TPHCM được áp dụng cơ chế tài chính-ngân sách đặc thù mới

Cụ thể, Nhà nước ưu tiên đầu tư về ngân sách và các nguồn tài chính khác nhằm phát triển kinh tế - xã hội để Thành phố thực hiện vai trò trung tâm kinh tế - xã hội của khu vực và cả nước.

Đối với một số công trình, dự án quan trọng có quy mô đầu tư lớn thuộc lĩnh vực môi trường, giao thông, thủy lợi do TPHCM quản lý vượt quá khả năng cân đối của ngân sách địa phương, UBND TPHCM lập dự toán kèm theo đề nghị gửi Bộ kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để tổng hợp báo cáo Chính phủ trình Quốc hội quyết định hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho ngân sách thành phố để triển khai thực hiện.

Cũng theo Nghị định trên, Chính phủ quy định, để sử dụng có hiệu quả quỹ đất thuộc Thành phố quản lý, UBND TPHCM được tạm ứng từ nguồn ngân sách thành phố hoặc từ nguồn vay theo quy định cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng thuộc nhiệm vụ đầu tư của ngân sách để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Sau khi thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất sẽ thu hồi hoàn trả ngân sách hoặc hoàn trả nguồn vốn vay.

Đáng chý ý, Nghị định cũng nêu rõ: Chính phủ ưu tiên bố trí vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn vốn ưu đãi cho TPHCM để đầu tư các chương trình, dự án xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị, môi trường và chương trình, dự án có khả năng thu hồi vốn.

Việc bố trí vốn đầu tư cho các chương trình, dự án sử dụng nguồn vốn ODA và nguồn vốn ưu đãi trên địa bàn TPHCM được thực hiện theo nguyên tắc: Đối với chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách TPHCM, Chính phủ cho thành phố vay lại hoặc cấp phát một phần theo quy định của pháp luật.

"Thành phố có trách nhiệm bố trí vốn đối ứng từ ngân sách thành phố để thực hiện và hoàn trả gốc, lãi phần vay lại đầy đủ, đúng hạn theo quy định của pháp luật; đối với các doanh nghiệp thuộc TPHCM quản lý được vay lại để đầu tư chương trình, dự án có khả năng thu hồi một phần hoặc toàn bộ vốn vay. Các doanh nghiệp thuộc TPHCM quản lý phải hoàn trả gốc, lãi vay theo đúng thời hạn quy định", Nghị định trên quy định.

Mức bố trí cụ thể về vốn ODA hoặc các nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ thực hiện các chương trình, dự án cho TPHCM theo quy định, trên cơ sở đề nghị của Thành phố, ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Chính phủ cân đối trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm trình Quốc hội quyết định theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và Luật đầu tư công.

UBND TPHCM còn được quyền quyết định tiếp nhận các khoản viện trợ không hoàn lại không phụ thuộc vào quy mô viện trợ. Riêng đối với các khoản viện trợ có liên quan đến tôn giáo, quốc phòng, an ninh, phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định; Chủ tịch UBND TPHCM chịu trách nhiệm thực hiện việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng có hiệu quả các khoản viện trợ này, thực hiện chế độ hạch toán, quyết toán theo đúng quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đồng ý để UBND TPHCM chủ động quyết định hoặc trình cơ quan có thẩm quyền huy động vốn bằng các hình thức thu hút đầu tư như: Đối tác công tư (PPP) theo quy định của pháp luật, bao gồm: BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao), BTO (xây dựng - chuyển giao - kinh doanh), BT (xây dựng - chuyển giao)...

Tuy nhiên, Nghị quyết này không đề cập đến việc tỷ lệ thu từ ngân sách được để lại cho TPHCM bị cắt giảm từ 23% xuống còn 18% trong năm 2017- một dự thảo chính sách mà nhiều lãnh đạo TPHCM nêu ý kiến tỏ ý không tâm phục từ cuối năm 2016.

Hà Nguyễn