TS Nguyễn Đình Cung: Nhà nước kiến tạo, ai cũng nói nhưng không ai làm

Đây là khẳng định của TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tại Hội thảo Quốc tế về Quản trị Kinh tế hướng tới một Nhà nước kiến tạo do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức sáng nay (13/6) tại Hà Nội.

Nhà nước kiến tạo vướng mọi cách

Đăng đàn phát biểu khá chân thành về mô hình Nhà nước kiến tạo mà Việt Nam đang theo đuổi, ông Cung chỉ rõ thực trạng: Nhà nước kiến tạo ở Việt Nam, chúng ta nói nhưng chưa đi đôi với làm nên chưa hiệu quả.

"Nhà nước kiến tạo là câu mà ai cũng nói nhưng không ai làm, nhất là cấp cơ sở. Muốn làm được, phải có nhân sự tốt, người lãnh đạo tốt, có thực tài, có năng lực. Ở Việt Nam, chúng ta thường nghe phản ánh cách lựa chọn cán bộ đâu là hậu duệ, tiền tệ, quan hệ... Không thấy trí tuệ đâu cả, như thế thì để xây dựng Nhà nước kiến tạo bắt đầu từ đâu? Làm thế nào và làm được không? Chúng ta đối diện với đầy thách thức!", ông Cung nhấn mạnh.

Tư tưởng hay nhưng cách thức làm chưa đến nơi đến chốn, khiến hiệu quả thực thi ý chí cải cách thấp. Viện trưởng CIEM viện dẫn: Thực thi pháp luật của chúng ta hiện nay còn kém hiệu lực, không hiệu quả, thực thi pháp luật của ta không rõ ràng, không cụ thể, không hợp lý, không minh bạch đây là 8 không trong thực thi Luật.

Ông Cung cho rằng, trong 30 năm vừa rồi có 2 dòng chuyển đổi, từ kế hoạch hóa tập trung, chuyển sang kinh tế hàng hóa và giờ đây là kinh tế thị trường. Tuy nhiên, chuyển đổi kinh tế chưa đi liền với cải cách nền hành chính quản trị Nhà nước.

"Nhìn thấy bộ máy chúng ta hiện nay trong kinh tế thị trường không phù hợp. Bộ máy của Nhà nước kiến tạo là phải vừa kéo, vừa đẩy DN, xã hội đi lên. Nhưng ở Việt Nam, bộ máy Nhà nước nhiều nơi, nhiều chỗ luôn tạo ra rào cản và lẩn tránh những vấn đề của mình", ông Cung nói.

Đã đến nhìn thẳng, giải quyết tận gốc vấn đề

Ông Cung nhấn mạnh: Muốn làm được Nhà nước kiến tạo, thì không chỉ có người người đứng đầu Chính phủ nỗ lực vào cuộc, bộ máy Chính phủ thực thi mà phải cả hệ thống chính trị, các bộ, ban ngành và địa phương phải thay đổi. Tư tưởng, tư duy Nhà nước kiến tạo phải đích thực, không chỉ từ lời nói, mà còn bằng quyết tâm, cam kết. Chúng ta cần phải có tham vọng, khát vọng đưa đất nước, ngành mình, tỉnh mình đi lên.

Ông Cung cho rằng: Guồng máy của chúng ta đang thiếu nhiều thứ, trong đó thiếu đi kế hoạch, tầm nhìn, con người. Cần thay đổi cách thức xây dựng và lập kế hoạch hiện nay đi.

"Chứ như hiện nay là quá ôm đồm, cái gì cũng có, chung chung không thực thi và không ai chịu trách nhiệm được. Cuối cùng vấn đề cứ giằng xé, đan xen, không có cơ quan nào đi đầu cải cách", ông nói.

Khơi gợi tiềm lực nội tại nền kinh tế, ông Cung nhấn mạnh: "Chúng ta còn rất nhiều tài sản công, còn ứ đọng trong đất đai, trong tay DN Nhà nước. Tài sản của nền kinh tế hiện nay tính theo sổ sách là khoảng 700 tỷ USD, nếu chúng ta tăng hiệu quả của 1% số vốn này, mỗi năm ta có thêm 7 tỷ USD bổ sung cho nền kinh tế. Nếu chúng ta bắt những tài sản này sản sinh, thì tăng trưởng kinh tế mỗi năm 7% - 8% là không phải bàn cãi".

Viện trưởng Cung cho rằng: Nhiều câu hỏi về việc xây dựng Nhà nước kiến tạo nên cần bắt đầu từ đâu, vấn đề này luôn trăn trở nhưng câu trả lời lại rất đơn giản: Thứ nào kìm hãm phát triển thì hãy tập trung vào đó mà xử lý; không trốn tránh, phải đối mặt . Nếu tránh nó, vấn đề càng xếp chồng lên, khó xử lý và lâu dần không xử lý được như nợ xấu thời gian qua.

Nguyễn Tuyền