Đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng: Như vậy đã đủ chưa?

Công nhân ngại sinh vì… thiếu tiền

Trong căn trọ ọp ẹp ở khu chế xuất Tân Thuận (quận 7, TPHCM), vợ chồng chị Huỳnh Thị Thu Ngân (38 tuổi) ngồi nghỉ ngơi sau một ngày làm việc vất vả. Khi những hộ xung quanh rộn rã tiếng nói cười của trẻ con, căn trọ của vợ chồng chị chỉ có duy nhất âm thanh phát ra từ chiếc tivi cũ.

Cưới nhau 6 năm, đến giờ, cả hai vẫn chưa có con.

Vợ chồng chị Ngân quen nhau trước giai đoạn dịch Covid-19. Kinh tế khó khăn, cuộc sống ngày càng thiếu trước hụt sau nên chị Ngân và chồng quyết định chỉ đăng ký kết hôn chứ không tổ chức đám cưới.

"Tiền ăn còn chật vật, chúng tôi bớt được khoản nào thì cứ bớt thôi", chị Ngân trải lòng.

Hằng tháng, thu nhập của chị khoảng 6 triệu đồng. Chồng chị làm nghề thu mua phế liệu nên tiền kiếm được cũng không ổn định. Hai vợ chồng luôn phải nhắc nhau thắt lưng buộc bụng, chắt chiu lắm mới vừa đủ chi cho các khoản thuê trọ, ăn uống.

Tháng nào không may ốm đau hay cần chi cho việc đột xuất, cả hai đành chật vật vay mượn khắp nơi.

"Năm nào gia đình cũng hối thúc chúng tôi sinh con, nhưng khổ nỗi cuộc sống công nhân khó khăn, lo cho bản thân còn chưa xong", chị Ngân bộc bạch.

Chị Trắng (35 tuổi, quê tại tỉnh Kiên Giang) cũng tranh thủ ngày cuối tuần, nhận hàng gia công về nhà làm thêm. Trước đây, vợ chồng chị cùng là thợ sơn. Nhưng từ khi mang thai và sinh con, chị Trắng phải nghỉ việc ở nhà. Hằng ngày, chị chỉ kiếm được 40.000 đồng từ việc gia công đủ các loại sản phẩm.

"Tôi không lo ngại không có thời gian chăm con mà nỗi lo lớn nhất là chi phí. Chỉ tính riêng tiền sữa, tã, vợ chồng tôi đã thấy rất áp lực, không biết kiếm bao nhiêu mới đủ lo", chị Trắng nói.

Cần nâng chế độ hưởng thai sản cho người lao động

Mới đây, trong tờ trình gửi Chính phủ về việc xây dựng Luật Dân số, Bộ Y tế đề xuất nâng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng đối với lao động nữ sinh con thứ hai.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng kiến nghị hỗ trợ thuê hoặc mua nhà ở xã hội cho phụ nữ sinh đủ hai con, đặc biệt là những người đang làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất và sinh sống tại các địa phương có mức sinh thấp.

Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Tổng Giám đốc công ty CP gỗ Việt Âu Mỹ (VAM), ủng hộ đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản từ 6 lên 7 tháng đối với người lao động sinh con thứ 2. Điều này sẽ tạo điều kiện cho lao động nữ có thêm thời gian chăm sóc con, hồi phục sức khỏe và lấy lại vóc dáng.

"Ngoài chế độ thai sản theo quy định, đơn vị còn hỗ trợ người lao động được nghỉ quá thời hạn, nghỉ linh hoạt để thăm khám trong thời gian mang thai, được tặng quà sau sinh", ông Tuấn chia sẻ.

Ông Trần Thanh Sơn, Trưởng phòng nhân sự Công ty TNHH may mặc Song Ngọc, cho rằng đề xuất này tạo điều kiện cho người lao động có thêm thời gian nghỉ ngơi, chăm con nhỏ, tái tạo sức lao động sau sinh. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu và giải quyết khó khăn thực tế của công nhân, người lao động, cần có thêm chính sách hợp lý.

Ông cho rằng việc người lao động nghỉ thai sản càng lâu sẽ càng ảnh hưởng đến doanh nghiệp, đặc biệt là trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày, điện tử. Khi người lao động nghỉ dài ngày, doanh nghiệp không thể tuyển người mới để thay thế hẳn, mà chủ yếu chỉ bố trí người khác kiêm nhiệm công việc trong thời gian tạm thời.

"Nếu nghỉ 6 tháng thì doanh nghiệp còn cố gắng gồng gánh được, nhưng nếu kéo dài lên 7 hoặc 8 tháng thì rất khó. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc mà còn tạo thêm áp lực cho người lao động thay thế", ông Sơn nói.

Ở một số vị trí đặc thù như kế toán, nhân sự, cán bộ kinh doanh - vốn chỉ có một người đảm nhiệm - việc bố trí thay thế càng khó khăn hơn. Khi người lao động quay lại làm việc, doanh nghiệp bắt buộc phải trả lại đúng vị trí cũ, dẫn đến tình trạng phải "ôm giùm việc" trong thời gian người kia nghỉ thai sản.

Một thực tế đáng lưu ý là nhiều công nhân sau sinh vẫn muốn đi làm sớm để có thêm thu nhập, bởi mức trợ cấp thai sản hiện nay không đủ để họ trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, để tuân thủ quy định, ông Sơn và lãnh đạo công ty chỉ có thể từ chối.

"Nhiều chị em dù chưa hết thời gian nghỉ thai sản vẫn mang hàng về nhà trọ để làm thêm. Điều này phản ánh rằng họ cần được hỗ trợ về mặt kinh tế hơn là kéo dài thời gian nghỉ", ông Sơn chia sẻ.

Từ thực tiễn quản lý, ông cho rằng giải pháp hợp lý hơn là vẫn giữ nguyên thời gian nghỉ thai sản 6 tháng, nhưng tăng mức hỗ trợ tài chính.

"Thay vì kéo dài, có thể vẫn giữ thời gian nghỉ 6 tháng nhưng hỗ trợ mức trợ cấp tương đương lên 7, 8 hoặc 9 tháng lương. Như vậy, người lao động có thể quay lại làm việc sau 6 tháng, vẫn có thêm thu nhập từ lương và tiếp tục nhận hỗ trợ thai sản trong thời gian tiếp theo", ông Sơn nhận định.

Ông đề xuất việc chi trả thêm nên được thực hiện theo từng tháng, thay vì dồn một lần, để người lao động sử dụng hiệu quả hơn cho cuộc sống gia đình.

"Chúng ta cần những chính sách hài hòa giữa việc bảo vệ quyền lợi của người lao động và đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp", ông Sơn nhấn mạnh.