựng, cần có định hướng tốt hơn để tránh cảnh "thừa thầy, thiếu thợ" như hiện tại", nam kỹ sư nhận định.

Anh Đỗ Minh (35 tuổi, ngụ tại TPHCM), kỹ sư xây dựng, cho hay sau 10 năm làm nghề, anh nhận thấy nhân lực ngành này đang rơi vào tình trạng "thừa thầy thiếu thợ", khiến cho những người "thầy" vô tình rơi vào cảnh thất nghiệp, bị chèn ép. Các công trình lại thiếu thợ giỏi vì xu hướng đổ xô đi học làm "thầy" nhiều hơn.

"Không những vậy, kỹ sư Việt trình độ chuyên môn không thua kém nước bạn, thậm chí giỏi hơn, bằng chứng là họ đã hoàn thành được những dự án lớn như Landmark 81, cầu Mỹ Thuận 2… Tuy nhiên, họ lại không giỏi kỹ năng ngoại ngữ, chế độ đãi ngộ cho họ lại không cao", anh Minh nói.

Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, trong quý II năm 2023, số lao động làm việc trong khu vực công nghiệp và xây dựng là 16,8 triệu người, chiếm 33,4% tổng số lao động cả nước.

Cả nước đang có khoảng 7 triệu lao động làm việc trong lĩnh vực xây dựng, trong khi nhu cầu có thể đạt tới con số 12-13 triệu người vào năm 2030. Không chỉ thiếu về số lượng, chất lượng nhân lực cũng chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường.

Số liệu của Học viện Cán bộ Quản lý Xây dựng và Đô thị (Bộ Xây dựng) cho biết, số lượng lao động có trình độ cao đẳng, trung cấp nghề chỉ chiếm tỷ lệ 11,8%; số thợ bậc cao (bậc 6, 7) chỉ chiếm khoảng 7% nhân lực ngành xây dựng.