Vì sao dàn lãnh đạo Vinachem bị đề nghị cách chức, cảnh cáo?

Theo như thông báo chiều nay của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) về các vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng uỷ Tập đoàn Hóa chất Việt Nam nhiệm kỳ 2005-2010, 2010-201, những người bị kiểm tra, xem xét kỷ luật gồm ông Nguyễn Anh Dũng, Ủy viên BCH Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; ông Nguyễn Quốc Tuấn, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty, nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hoá chất Việt Nam; ông Đỗ Quang Chiêu, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty; đồng chí Đỗ Duy Phi, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam.

UBKT Trung ương nhận thấy những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng uỷ Tập đoàn Hóa chất Việt Nam các nhiệm kỳ 2005-2010, 2010-2015 và các cá nhân nêu trên là nghiêm trọng.

Căn cứ Quy định số 181-QĐ/TW của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật cách tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Nguyễn Quốc Tuấn; kỷ luật cảnh cáo đối với ông Đỗ Quang Chiêu và ông Đỗ Duy Phi; đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật đối với ông Nguyễn Anh Dũng.

Đồng thời, yêu cầu Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương xem xét thi hành kỷ luật đối với Ban Thường vụ Đảng uỷ Tập đoàn Hóa chất Việt Nam các nhiệm kỳ 2005-2010, 2010-2015.

Hầu hết lãnh đạo Vinachem đều dính sai phạm ở mức "rất nghiêm trọng"

Như đã thông tin trước đó, chiều 31/7, Ủy ban Kiểm tra đã công bố các vi phạm tại Vinachem. Theo đó, Ủy ban Kiểm tra cũng đã chỉ ra các khuyết điểm của ông Nguyễn Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem) và các nguyên lãnh đạo của Vinachem gồm các ông: Đỗ Quang Chiêu, Nguyễn Quốc Tuấn, Đỗ Duy Phi là rất nghiêm trọng, đến mức phải thi hành kỷ luật.

Trong đó, ông Nguyễn Anh Dũng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Vinachem thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm trong công tác cán bộ; trong quản lý vốn, tài sản, đất đai và đầu tư của Tập đoàn, gây hậu quả rất nghiêm trọng; để Tập đoàn và một số công ty không bảo toàn được vốn Nhà nước giao; Thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra vi phạm nghiêm trọng trong quá trình thực hiện Dự án DAP số 2 Lào Cai; Chịu trách nhiệm chính về những vi phạm trong việc triển khai dự án đạm Hà Bắc.

Ông Nguyễn Gia Tường, Phó Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Vinachem chịu trách nhiệm chung về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn; Chịu trách nhiệm cùng với tập thể HĐQT, HĐTV Tập đoàn về những vi phạm, khuyết điểm trong công tác cán bộ; trong việc ban hành các nghị quyết, quyết định các dự án và quản lý đất đai; buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm trong quản lý vốn, tài sản, đất đai và đầu tư của Tập đoàn.

Bên cạnh đó, các nguyên lãnh đạo cũng bị nêu tên gồm: Ông Đỗ Quang Chiêu, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Hóa chất Việt Nam (tiền thân của Vinachem); ông Nguyễn Quốc Tuấn, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty, nguyên Chủ tịch HĐTV Vinachem; ông Đỗ Duy Phi, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng Giám đốc; Ông Nguyễn Đình Khang, nguyên Phó Bí thư Đảng uỷ, nguyên Tổng Giám đốc.

Các vị này chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm trong chỉ đạo thực hiện dự án Đạm Ninh Bình ở giai đoạn đầu; Thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm trong công tác quản lý vốn, tài sản, đất đai, đầu tư; Chịu trách nhiệm khi ký các quyết định phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh dự án Nhà máy đạm Ninh Bình, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án trái với ý kiến chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ; Thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra những vi phạm, khuyết điểm trong quá trình thực hiện Dự án Đạm Hà Bắc, Dự án DAP số 2 Lào Cai.

Để cụ thể hơn mức độ sai phạm của lãnh đạo Vinachem, Dân trí điểm lại những dự án thua lỗ, có nguy cơ phá sản, gây thất thoát lớn tài sản, vốn nhà nước:

Đạm Ninh Bình 12.000 tỷ thua lỗ hơn 3.000 tỷ đồng

Theo kết quả tài chính năm 2016 Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình dự kiến lỗ 1.078 tỷ đồng. Trước đó, 5 năm liền kể từ khi nhà máy đi vào hoạt động đều liên tục thua lỗ. Như vậy, khoản lỗ luỹ kế đã lên đến hơn 3.000 tỷ đồng.

Đáng lưu ý, với phương án tiếp tục sản xuất, công ty dự kiến giảm lỗ khoảng 250 tỷ đồng so với phương án ngừng máy toàn bộ trong năm 2017. Năm 2017 nếu dừng nhà máy dự kiến lỗ 1.200 tỷ đồng.

