Kiến nghị thêm hệ số vào lương tối thiểu giờ

Giúp việc nhà được trả lương 120.000 đồng/giờ

Anh Lê Minh Tú làm công việc giảng dạy tiếng Anh, Pháp tự do khoảng 5 năm nay. Lương theo giờ của anh dao động từ 120.000 đồng - 150.000 đồng/ giờ. Mỗi ngày anh dạy khoảng 3 ca, trung bình thu nhập từ 360.000 đồng - 450.000 đồng. Mỗi tháng thu nhập khoảng 12 - 15 triệu đồng. Mức tiền công anh nhận được như vậy khá phổ biến trong lĩnh vực giảng dạy ngôn ngữ tự do.

Chị Nguyễn Thị Lý quê Thanh Hóa (50 tuổi) làm công nhân tại TPHCM. Để có thêm thu nhập, chị đã xin làm rửa bát tại các quán cơm sau giờ tan ca. Tuy nhiên, mức lương mà chủ quán trả chỉ là 18.000 đồng/giờ lao động. Làm được hơn một tháng, chị nghỉ việc vì mức tiền công quá thấp. 

Một thời gian sau chị lại xin làm giúp việc nhà. Lúc này chị được trả với mức lương 40.000 đồng - 60.000 đồng/giờ tùy theo công việc. Ví dụ, việc dọn nhà, nấu ăn, chị được trả 40.000 đồng/giờ, còn nếu chăm sóc em bé thì được trả 50.000 đồng - 60.000 đồng/giờ. Nhiều khi chủ nhà còn cho thêm tiền vì làm tốt.

Chị Nguyễn Anh Thư (46 tuổi, ngụ tại quận Tân Phú) cũng đã làm giúp việc nhà theo giờ khoảng 4 năm nay. Ngày thường, mỗi giờ làm, chị được trả từ 60.000 - 80.000 đồng, ngày cuối tuần được trả lên tới 100.000 đồng/giờ. Mỗi tháng, chị có thu nhập từ 15 - 20 triệu đồng nhưng cũng chỉ đủ chi tiêu cho 3 mẹ con một cách tằn tiệm.

"Đi làm những dịp lễ, Tết thì được trả lương cao hơn, có khi lên tới 150.000 đồng/giờ, còn trung bình khoảng 120.000 đồng/giờ. Công việc này tưởng chừng đơn giản nhưng ai không quen thì không thể làm được. Trong vòng 1 giờ mình phải sắp xếp vừa lau dọn nhà cửa, giặt quần áo, thậm chí cả nấu ăn", chị Thu tâm sự.

Chị Thư cho rằng, ở TPHCM, giá các loại mặt hàng tiêu dùng đều cao và gần đây còn tăng chóng mặt theo giá xăng. Nếu giá cả tiếp tục "phi mã", mức thu nhập theo giờ hiện nay chưa thể giúp người lao động đủ chi tiêu cơ bản. Trong giới giúp việc theo giờ của chị Thư, nhiều lao động yêu cầu mức lương theo giờ phải trên 80.000 đồng. Những công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ như chăm người bệnh, người bị liệt.... mức lương phải trên 120.000 đồng/giờ. 

Kiến nghị thêm hệ số vào lương tối thiểu giờ

Chị Lê Thị Trang  - Chủ cửa hàng quần áo tại Bình Dương cho biết, hiện tại chị đang thuê sinh viên làm thêm tại cửa hàng mình. Mỗi ca khoảng 8 tiếng, mỗi giờ sẽ trả 18.000 đồng với nhân viên nữ và 20.000 đồng với nhân viên nam. Ngoài mức lương trên, khi nhân viên làm thêm việc, chị Trang có mức lương riêng để giúp người lao động tăng thu nhập. 

Lý giải về sự chênh lệch giữa người làm công ở 2 giới chị Trang nói: "Tôi trả tiền công theo giờ cho nam cao hơn vì các bạn sẽ phụ bê đồ nặng, làm các công việc khó khăn hơn. Còn nhân viên nữ chỉ đơn thuần là tư vấn cho khách và bán hàng, tính hóa đơn".

Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Nghị quyết 27 NQ/TW năm 2018 về cải cách chính sách tiền lương và Bộ luật lao động 2019, tại điều 91 có quy định mức lương tối thiểu theo vùng, theo tháng và theo giờ.

Hiện nay, cả nước có khoảng trên 12 triệu lao động đang được áp dụng lương tối thiểu theo tháng. Bên cạnh đó, có khoảng 10 triệu lao động vẫn làm theo giờ, bán thời gian. Chính vì thế, Bộ LĐ-TB&XH đưa ra dự thảo mức lương tối thiểu theo giờ bằng cách lấy lương tối thiểu theo tháng chia cho số giờ làm việc tiêu chuẩn. Cách tính này đơn giản, không làm xáo trộn thị trường lao động.

Phía công đoàn nêu thêm thực tế, lao động làm theo giờ không ổn định, chế độ an sinh thấp như không có bảo hiểm, thời gian làm việc nặng nên cần được bảo vệ tốt hơn. Vì vậy, Tổng LĐLĐ Việt Nam kiến nghị tính mức lương tối thiểu giờ có cộng thêm hệ số bổ sung phù hợp để đảm bảo thu nhập ổn định cho người lao động.

Ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật, Công đoàn tỉnh Bình Dương nhận định, bên cạnh mức lương tối thiểu vùng thì việc áp dụng mức lương tối thiểu giờ là cần thiết.

Hiện nay, người lao động làm việc trong doanh nghiệp sẽ nhận được các chế độ như bảo hiểm, tiền ăn, tiền đi lại, hỗ trợ nhà ở… thu nhập ổn định. Còn đối với lao động tự do, làm việc theo giờ cũng cần được quy định một mức lương tối thiểu. 

Dương Thùy