Đề xuất trích quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ lao động mất việc

Dùng Quỹ bảo hiểm thất nghiệp để giữ việc, giữ lao động

Tình trạng cắt giảm lao động hiện đang xảy ra chủ yếu ở những ngành sản xuất hàng xuất khẩu do doanh nghiệp không có đơn hàng. Vì vậy, một số doanh nghiệp mặc dù không thực hiện cắt giảm lao động nhưng buộc phải cho lao động nghỉ việc luân phiên, giãn việc để chờ đơn hàng mới. Số lượng lao động bị giảm giờ làm, giãn việc nhiều hơn so với số lao động mất việc.

Trong bối cảnh đó, bà Vi Thị Hồng Minh - Phó Giám đốc Văn phòng giới sử dụng lao động, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, lúc này nhà nước cần có chính sách giúp doanh nghiệp giữ chân, giữ việc cho lao động. Trong đó việc trích quỹ Bảo hiểm thất nghiệp là khả thi bởi đây là quỹ ngắn hạn và hiện kết dư khá nhiều.

Cũng theo bà Minh, trong bối cảnh khó khăn của doanh nghiệp, VCCI mong muốn đề xuất doanh nghiệp được hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động từ quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.

"Từ nguồn kết dư quỹ bảo hiểm thất nghiệp, các cơ quan chức năng nên xem xét hỗ trợ trực tiếp chi phí cho doanh nghiệp phục vụ công tác đào tạo cho người lao động. Điều này vẫn đúng với mục tiêu của quỹ là đào tạo, đào tạo lại, nâng cao tay nghề cho người lao động", bà Minh nói.

Trong bối cảnh thiếu đơn hàng, khó khăn, phải giãn việc như hiện nay, doanh nghiệp sẽ cần có sự hỗ trợ kinh phí từ quỹ bảo hiểm thất nghiệp mới có thể đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng cho người lao động.

"Nhiều lao động đang thiếu việc làm. Người mất việc nếu được hỗ trợ thì thay vì phải về quê, họ vẫn có thể ở lại doanh nghiệp, tranh thủ nâng cao tay nghề, kỹ năng từ chương trình đào tạo", đại diện VCCI nhận định.

Bà Minh cho rằng, giống như người lao động đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp 12 tháng thì sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp 3 tháng, các cơ quan chức năng có thể nghiên cứu hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề cho doanh nghiệp trong một khoảng thời gian phù hợp, có thể trong 3 tháng và tiếp tục tùy theo tình hình kinh tế mà có phương án hỗ trợ tiếp theo.

Thực tế, đề xuất mở rộng hỗ trợ đào tạo nghề từ quỹ Bảo hiểm thất nghiệp cho người sử dụng lao động khi gặp khó khăn trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế đã được nêu trong dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) mà Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang xây dựng.

Tuy nhiên, bà Minh cho rằng, việc sửa luật là một sự thay đổi dài hơi, trong khi việc hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế phải thực hiện kịp thời.

Theo bà Minh, rút kinh nghiệm từ các chính sách hỗ trợ trước đây doanh nghiệp rất khó tiếp cận, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng kinh tế cần phải đột phá hơn, các điều kiện cũng nên nới lỏng hơn.

Loạt doanh nghiệp cắt lao động, giảm giờ làm

Thống kê của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam từ đầu năm đến ngày 28/11, hơn 472.000 lao động đang chịu ảnh hưởng trực tiếp suy giảm việc làm, mất việc. Trong đó hơn 41.500 lao động mất việc và 430.600 người bị giảm giờ làm hàng ngày, làm cách nhật, nghỉ hưởng lương ngừng việc, tạm hoãn hợp đồng.

Công đoàn nhấn mạnh đây mới chỉ xét trong khu vực lao động có hợp đồng, nếu tính cả số không có giao kết sẽ còn lớn hơn.

Theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TPHCM, tại địa phương này có 26 doanh nghiệp đã ra thông báo cho gần 3.000 người trong tổng số 15.000 lao động nghỉ việc, chiếm gần 1/5 số nhân công. Chỉ riêng trong tháng 10, thành phố đã giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho hơn 11.000 người.

Hai doanh nghiệp có lượng lao động lớn sẽ nghỉ việc từ tháng 12/2022 là Công ty TNHH Việt Nam Samho (Củ Chi) hoạt động trong lĩnh vực giày da, dự kiến cắt giảm 1.400 lao động và Công ty TNHH Tỷ Hùng (quận Bình Tân) sẽ chấm dứt hợp đồng lao động với 1.185 lao động từ ngày 1/12.

Mới đây nhất, Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (có hơn 50.000 lao động làm việc), doanh nghiệp sử dụng đông lao động nhất tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đã thông báo sẽ cho 20.000 lao động nghỉ việc luân phiên trong 3 tháng từ ngày 1/12/2022 đến ngày 28/2/2023. Sau đó, tùy theo tình hình đơn hàng mà doanh nghiệp sẽ có phương án tiếp theo.

Tại Đồng Nai, trong 5 tháng qua có khoảng 30.000 lao động bị chấm dứt hợp đồng. Một số doanh nghiệp như Công ty TNHH gỗ Lee Fu đã cắt giảm gần 60% lao động (hơn 1.000 người); Công ty TNHH Timber đang tạm hoãn hợp động với 853 lao động trong số 3.466 lao động.

Hơn 200.000 lao động làm việc tại Đồng Nai đang bị ảnh hưởng khi 120 doanh nghiệp sụt giảm đơn hàng. Trong đó, gần 22.000 lao động vừa hết hạn hợp đồng không tái ký.

Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai cho biết, trước mắt, Sở này vận động doanh nghiệp không cắt giảm mà xoay sở không tăng ca, giảm giờ làm để giữ việc cho công nhân. Các bên cũng thương lượng để doanh nghiệp trả lương tối thiểu vùng 170.000 đồng mỗi ngày cho lao động phải nghỉ việc luân phiên.

Tại Bình Dương, báo cáo của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bình dương cho thấy đa số các doanh nghiệp có quy mô lao động dưới 300 lao động hiện tại vẫn ổn định không có tình trạng cắt giảm lao động.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lớn trong các ngành gỗ, dệt may, da dày có tình trạng giảm đơn hàng và hàng hóa không xuất đi được dẫn đến các doanh nghiệp không tổ chức tăng ca, giảm cả ngày làm việc thứ 7, hoạt động cầm chừng. Một số doanh nghiệp khác đã bắt buộc phải cắt giảm lao động lên đến 30%.