Hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo

Tại các tỉnh miền núi phía Bắc như Tuyên Quang, Cao Bằng, nông nghiệp vẫn là sinh kế chính của phần lớn người dân, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp tại khu vực này đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Kỹ thuật sản xuất của người dân nơi đây còn hạn chế và quy mô nhỏ. Hầu hết các hộ gia đình vẫn canh tác theo lối truyền thống, dựa nhiều vào kinh nghiệm cá nhân và thiếu tiếp cận với kiến thức mới về canh tác bền vững, hữu cơ hay tuần hoàn.

Việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu không kiểm soát đang làm suy thoái chất lượng đất và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người.

Cùng với đó, người dân còn phải đối mặt với hậu quả của biến đổi khí hậu và suy thoái tài nguyên. Thời tiết ngày càng thất thường, lũ quét, hạn hán và xói mòn đất đã làm giảm năng suất nông nghiệp. Hệ sinh thái đất bị tổn hại do khai thác thiếu bền vững, trong khi người dân thiếu kỹ năng thích ứng.

Đặc biệt, tại các tỉnh miền núi phía Bắc, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu còn gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường và ứng dụng công nghệ. Mặc dù phụ nữ là lực lượng lao động chính trong sản xuất, thường gặp rào cản trong việc tiếp cận thông tin thị trường, các kênh phân phối ổn định và nền tảng kỹ thuật số.

Nhiều nông sản địa phương có tiềm năng nhưng thiếu khâu chế biến hoặc xây dựng thương hiệu phù hợp.

Cùng với đó là rào cản đối với phụ nữ và vai trò của họ trong phát triển kinh tế gia đình. Phụ nữ thường bị nhìn nhận trong vai trò chăm sóc gia đình và hiếm khi được công nhận hoặc tham gia vào các quyết định liên quan đến sản xuất và tiêu thụ. Họ cũng đối mặt với nhiều rào cản đáng kể trong việc tiếp cận vốn, đào tạo kỹ thuật và cơ hội lãnh đạo trong cộng đồng.

Nhằm hướng tới nâng cao năng lực và tạo điều kiện cho phụ nữ trong sản xuất và kinh doanh nông nghiệp phát triển theo hướng xanh, bền vững và ứng dụng công nghệ số, Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam triển khai dự án "Thúc đẩy các mô hình kinh doanh xanh cho phụ nữ vì nền nông nghiệp Việt Nam bền vững" (We4Ag).

Dự án được tài trợ bởi Liên minh châu Âu (EU) và sẽ được triển khai tại hai tỉnh Tuyên Quang và Cao Bằng từ nay cho đến tháng 2 năm 2028. Dự án hợp tác cùng các đối tác địa phương như MEVI SIB, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cao Bằng, Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh Tuyên Quang và chính quyền các xã dự án.

Dự án sẽ tập trung vào ba nhóm hoạt động chính. Cụ thể, dự án sẽ nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp bền vững cho 10.000 phụ nữ thông qua đào tạo trực tiếp và trực tuyến về các phương pháp sản xuất nông nghiệp xanh, tuần hoàn, hữu cơ và giảm phát thải, trong đó 1.500 người nhận được chứng chỉ MEVI.

Dự án cũng sẽ nâng cao kiến thức chế biến cho 4.000 phụ nữ thông qua các lớp trực tiếp và trực tuyến, góp phần giảm thiểu rác thải trong sản xuất, chế biến, đồng thời tăng giá trị nông sản, đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho 1.000 phụ nữ thông qua hỗ trợ xây dựng các gian hàng trực tuyến và kết nối phụ nữ với các kênh phân phối nông sản, cả trong và ngoài tỉnh.

Bà Nguyễn Thị Thu, Giám đốc Công ty Cổ phần MEVI SIB – đơn vị triển khai dự án, chia sẻ: “Công nghệ số không chỉ là một công cụ mà còn là chìa khóa để phụ nữ nông thôn tiếp cận tri thức, đổi mới sản phẩm và kết nối thị trường.

Trong khuôn khổ dự án We4Ag, MEVI sẽ phối hợp phát triển các nền tảng đào tạo trực tuyến thân thiện với người dùng, tổ chức các hội thảo chuyển đổi số và hỗ trợ phụ nữ xây dựng hệ thống bán hàng trực tuyến – góp phần xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp xanh, hiện đại và do phụ nữ làm chủ.”

Cao Bằng là một trong hai địa phương triển khai Dự án. Ông Nguyễn Thành Thân, Phó Giám đốc Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Cao Bằng, cho biết “thúc đẩy mô hình kinh doanh xanh của phụ nữ - Vì nền nông nghiệp Việt Nam bền vững” là một mô hình hợp tác quốc tế tiêu biểu trong việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số để nâng cao vai trò của phụ nữ trong chuỗi giá trị nông nghiệp xanh.

Dự án không chỉ mang lại nguồn lực tài chính và kỹ thuật, mà còn mở ra hướng phát triển mới, tạo nền tảng tri thức và công nghệ để các chị em phụ nữ Cao Bằng có thể làm chủ mô hình sản xuất, kinh doanh xanh, góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế hộ gia đình và xây dựng nền nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường.

Bà Vương Thái Nga, Giám đốc chương trình, đại diện Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam, chia sẻ: “Dự án We4Ag là bước đi tiếp theo trong nỗ lực của chúng tôi nhằm đồng hành cùng phụ nữ nông thôn, giúp họ trở thành lực lượng tiên phong trong quá trình chuyển đổi nông nghiệp xanh của Việt Nam.

Chúng tôi tin rằng nâng cao vị thế kinh tế cho phụ nữ là một trong những giải pháp cốt lõi để xây dựng các cộng đồng bền vững và có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và giảm nghèo bền vững".

Vân Khánh