TPHCM như cây mai trong chậu, rễ không đâm đi đâu được

Đó là nhận định của nhiều chuyên gia tại hội thảo "Tầm nhìn phát triển đô thị TPHCM hướng tới mục tiêu xây dựng thành phố sống tốt” diễn ra sáng 17/11.

Ông Nguyễn Trọng Hòa, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TPHCM đặt ra hàng loạt câu hỏi để chứng minh rằng, thành phố này đang quá "ôm đồm".

"TPHCM có cần thiết 10 triệu dân hay không? Có cần thiết phải giữ lấy cảng không? Khu công nghệ cao cần giữ lại nhưng một số khu công nghiệp khác có nhất thiết phải ôm hay không? Không nên ôm quá nhiều việc làm tại TPHCM để dồn toàn bộ lao động nhập cư vào TPHCM gây nên áp lực lớn", ông Hòa nói.

Ông Hòa cho rằng, nếu thực hiện tốt việc liên kết vùng thì Bình Dương, Long An, Đồng Nai sẽ có khả năng san sẻ gánh nặng cho TPHCM. Không chỉ giãn dân, việc đã có cảng Cái Mép - Thị Vải thì TPHCM không cần giữ cảng biển mà phải "buông" cho Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trong công tác quy hoạch đô thị, TPHCM cần phải nhìn rộng, trông xa. Thay vì phát triển đô thị về những huyện Bình Chánh, Nhà Bè vốn có nền đất yếu, ngập thường xuyên thì hãy đầu tư thêm vài cây cầu bắc qua Nhơn Trạch (Đồng Nai). Khi đó, dân về Đồng Nai sống tốt hơn là ở 2 huyện vùng ven TPHCM này.

“Thành phố cần sẵn sàng nhường cho nhưng địa phương lân cận các chức năng khác chứ không thể giữ khư khư cho mình. Việc ôm đồm quá nhiều chức năng trong một nguồn lực có hạn khiến cho TPHCM trở nên quá tải và rất khó để cải thiện vì quá chật chội. Khi đó, giấc mơ để TP.HCM trở thành siêu đô thị cũng chỉ là hi vọng và mơ ước thôi”, ông Hòa khẳng định.

Trong khi đó, TS khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu cho rằng, không thể có thành phố sống tốt nếu phát triển trên một cái nền không tốt. Không thể sống tốt mà cứ ra đường là gặp ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm vì bụi...

Cái cần thiết để giảm áp lực cho TPHCM chính là đẩy mạnh liên kết vùng. Thế nhưng, TS Nguyễn Thị Hậu cho rằng, sự khác biệt vì cơ chế sở hữu đất đai khiến việc liên két gặp nhiều khó khăn.

"Cơ chế đất đai vẫn là điểm mấu chốt để gia tăng liên kết vùng. Chừng nào vẫn còn tư tưởng sở hữu đất đai theo từng tỉnh và phát triển tự phát mỗi nơi một kiểu thì liên kết vùng cũng khó khăn", TS Hậu nói.

Để TPHCM hướng tới mục tiêu xây dựng thành phố sống tốt, GS Nguyễn Trọng Hòa đề xuất cần thức tỉnh vùng.

Theo đó, TPHCM đừng tự xoay sở quy hoạch cứu mình nữa. Thay vào đó, hãy nhìn ra liên kết vùng để phát triển, đó là mình cứu vùng và vùng cứu mình. Hãy để TPHCM phát triển tự nhiên chứ đừng tạo ra những hố sâu với các tỉnh xung quanh.

"TPHCM hiện tại như một cây mai ở trong chậu, rễ không đâm đi đâu được. Chúng ta không nên nghĩ đến Củ Chi là hết đất mà để đô thị phát triển một cách tự nhiên để rễ nó tự tìm nguồn nước chứ không thể đưa ra một chậu nước cho rễ hút lấy", ông Hòa nói.

TS Võ Kim Cương, nguyên Phó giám đốc Sở QH&KT TPHCM cho rằng, chúng ta chưa làm được quy hoạch chiến lược mà vẫn mạnh ai nấy làm.

"Quy hoạch ra sao thì đã bàn nhiều rồi. Vấn đề là làm sao để tiếng nói chuyên gia lọt vào tai lãnh đạo TPHCM thì mới có tác động. Nói nhiều nhưng cần phải đọng lại điều gì giá trị. Quan trọng nhất là phương pháp tiếp cận từ trên xuống dưới để quản lý đô thị. Muốn là thành phố đáng sống, trước hết phải xóa ngập nước, kẹt xe...", ông Cương nói.

Công Quang