Vụ mở tờ khai xuất khẩu gạo lúc nửa đêm: 2 Bộ phải báo cáo Thủ tướng

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài Chính về báo cáo tình hình triển khai các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao.

Văn bản nêu rõ: Vừa qua, trên một số phương tiện thông tin đại chúng phản ánh về việc triển khai đăng ký mở tờ khai xuất khẩu gạo của cơ quan hải quan và việc các doanh nghiệp xuất khẩu gạo không nhận được đầy đủ thông tin về việc mở tờ khai xuất khẩu gạo, dẫn đến gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Trước tình hình nêu trên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Bộ Tài chính báo cáo về trách nhiệm quản lý, kiểm soát số lượng gạo được phép xuất khẩu trong tháng 4/2020.

Trong đó, nêu cụ thể về quy trình, cách làm danh sách các doanh nghiệp, thời gian mở tờ khai hải quan và số lượng gạo xuất khẩu của từng doanh nghiệp đã đăng ký thành công trên hệ thống, công tác phối hợp với Bộ Công Thương về việc này.

Ngoài ra, báo cáo việc mua dự trữ lương thực theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo việc thực hiện điều hành xuất khẩu gạo tháng 4, công tác phối hợp với Bộ Tài chính trong thực hiện xuất khẩu.

Bộ Công Thương, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ các nội dung nêu trên trước ngày 18/4/2020.

Cùng ngày, Bộ Công Thương có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị công khai danh sách các doanh nghiệp đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu theo hạn ngạch 400.000 tấn trong tháng 4, trong đó nêu cụ thể tên, số lượng, thị trường xuất khẩu, cảng/cửa khẩu xuất khẩu đến thời điểm này để các thương nhân có thể nắm rõ hơn về quy trình triển khai nghiệp vụ hải quan và có thông tin chi tiết hơn về việc thực hiện tờ khai hải quan xuất khẩu.

Liên quan đến việc xuất khẩu gạo mới đây, Thủ tướng đã đồng ý cho phép xuất khẩu số lượng 400 nghìn tấn trong tháng 4. Bộ Công Thương sau đó công bố hạn ngạch. Tuy nhiên, chỉ sau vài tiếng mở cửa khai báo hải quan, hạn ngạch 400.000 tấn gạo xuất khẩu đã báo đủ và “khép” cửa.

Trừ những doanh nghiệp mừng rỡ vì đẩy được hàng đi, số đông còn lại tỏ ra bức xúc vì không thể làm thủ tục. Hàng hóa tiếp tục tồn đọng, ùn ứ ở cảng, phát sinh hàng loạt chi phí. Ngày 15/4, Hiệp hội lương thực Việt Nam đã có những phản ánh xung quanh những bất thường về việc hải quan mở tờ khai lúc nửa đêm.

Cụ thể, ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực cho biết, ngày 10/4 vừa qua, sau 18 ngày hàng hóa sẵn sàng nằm ngoài cảng chờ lệnh cho phép xuất trở lại, các thương nhân nhận được quyết định về hạn ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng gạo trong tháng 04/2020 ở mức 400.000 tấn.

Theo đó, một số thương nhân lo sợ sự kiện “0 giờ” tái lập nên đã bố trí nhân sự trực canh khai tờ khai hải quan xuyên đêm, nhất là cột mốc 0 giờ ngày 11/4.

Các thương nhân đã truyền đủ dữ liệu cần thiết và theo dõi thường xuyên hệ thống khai báo hải quan đến 23 giờ ngày 11/04 nhưng không nhận được phản hồi từ hệ thống của hải quan do vẫn bị khóa.

Sau 23 giờ ngày 11/04, một số thương nhân đã tạm ngừng theo dõi hệ thống khai hải quan vì không nghĩ rằng hệ thống sẽ mở lúc 0h ngày Chủ nhật 12/4/2020, ngày nghỉ cuối tuần và không có cán bộ hải quan tiếp nhận làm việc.

Điều đáng nói theo lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ ngày 24/3 - 10/4, phía cơ quan hải quan đã nắm rất rõ về việc có hàng trăm nghìn tấn gạo của nhiều thương nhân đã lên đến các cảng, sẵn sàng cho xuất khẩu và chưa thể đăng ký tờ khai hải quan cũng như thông quan được do lệnh tạm dừng.

“Việc đăng ký tờ khai bất ngờ được triển khai lúc 0 giờ ngày Chủ nhật mà không có một thông tin chính thức nào trước đó khiến các thương nhân hoàn toàn bị động”, ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội lương thực cho biết.

Nguyễn Mạnh