Để thực hiện dự án này, Đạm Ninh Bình đã vay China Eximbank (Trung Quốc) khoản vay trị giá 250 triệu USD với thời hạn vay 15 năm. Tính đến ngày 31/3/2017, dư nợ của khoản vay là 162,5 triệu USD (đã trả nợ gốc 7 kỳ với tổng số tiền 87,5 triệu USD).

Bên cạnh đó là các khoản vay tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng trong nước khác như VDB, Vietcombank Ninh Bình, BIDV Tây Hồ…

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, tới thời điểm ngày 28/7/2016 tổng số tiền nợ của Đạm Ninh Bình là 10.257 tỷ đồng, nợ quá hạn 227,3 tỷ đồng. Trong đó, vay dài hạn là hơn 8.410 tỷ đồng, vay ngắn hạn gần 1.627 tỷ đồng. Khoản nợ quá hạn hơn 227 tỷ đồng đều là khoản vay ngắn hạn.

Mặc dù Tập đoàn Hoá chất Việt Nam đã hỗ trợ công ty trả nợ thay khoản nợ gốc và lãi vay đầu tư đến hết năm 2016 nhưng Đạm Ninh Bình vẫn không thể cân đối được dòng tiền để trả cho các khoản vay ngắn hạn.

Đạm Hà Bắc năm 2016 mới hết lỗ lũy kế

Nhà máy Đạm Bắc Hà được hình thành trong giai đoạn xây dựng đất nước sau chiến tranh năm 1960. Năm 2010, Công ty TNHH Một thành viên Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (Hanichemco) triển khai dự án cải tạo, mở rộng nhà máy phân đạm Hà Bắc với tổng vốn đầu tư 568 triệu USD.

Do dự án mở rộng Nhà máy mới đi vào hoạt động nên áp lực về chi phí lãi vay bị phân bổ và trích khấu hao khá cao. Theo kế hoạch năm đầu tiên (năm 2015), công ty lỗ 26,55 triệu USD, tương đương với 585 tỷ đồng, năm thứ 2 (năm 2016) lỗ 5,659 triệu USD, tương ứng 124,69 tỷ đồng. Tới năm thứ 3 (năm 2017) công ty dự kiến sẽ lãi 4 triệu USD, tương ứng với 88,3 tỷ đồng (tính theo tỷ giá tại thời điểm hiện nay). Dù có lãi trở lại từ năm 2017 nhưng phải đến năm 2019 công ty mới hết lỗ luỹ kế.

Lãnh đạo công ty cho biết, nguyên nhân dẫn tới tình cảnh thua lỗ như trên là do nền kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các ngành sản xuất công nghiệp, dẫn đến tiêu thụ khí công nghiệp gặp khó khăn. Trong khi đó, thị trường urê cạnh tranh quyết liệt giữa các nhà sản xuất trong nước, giữa urê trong nước với urê nhập khẩu, đặc biệt là hàng nhập tiểu ngạch từ Trung Quốc.

Đạm Lào Cai bị phanh phui nhiều sai phạm

Cuối năm 2014, CTCP DAP số 2-VINACHEM thuộc Công ty TNHH MTV Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem) tổ chức lễ xuất xưởng lô sản phẩm phân bón Điamôn Phốtphát (DAP) đầu tiên từ dây chuyền sản xuất DAP công suất 330.000 tấn/năm. Báo cáo đến hết tháng 6/2016, Đạm Lào Cai đã lỗ 281 tỷ đồng.

Nhà máy sản xuất tại Lào Cai thua lỗ 281 tỷ đồng

Ngoài việc thua lỗ lớn, mới đây, Thanh tra Bộ Xây dựng đã chỉ ra nhiều sai phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng tại dự án này. Cụ thể như điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng công trình còn sai sót, làm tăng tổng mức đầu tư gần 79,9 tỷ đồng.

Công tác đàm phán, ký kết hợp đồng với gói thầu EPC còn một số tồn tại dẫn đến giá một số hạng mục công trình và vật tư, thiết bị trong biểu giá hợp đồng cao hơn so với giá dự phòng. Chính điều này đã làm tăng giá trị hợp đồng hơn 145 tỷ đồng và hơn 2,5 triệu USD…

Kết luận cũng chỉ ra việc CTCP DAP số 2 có sai sót trong nghiệm thu, thanh toán vượt hơn 1,2 triệu USD tiền thuế giá trị gia tăng mua hàng nhập khẩu tại gói thầu EPC. Đơn vị này cũng không tính đúng tỷ trọng thanh toán của các thành phần chi phí như thiết kế/kỹ thuật/bản quyền, mua sắm, xây dựng dẫn đến thanh toán vượt gần 47.000 USD. Việc nghiệm thu, thanh toán thừa khối lượng quét nhựa đường chống thấm, thanh toán sai giá ghi thuộc hạng mục đường sắt làm sai tăng hơn 235 triệu đồng.

Phương Dung