VASEP: Cá ngừ Việt Nam đang dần mất lợi thế tại Mỹ

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 8, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam tăng 1,4% so với cùng kỳ, đạt hơn 91 triệu USD. Tuy nhiên, luỹ kế 8 tháng qua, xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam chỉ đạt gần 633 triệu USD, giảm 2,3% so với cùng kỳ.

Hiện nay, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất. VASEP cho biết tháng vừa qua, xuất khẩu sang thị trường này vẫn giảm, nhưng tốc độ sụt giảm đã chậm lại, đạt 29 triệu USD, giảm gần 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hiệp hội đánh giá ngành cá ngừ Việt Nam đang chịu áp lực lớn bởi chính sách thuế mới, khiến đơn hàng của doanh nghiệp chững lại. So với các đối thủ như Ecuador (thuế chỉ 15%) hay Indonesia và Philippines (19%), cá ngừ Việt Nam đang dần mất lợi thế với mức thuế đối ứng 20%. Hiện, tổng mức thuế mà cá ngừ đóng hộp Việt Nam phải chịu khi xuất khẩu sang Mỹ lên tới 32,5%.

Liên minh Châu Âu (EU) là thị trường lớn thứ 2 của cá ngừ Việt Nam. Trong tháng 8, xuất khẩu mặt hàng này sang EU tăng 6% so với cùng kỳ, đạt 17 triệu USD.  Trong số các nước EU, Hà Lan và Italy nổi bật với mức tăng trưởng lần lượt 40% và 43%. Xuất khẩu sang Đức cũng ghi nhận tăng 26%.

Trong khối các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường lớn có tín hiệu khởi sắc. Tháng 8, xuất khẩu sang Nhật Bản tăng 88%, sang Canada duy trì ổn định, trong khi sang Mexico tăng nhưng chậm hơn.

Một số thị trường mới nổi cũng tăng trưởng mạnh, như Nga (tăng 17,8%), Philippines (tăng 72,4%) và Thái Lan (tăng 248%), trở thành điểm đến đáng chú ý. Ngược lại, xuất khẩu sang Israel giảm 13,2%, phản ánh nhu cầu nhập khẩu biến động và ảnh hưởng từ bất ổn địa chính trị ở Trung Đông.

VASEP dự báo xuất khẩu cá ngừ có khả năng phục hồi nhờ nhu cầu tăng vào cuối năm. Tuy nhiên, ngành vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm giá nguyên liệu biến động, chi phí logistics tăng cao, và cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất lớn.

Bên cạnh đó, việc Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Mỹ (NOAA) mới đây từ chối công nhận tương đương 12 nghề cá của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ động vật biển có vú (MMPA), trong đó có cá ngừ, cũng dự kiến sẽ tác động tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường lớn nhất này.

Mới đây, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có thư gửi Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đề nghị cơ quan này và Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển cân nhắc lại quyết định này. 

Bộ trưởng Diên cho rằng việc cân nhắc lại quyết định trên nhằm tránh những gián đoạn nghiêm trọng đối với thương mại song phương và bảo vệ sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân và người lao động Việt Nam.